پس از بروز برخی ناآرامی ها در کشور در اعتراض به افزایش قیمت بنزین، سران کشورهای اروپایی و ایالات متحده در اقدامی کاملا غیرمتعارف و بر خلاف قوانین بین المللی شروع به مداخله جویی در این ارتباط نمودند؛ هر چند که از کشورهای مذکور با توجه به پیشینه استعماری خود غیر از این هم نمی توان انتظار داشت، اما به هر ترتیب انفعال در پاسخگویی به لفاظی های آنان می تواند موجب پیشروی آن کشورها در سایر حوزه ها گردد.
مداخله جویی های آمریکا
آمریکایی ها که همواره از هرگونه اغتشاش و ناآرامی در ایران حمایت می کنند، از همان ساعات ابتدایی تلاش جدی برای حمایت و به نوعی هدایت معترضان و به اغتشاش کشاندن شرایط نمودند. در همین راستا، «مایک پمپئو» -وزیر امور خارجه آمریکا- با انتشار یک پیام توییتری در همان ساعات ابتدایی اعتراضات، مدعی شد که که آمریکا صدای مردم ایران را شنیده و از آنها حمایت می‌کند. در ادامه نیز «مورگان اورتاگوس» -سخنگوی وزارت خارجه آمریکا- بیانیه ای در حمایت از آشوب ها صادر کرد. آنها همچنین قطع اینترنت در ایران را محکوم و در اقدامی مداخله جویانه خواستار یافتن راهکاری برای برقرار شدن اینترنت در ایران شدند.
مقامات آمریکایی حتی پا را از این نیز فراتر گذاشته و خواستار «تعلیق حساب‌های مقام‌های ایران در شبکه‌های اجتماعی» شدند. همچنین «لن کودوروسکی» -مشاور ارشد امور عمومی وزارت خارجه آمریکا- نیز از آشوبگران خواست فیلم‌هایی را از ناآرامی‌های اخیر در ایران از طریق اینترنت برای وی ارسال کنند. علاوه بر این، «برایان هوک» -نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا و رئیس «گروه اقدام ایران» در وزارت خارجه ایالات متحده- روز سه‌شنبه گفته بود واشنگتن از اغتشاشات و آشوب‌ها در ایران حمایت می‌کند.
«مایک پنس» -معاون رئیس‌جمهور آمریکا- که احتمالا می خواست از سایر همکاران خود در خصوص دشمنی با ایران عقب نیفتد، در یک پیام توییتری ضمن حمایت از اغتشاشات مدعی شد که ایران از «خشونت و زندانی‌کردن علیه معترضان» استفاده نموده است. او در پیام خود اظهار داشت: «پیام آمریکا روشن است؛ مردم آمریکا در کنار مردم ایران ایستاده‌اند». این در حالی است که از زمان خروج ایالات متحده از برجام، «راهبرد فشار حداکثری» و تحریم از سوی مقامات آمریکایی علیه ایران به کارگرفته شده است و بسیاری از تحلیلگران معتقدند که آثار تحریم ها مستقیما به مردم بازمی گردد.
در آخرین اقدام مداخله جویانه نیز وزارت خزانه‌داری آمریکا «محمد جواد آذری جهرمی» -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران- را به دلیل آنچه نقش در نقشی که در «سانسور گسترده اینترنت» خوانده شده، به فهرست تحریم‌ها اضافه کرد. پمپئو هم با انتشار یک توئیت دیگر که به زبان فارسی منتشر شد، نوشت: «معترضان شجاع ایران! ویدیوها، عکس ها، و اطلاعات خود را پیرامون سرکوب اعتراض ها توسط رژیم ایران برای ما بفرستید. ایالات متحده آزار معترضان را علنی و محکوم خواهد کرد».
مداخله جویی های اروپایی ها
اتحادیه اروپا روز پنج شنبه مورخ 30/08/98 با صدور بیانه ای آنچه را که خشونت علیه معترضان در ایران خوانده شد را محکوم کرد. نکته جالب اینجاست که در بخشی از بیانیه مذکور تعداد زخمی ها و کشته های اغتشاشات را «قابل توجه» بیان کرده است. در این بیانیه همچنین «با خانواده جان باختگان در این آشوب‌ها» همدردی شده است. سران کشورهای اروپایی در مداخله ای کاملا آشکار از ایران خواسته اند از طریق گفتگو به حل مسائل بپردازد و به اصطلاح آنان «از خشونت علیه معترضان» بپرهیزد. در این بیانیه همچنین آمده است: «ما از مقامات ایرانی می‌خواهیم که آزادی جریان اطلاعات و دسترسی به اینترنت را تامین کنند».
قابل تامل اینجاست که اعضای اتحادیه اروپا بدون توجه به اعتراضات و برخوردهای بسیار خشنی که با معترضان فرانسه صورت می گیرد، در قبال این حجم از اعتراض و تلفاتی که تا کنون در اعتراضات موسوم به «جلیقه زردها» واکنشی از خود نشان نداده اند.
رسانه های حاضر در کشور انگلیس نیز همچون «بی بی سی فارسی»، «ایران اینترنشنال» و «من و تو» که در خط مقدم هدایت و دشمنی با ایران قرار دارند. آلمان هم در روزهای اخیر همواره از آشوبگران در ایران حمایت کرد و مدعی شد که ایران برای مقابله با اعتراضات به «اقدامات نامتناسب» متوسل شده است.
جمع بندی:
به نظر می رسد با توجه به افزایش مداخله جویی های آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، جا دارد که نهادهای مربوطه به ویژه وزارت امور خارجه واکنش متناسبی در این خصوص نشان دهند و از همه ابزارهای موجود برای پاسخ به لفاظی های سیاستمدارن کشورهای مذکور استفاده نمایند.
از طرف دیگر، لازم است مسئولین حوزه سیاست خارجی ضمن پیگیری حقوق ایران در موضوع برجام، مانع به فراموشی سپردن این موضوع توسط کشورهای اروپایی به بهانه های واهی شوند. احتمال دارد سران کشورهای اروپایی به بهانه های مختلفی و با توجه به برخی ناآرامی های داخلی، تلاش کنند از این آب گل آلود در جهت امتیازگیری و عقب نشاندن ایران از مطالبات قانونی خود استفاده نمایند.
آنچه که لازم است جمهوری اسلامی در مقطع کنونی به منظور ارسال پیامی روشن انجام دهد، تداوم راهبرد «کاهش تعهدات برجامی» و همچنین واکنش متناسب و پیگیری مداخله گری، بدعهدی و دشمنی کشورهای مذکور با استفاده از تمام ابزار قانونی و بین المللی است.
به گزارش راهبرد معاصر