عاشورا، به عنوان مصیبت عظمای تاریخ، گنجینهی تمام نشدنی از درس‌ها و عبرتهاست و چراغی هدایتگر از اقیانوس بیکران معرفت برای نسل‌ها و دورانهاست؛ رهبر فرزانه انقلاب این علمدار حسین زمان با تعابیری بسیار زیبا و عرفانی و ژرف معرفتی و با دریایی وسیع از بصیرت عمیق و عاشقانه حسینی این چنین عاشورا و پساعاشورا را تعریف و تفسیر می‌نمایند که: عاشورا درس عزّت و افتخار در عین غربت و مظلومیّت، عبودیّت در عین تعقّل و آزادگی، پایبندی به ارزش و آرمان در سختترین شرایط، فداکاری و ایثار و دلسوزی حتّی برای دشمن، شجاعت و صبر و استقامت، بصیرت و زمانشناسی، پیوند جهاد و حماسه با عرفان و اخلاق، پیوند تهذیب و تزکیه با سیاست، توکّل و تسلیم و رضا، صدق و اخلاص، توبه و زهد و ورع و... که هرکس از مسلمان و غیرمسلمان، در هر زمانی، به قدر پیمانهاش، از زلال آن بهره میگیرد.
پیوند عاشورا و انقلاب اسلامی، می‌تواند تحلیلی خوب از تأثیرات قیام حسینی بر انقلاب اسلامی و تبیین هویّت مشترک و شباهت‌های انقلاب اسلامی با عاشورا و تفاوت‌های زمان ما با دوران امام حسین (علیهالسّلام) باشد. از یک سو انقلاب اسلامی ایران و دفاع مقدّس، متأثّر و مُلهم از عاشورا و تداوم آن بود و از سوی دیگر، وقوع انقلاب اسلامی، خود فرصتی جدید برای عاشورایی شدن و تحلیل درست درس‌ها و عبرت‌های عاشورا و تبیین معارف و فلسفهی صحیح قیام حسینی را در آن دوره استبداد‌ی بوجود آورده بود.
حضرت امام خمینی (ره) با اقتدای به امام حسین (ع) توانست نهضت عظیم انقلاب اسلامی را در اوج خفقان واقتدار پوشالی ظلم واستکبار به ثمر برساند و مجدداً به احیای ارزش‌های الهی و انسانی در جامعه اسلامی بپردازد. نمونه‌هایی از ارزش‌های مقدس مشترکی که این دو نهضت الهی به آن‌ها صراحت و برجستگی بخشیدند را می‌توان در کلام وحی جستجو کرد
ایمان به جهاد فی سبیل الله و احیای روح مجاهده و مبارزه، احیای روحیه شهادت طلبی به عنوان افضل مراحل عرفان عملی، مقاومت و پایداری و پشتکار در مبارزه، احیای روحیه آزادگی و ذلت ناپذیری با شعار هیهات منّا الذلة، شجاعت و شهامت و پرهیز از مصلحت اندیشی و راحت طلبی، احیای روحیه برادری و برابری و تساوی حقوق، احیای امر به معروف و نهی از منکر و سایر امور عبادی همچون؛ نماز، روزه، مراسم مذهبی و ...، احیای جنبه‌های اخلاقیدر جامعه و در میان ابناء بشر.
حضرت امام خمینی (ره) فرمودند: "ما هر چه داریم از محرم و صفر است"، و بدون شک ایجاد و حیات و تداوم انقلاب اسلامی ایران متأثر از فرهنگ ناب عاشورای حسینی است. نگاهی به وصایا وخاطرات، دل نوشته‌های شهدا و نام‌های عملیاتها، تابلوها، لشکر‌ها و... گواهی آشکار بر این ادعاست.
اگرچه از مرحله جنگ سخت با اقتدار و سربلندی در تقابل با استکبار جهانی گذشته ایم، اما جنگ نرم و روانی به قوت خود باقیست و ادامه دارد و دشمن در این جنگ هدف را در تقابل نظام و ملت جستجو می‌کند و همانند دوران سیدالشهداء "ولایت" را نقطه عطف هدف قرار داده، اما باید متوجه بود که راه و رمز مقاومت و رسیدن به پیروزی نهایی در یک جامعه اسلامی -شیعی، منشور قرار دادن "فرهنگ حسینی " در همه ابعاد و امورات و شئونات همراه با عمل است.
در زیارت حضرت سیدالشهدا (ع) وبرخی ائمه هدی (ع) که بین رزمندگان به کثرت مرسوم بود می‌خوانیم " لعنت خدا بر کسانی که تو را با دست و زبان کشتند " بنابراین گاهی حتی می‌توان با کلام نسنجیده و خارج از فهم و بصیرت سیاسی، آب در آسیاب دشمن ریخت.
امروزه ضروری است همگان بدانند این رذیله اخلاقی، مذموم و مورد لعن خدا شمرده شده است و قطعاً کوچکترین خطا می‌تواند زمینه نفوذ دشمن را فراهم کند. فضای رسانه‌ای و فضای مجازی محور این خطا‌ها هستند، پس باید مراقب باشیم اعمال و رفتارمان موجب نفوذ و اثرگذاری دشمن در سبک زندگی ما نشود.
راهپیمایی اربعین یک فرهنگ است و زنده نگه داشتن اربعین فقط برای امام حسین (ع) حاکی از زنده بودن آن امام همام و تجلی جوشش خون و قیام اوست که هر سال اربعین پرشورتر از قبل تکرار می‌شود.
بعید نیست که راهپیمایی اربعین بتواند زمینه ساز انقلاب مهدویت و به تعبیرهوشمندانه مقام عظمی ولایت بتواند موجب تحقق هدف نهایی امت اسلامی یعنی «تشکیل تمدن عظیم و نوین اسلامی» شود و بر همین اساس باید پیوند‌های مستحکم میان مسلمانان اعم از شیعه و سنی و ملیت‌ها و اقوام مختلف در این راهپیمایی بیشتر شود؛ و در پایان؛ اربعین حسینی مظهر فرهنگ، حماسه، عشق، معرفت، آزادگی، انسانیت، شهادت، شجاعت، اخلاق و ایثار است و خوشا به حال آنان که خود را در مسیر کسب این فیوضات و برکات اربعین قرار دادند.