خبرگزاری فارس - سعید مؤذنی: همه ساله و در آستانه اربعین حسینی ده‌ها میلیون زائر و عاشق اباعبدالله از نقاط مختلف دنیا به سفر زیارتی کربلا می‌روند و در کشور ما هم میلیون‌‌ها زائر آماده این سفر معنوی می‌شوند.
پیش از شیوع کرونا و در سال 98 حدود 3 میلیون زائر حسینی از کشورمان عازم سفر زیارتی اربعین شدند، امسال و با توجه به انجام گسترده واکسیناسیون کرونا در کشور، پیش‌بینی می‌شود حدود 5 میلیون زائر عازم سفر زیارتی اربعین شوند.
طبق اعلام قبلی وزارت راه و شهرسازی به عنوان یکی از اعضای اصلی ستاد اربعین، با توجه با اینکه امسال اربعین حسین روز ۲۶ شهریور است، طرح سفرهای زیارتی اربعین از ۱۶ تا ۳۱ شهریور خواهد بود درواقع پیش،روش بلیت سفرهای اربعین برای ناوگان هوایی، قطار و ناوگان اتوبوسرانی برای بازه زمانی ۱۶ شهریور تا ۳۱ شهریور است.
همانگونه که گفته شد پیش‌بینی می‌شود امسال حدود 5 میلیون زائر اربعین از ایران عازم عراق شود که حدود 60 هزار نفر از طریق ناوگان هوایی، 300 هزار نفر از طریق ناوگان ریلی (تا خرمشهر و شلمچه) و حدود 4.5 میلیون نفر از طریق حمل و نقل جاده‌های در این سفر معنوی جابه‌جا خواهند شد.
اصلی‌ترین پایانههای مرزی برای اعزام زائران اربعین پایانه شلمچه، چزابه و مهران خواهد بود که امسال وزارت راه و شهرسازی علاوه بر این سه پایانه مهم مرزی، پایانههای مرزی دیگری نظیر پایانههای خسروی، باشماخ و تمرچین در نظر گرفته است تا خدمات‌دهی به زوار با کیفیت بیشتری انجام شود و صفوف انتظار عبور از مرزها کاهش یابد.
توصیه می‌شود با توجه به استقبال فراوان مردم کشورمان از این سفر معنوی در مدت کوتاه 2 هفته‌ای، زوار حتما توزیع زمان سفر داشته باشند و از پایانههای مرزی مختلف برای زیارت کربلا استفاده کنند، همچنین سفر برگشت خود را به روز اربعین یا روز پس از اربعین موکول نکنند تا بدین ترتیب ازدحام کاهش و خدمات‌دهی افزایش یابد.
در راستای بررسی جزئیات آماده‌سازی زیرساخت‌ها و ناوگان حمل و نقل کشور برای خدمات‌دهی به زوار اربعین و آخرین وضعیت هماهنگی سفرهای زیارتی اربعین از طریق ناوگان حمل و نقل ریلی، هوایی و جاده‌ای، به سراغ شهریار افندیزاده، معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی، رفتیم و با وی در این‌باره گفت‌‌وگو کردیم.
* برنامه‌ریزی برای طرح جابه‌جایی زوار اربعین از 16 شهریور تا 31 شهریور
فارس: به عنوان اولین سوال بفرمایید در وزارت راه و شهرسازی، بر اساس جابه‌جایی چه تعداد زوار، پیش‌بینی تأمین ناوگان حمل و نقل برای اربعین دارید؟
افندیزاده: امسال پیش‌بینی می‌شود که در ایام اربعین تعداد 5 میلیون زائر داشته باشیم که با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده، بار سنگینی بر دوش شبکه حمل و نقل کشور خواهد بود چون این تعداد زائر در مدت زمان کوتاه دو هفته‌ای جابه‌جا خواهند شد، برنامه‌ریزی شده است از 16 تا 31 شهریور طرح جابه‌جایی زوار اربعین اجرا شود.
