یادداشت: «گشایش اقتصادی» کلیدواژه‌ایست که چند روز پیش رؤسای قوه مجریه و مقننه وعده آن را داده‌اند و از همان روز تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌های مختلفی در رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و محافل مختلف در خصوص اینکه این وعده چه می‌تواند باشد، صورت گرفت؛ برخی خبر از رفع احتمالی تحریم‌ها می‌دادند، عده‌ای از پیوستن ایران به FATF گفتند و موضوعات دیگری هم به‌صورت پراکنده مطرح شد؛ اما به نظر می‌رسد گشایش اقتصادی از طریق هیچ‌کدام از مسائل یاد شده صورت نخواهد گرفت، بلکه یک مسئله و موضوعی است که کاملاً منشأ داخلی دارد و در صورت همراهی مردم، تا حدود زیادی احتیاجات کشور در شرایط تحریم در زمینه تأمین نقدینگی را برطرف کند. در این طرح دولت قصد دارد که اوراق سلف موازی با پشتوانه نفت خام را عرضه کند. شنیده‌های اولیه حاکی از آن است که در این طرح ۲۲۰ میلیون بشکه (به‌طور میانگین روزی ۶۰۰ هزار بشکه) در فاصله یک‌ساله پیش‌فروش می‌شود. اجرای صحیح طرح می‌تواند دستاوردهای خوبی به همراه داشته باشد که به‌صورت فهرست‌وار به دو مورد اساسی آن اشاره می‌شود:
1- با خروج آمریکایی‌ها از برجام، جمهوری اسلامی تحت شدیدترین فشارهای اقتصادی و بین‌المللی از سوی ایالات‌متحده قرار گرفته است. تحریم‌ها و فشارهای ظالمانه‌ای که قرار بود در عرض چند ماه ایران را به زانو درآورد و پای میز مذاکره‌ای بکشاند که رئیس‌جمهور و مقامات آمریکایی جزئیات آن را تعیین می‌کنند، اما اکنون باوجود همه سختی‌ها، این خواب آشفته آمریکایی‌ها تعبیر نشده است و درنهایت منجر به تغییر «برایان هوک» مسئول میز ایران انجامید. به نوعی می‌توان گفت جمهوری اسلامی ایران ظرفیت‌های خاص اقتصادی دارد که در صورت آزادسازی ظرفیت‌ها، هم از حربه دشمن خلاصی یابد و هم آن تهدید را به فرصت تبدیل نماید. 2- تأمین نقدینگی بودجه یکی دیگر از دستاوردهای این طرح است که در برآورد اولیه، حدود ۱۹۰ هزار میلیارد تومان تأمین مالی از اجرای این طرح عاید دولت می‌شود که در صورت تحقق، بخش زیادی از کسری بودجه دولت برای سال 99 جبران می‌گردد.
نکته مهم در طرح‌هایی در این سطح که از سوی دولت مطرح می‌شود، اعتماد سرمایه‌گذاران، به‌ویژه سرمایه‌گذاران خرد بسیار تعیین‌کننده است. اگرچه در این اوراق، ریسک نوسان قیمت دلار و نفت وجود دارد، اما دولت در این مورد تضمین می‌دهد که سرمایه‌گذاران در هیچ شرایطی متضرر نمی‌شوند و حداقل به میزان سقف سود سپرده بانکی، نفع می‌برند؛ اما سوابق عملکردی دولت در مواردی همچون؛ سپرده‌های ارزی، حواشی ایجاد شده در خصوص عرضه صندوق دارا دوم و سابقه فروش سکه برخلاف مواضع اعلامی، استقبال جدی مردم از این طرح را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. (نویسنده: علی قاسمی)