سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به سوریه در راستای توسعه تعاملات اقتصادی منطقه‌ای به شمار می‌رود که با هدف رفع موانع همکاری‌های دوجانبه در این حوزه صورت پذیرفت.
محمد باقر قالیباف در این سفر علاوه بر دیدار با رئیس مجلس سوریه، نخست وزیر و وزیرخارجه سوریه و نشست صمیمی با بشار اسد رئیس جمهور این کشور دیدار ویژه‌ای با تجار و بازرگانان همچنین وزیر تجارت سوریه در خصوص مشکلات و موانع موجود در مسیر تعاملات اقتصادی و تجاری دو کشور برگزار کرد.
تمرکز قالیباف بر اقتصاد
مباحث مطرح شده نشان می‌دهد که قالیباف در تمام دیدارها حتی آنهایی که سیاسی تلقی می‌شوند، تمرکز اصلی را بر حوزه اقتصاد گذاشته است و تأکید دارد فضای روابط گرم ایران و سوریه را از نظامی و امنیتی به اقتصادی و تجاری سوق دهد.
آغاز دیدارهای او با بازرگانان و تجار و شنیدن مشکلات آنها برای پیگیری مطالبات آنها در دیدارهای رسمی و همچنین تصریح او در دیدار با بشار اسد که «هدف اصلی من از سفر تمرکز بر مسأله اقتصاد در روابط است» و همچنین تصریح بر اینکه «اگر از فرصت شرایط سیاسی ایجاد شده در دو کشور در ایجاد منافع اقتصادی مشترک استفاده نکنیم، ضربه بدی خواهیم خورد»، نشانه آشکار این راهبرد است.
نقطه عطف تغییر روابط از امنیتی به اقتصادی
به نظر می رسد سفر قالیباف به عنوان سفربلندپایه ترین مقام جمهوری اسلامی حداقل در ۱۰ سال گذشته، می تواند نقطه عطفی در تغییر مناسبات دو کشور از حوزه نظامی امنیتی به اقتصادی و اجتماعی محسوب شود.
پیگیری رفع موانع اجرای کامل پروتکل دوجانبه ایران و سوریه که در آن منافع اقتصادی زیادی برای ایران نهایی شده و البته طرف ایرانی در بهره برداری از آن ناکارآمدی بیشتری دارد، از مهمترین موارد سفر بود.
بر اساس توافقات صورت گرفته، پیگیری و حل و فصل مشکلات تجاری و بازرگانان بخش خصوصی دو کشور از اولویت‌های مورد توجه در تعاملات اقتصادی دو کشور به شمار می‌رود.
حضور رئیس مجلس شورای اسلامی در دمشق با توجه به تلاش برخی کشورهای منطقه برای گسترش تعاملات اقتصادی با این کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، خصوصاً در شرایطی که وزیر کشور ترکیه در ماه‌های اخیر چهار سفر کاری مرتبط با موضوع تعاملات اقتصادی به این کشور داشته یا حتی نماینده ویژه پوتین نیز در ملاقات با مسئولین دولت سوریه خواستار تقویت همکاری‌های اقتصادی دو کشور شده است.
بهره برداری از میادین نفتی بلوک‌های 21 و 12 که در این بین میدان نفتی بلوک 21 در نزدیکی مرز عراق یکی از میادین نفتی بزرگ و استراتژیک منطقه به شمار می‌رود که دارای ارزش راهبردی است، پروژه معادن فسفات که کارخانه آن ساخته شده و می‌تواند بستر مناسبی برای صادرات ایجاد کند، پروژه اپراتور سوم تلفن همراه سوریه ، پروژه بندر حمیدیه، پروژه بندر لاذقیه و بررسی بندر طرطوس همچنین پروژه‌های مشترک در حوزه‌های دامداری و کشاورزی از موضوعات مهمی است که در تفاهمنامه‌های مشترک گسترش همکاری‌های دوجانبه اقتصادی و تجاری با نقش‌آفرینی دولت و بخش خصوصی مورد توجه جدی قرار می‌گیرد.
جلسه خصوصی قالیباف و اسد
نشست صمیمی با رئیس جمهور سوریه از مهمترین بخش‌های سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به این کشور بود. در حالی که قرار بود جلسه دو طرف به مدت یک ساعت و به صورت عمومی برگزار شود علاوه بر این نشست یک جلسه خصوصی دیگر به مدت یک ساعت با حضور محمدباقر قالیباف و بشار اسد با موضوعات مهم در تعاملات و همکاری‌های دوجانبه برگزار شد.
قالیباف در این دیدار با اشاره به اهمیت پیروزی مردم سوریه در مبارزه با تروریسم و آغاز دوران جدیدی در تاریخ این کشور همچنین برگزاری انتخابات مجلس و ریاست جمهوری در ایران، این مقطع را فرصت مهمی برای گسترش همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های مختلف خصوصاً فعالیت‌های اقتصادی دانست.
رئیس مجلس بر اهمیت توسعه روابط تجاری و اقتصادی ایران و سوریه به توجه به ظرفیت‌های موجود و آمادگی دو کشور تاکید کرد که این موضوع مورد استقبال بشار اسد رییس جمهور سوریه قرار گرفت.
موضوع حل موانع و مشکلات حوزه تعاملات اقتصادی در نشست مشترک روسای مجلس دو کشور ایران و سوریه نیز خصوصا در حوزه های مرتبط قانون گذاری مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
این سفر با توجه به کاهش مبادلات اقتصادی دو کشور در سال‌های اخیر و سقف همکاری‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها که در قیاس با ظرفیت هاى موجود بسیار ناچیز بوده از اهمیت ویژه‌ای در این حوزه برخوردار است.