حدود دو هفته است که از ترور القریشی، رهبر داعش گذشته است. رسانه های نزدیک به داعش هرگز رسماً در مورد این رویداد اظهارنظر نکردند. حتی تهدید برای انتقامجویی و دعوت به جنگ نیز از طرف آنها دریافت نشده است. نیروهای جهادی در این مرحله مشغول سازماندهی مجدد خود هستند. اما این کار ساده ای نیست زیرا اعضای مجلس شورای بیعت داعش بین عراق و سوریه پراکنده هستند، ارتباطات به سادگی انجام نمی شوند و ممکن است چند روز یا هفته طول بکشد تا ما شاهد اخبار تازه ای از آنها باشیم.
به طور کلی وضعیت داعش در دوره پسا قریشی دو جنبه دارد: تجزیه این سازمان یا وقوع یک نبرد احتمالی کاملاً داخلی میان اعضای داعش به ویژه میان جناح مغرب و جناح عراقی – سوری.
داعش قریشی عمیقاً با داعش البغدادی تفاوت داشت. بغدادی در سال 2013 آن را تأسیس کرد تا گروهی مستقل از القاعده تشکیل دهد و سپس رویای خلافت بزرگ را در سر پروراند. داعش بخش های گسترده ای از سرزمین های عراق و سوریه را تحت کنترل گرفت و هزاران پیکارجو را از سراسر جهان جذب کرد.
لیکن زمانی که قریشی رهبر این گروه شد خبری از سرزمین و دولت نبود و گروه تجزیه شده بود. گروه ها و پیکارجویان منفرد لباس داعش را به تن کردند بدون آن که مستقیم پاسخگو خلیفه جدید باشند. با این وجود گروه سوری – عراقی نقشی مهم را ایفا کرد و همچنان نقطه عطف بود. تردیدی که این روزها در میان سرویس های امنیتی مطرح شد به تجزیه تماماً داخلی این فرقه مربوط می شود.
در میان مخفیگاه های واقع در صحرا و نیز در زندان های تحت کنترل کردها و سربازان عراقی، فقط پیکارجویانی که از منطقه بین النهرین آمده اند حضور ندارند بلکه از منطقه مغرب به ویژه تونس نیز هستند. البته انتصاب قریشی به عنوان خلیفه جدید نشان داد که بین عراق و سوریه نباید فضای قدرتی برای پیکارجویان مغربی باشد. وارث بغدادی از همان سال های پیشین مخالف حضور تروریست های خارجی در عراق بود.
بنابراین این پیکارجویان اکنون آماده هستند عرض اندام کنند. به هر حال داعش در سال های آتی به مثابه تار عنکبوتی متشکل از گروه های ریشه دار در مناطق مختلف این کره خاکی خواهد بود. اروپا توجه خاصی به این موضوع نشان می دهد. بازگشت برخی از پیکارجویان خارجی، احتمال اینکه گروه ها بار دیگر سازماندهی شوند و تمایل بسیاری از گروهک ها به حمله ممکن است در ماه های آینده باعث افزایش تنش در اروپا شود. با آن که داعش رهبر ندارد و فاقد یک ساختار واحد است همچنان خطرناک خواهد بود.
منبع: ایل جورناله / تحریریه دیپلماسی ایرانی