هر اندازه به پایان ماه سپتامبر نزدیک می‌شویم، فشارهای غیر رسمی آمریکا بر دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد به منظور «تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران» افزایش می‌یابد. اگرچه تلاش‌های رسمی واشنگتن در این زمینه به شکست انجامیده است؛ اما این به معنای تعطیلی «دیپلماسی پنهان آمریکایی‌ـ اروپایی» برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نیست! در تشریح این موضوع، لازم است نکاتی را مدنظر قرار دهیم:
نخست اینکه، «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان بارها تأکید کرده است «تروئیکای اروپایی» در عین مخالفت با فعال‌سازی سازوکار ماشه از سوی آمریکا و ردّ صلاحیت حقوق واشنگتن در این زمینه، به دنبال «راهکاری دیپلماتیک» برای استمرار محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران هستند. «دومینیک راب» وزیر خارجه انگلیس نیز در تازه‌ترین پیام توئیتری خود تصریح کرده است:
«ایران نباید سلاح هسته‌ای بسازد. ایران باید به تعهدات هسته‌ای خود پایبند بماند و برجام را حفظ کندـ این نتیجه جلسه(اخیر) تروئیکای اروپا و دیدار من با هایکو ماس و لودریان بود. ما به پاسخگو کردن ایران متعهد هستیم.»
یک رمزگشایی ساده از مواضع وزیر خارجه انگلیس نشان می‌دهد، لندن نه تنها مخالفتی واقعی با تمدید تحریم تسلیحاتی کشورمان ندارد، بلکه حفظ کالبد برجام را نیز در گرو «بازگشت تعهدات یک‌جانبه ایران» می‌داند! نباید فراموش کنیم که «بوریس جانسون» نخست‌وزیر انگلیس سال گذشته به صورت صریح و آشکار خواستار «ابطال برجام» و جایگزینی آن با «توافق مدنظر ترامپ» شده بود. بنابراین، مهر تأیید دولت انگلیس (و دولت‌های آلمان و فرانسه) نباید به معنای «صیانت آنها از توافق هسته‌ای» تلقی شود!
نکته دیگر، به گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان باز می‌گردد. در گزارش آژانس تأکید شده است، استفاده ایران از ماشین‌های جدید و غنی‌سازی با ماشین‌های آیآر ۴، آیآر ۵، آیآر ۶، آیآر اس و آیآر اس ۶، در خطوط تحقیق و توسعه ادامه دارد. افزایش درصد غنی‌سازی تا سطح 4/5 درصد (فراتر از سطح تعیین شده در برجام) و تولید بیش از 20 هزار کیلوگرم اورانیوم غنی شده (که اکثرا با غنای 4/5 درصدی تولید شده است)، از دیگر نکات مطرح شده در گزارش اخیر آژانس بوده است. البته آژانس در ظاهر، فعالیت‌های هسته‌ای ایران را توصیف کرده، اما تعلق خاطر «فراحقوقی» و «مطالبات فراپادمانی قبلی» آژانس از ایران، جایی را برای ساده‌انگاری ماجرا باقی نمی‌گذارد!
تحولات اخیر در حوزه سیاست خارجی کشورمان به خوبی نشان می‌دهد، دو فرضیه «تمایز اهداف آمریکاـ اروپا در قبال تمدید تحریم تسلیحاتی ایران» و «پایان فشارهای سیاسی آژانس» باید هر چه سریع‌تر «ابطال شده» تلقی شود. به نظر می‌رسد، هر اندازه به تاریخ 28 مهر ماه (17 اکتبر)، یعنی زمان لغو تحریم تسلیحاتی ایران مطابق قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد نزدیک‌تر می‌شویم، هم‌افزایی سه ضلع «آمریکا»، «تروئیکای اروپایی» و «آژانس» برای جلوگیری از لغو این تحریم‌ها افزایش می‌یابد.
در این میان، اهمیتی ندارد که تلاش برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران با «چاشنی زور و اخم آمریکایی» یا چاشنی «لبخند و دیپلماسی اروپایی» صورت گیرد! مهم این است که حتی یک ثانیه پس از پایان زمان مقرر شده در قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد (28 مهر ماه)، نباید پذیرای تمدید محدودیت‌های تسلیحاتی خود باشیم.