فارس: به تفکیک مدل حمل و نقل، برنامه‌ریزی برای اعزام زوار اربعین با انواع مدل‌های حمل و نقلی چگونه خواهد بود؟
افندیزاده: اگر 5 میلیون زائر برای سفرهای اربعین امسال در نظر بگیریم، بار اصلی جابه‌جایی زوار بر دوش شبکه حمل و نقل جاده‌ای خواهد بود چون ظرفیتی که برای شبکه ریلی و هوایی پیش‌بینی شده است، جمعاً حدود 360 هزار زائر خواهد بود، به هر حال محدودیت‌هایی در سفرهای هوایی در این ایام داریم چون فرودگاه‌های نجف و بغداد فقط زائر می‌پذیرد ضمن آنکه در فرودگاه نجف هم شرایط خاصی حاکم است.
* انجام 160 پرواز در هفته برای جابه‌جایی زوار اربعین از 17 فرودگاه کشور
فارس: چه میزان پرواز برای سفرهای زیارتی اربعین در نظر گرفته شده است و از چند استان این پروازها انجام می‌شود؟
افندیزاده: به طور متوسط 120 پرواز در هفته خواهیم داشت که با لحاظ پروازهای فوق‌العاده و همچنین پروازهای شرکت هواپیمایی العراقیه حدود 160 پرواز در هفته خواهیم داشت.
ظرفیتی که برای جابه‌جایی زوار اربعین از طریق ناوگان هوایی درنظر گرفته می‌شود حدود 60 هزار زائر خواهد بود که از 17 فرودگاه کشور این سفرهای هوایی به عراق انجام می‌شود، البته برنامه‌ریزی کرده‌ایم در صورت امکان فرودگاه‌های بیشتری نیز به این آمار فرودگاه‌ها اضافه شود.
* پیش‌بینی جابه‌جایی 300 هزار زائر اربعین با قطار/ اختصاص ریل‌باس 24 ساعته در مسیر خرمشهر-شلمچه
فارس: برای اعزام زوار از طریق ناوگان ریلی، چه تمهیداتی از سوی وزارت راه و شهرسازی اندیشیده شده است؟
افندیزاده: در مورد انتقال زائران از طریق شبکه ریلی، برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده است اما به هر حال محدودیت‌هایی در شبکه ریلی به دلیل کمبود قطارها و یک خطه بودن مسیر ریلی وجود دارد.
مسیر اصلی برای انتقال ریلی زوار اربعین از تهران به اهواز و سپس خرمشهر خواهد بود و بین خرمشهر تا شلمچه قطار ریل‌باس به صورت بیست و چهار ساعته و فاصله زمانی 30 دقیقه‌ای فعال خواهد بود.
پیش‌بینی می‌شود در ایام اربعین حدود 300 هزار زائر از طریق ناوگان حمل و نقل ریلی جابه‌جا شوند.
* تأمین 8 هزار دستگاه اتوبوس برای سفرهای اربعین/ پیش‌بینی تأمین 6 هزار اتوبوس دیگر از سازمان‌ها
فارس: سهم عمده جابه‌جایی زوار اربعین بر عهده ناوگان حمل و نقل جاده‌ای است، این موجب می‌شود توجه خاص‌تری به این مدل حمل و نقلی در ایام سفرهای اربعین داشته باشید، در این حوزه چه فعالیت‌هایی انجام و چه میزان اتوبوس تأمین شده است؟
افندیزاده: در مجموع، 360 هزار زائر از طریق ناوگان هوایی و ریلی و حدود 4 میلیون و 640 هزار زائر از طریق ناوگان حمل و نقل جاده‌ای در ایام اربعین جابه‌جا خواهند شد، در سال 98 که اعزام زوار اربعین پیش از شیوع کرونا انجام شد، تعداد 3 میلیون زائر اربعین داشتیم که 89 درصد این رقم از طریق حمل و نقل جاده‌ای به عراق اعزام شدند و بنابراین امسال هم سهم بسیار زیادی از جابه‌جایی زوار اربعین برعهده حمل و نقل جاده‌ای است و بار سنگینی روی شبکه جاده‌ای خواهیم داشت و ناوگان حمل و نقل جاده‌ای و همچنین خودروهای شخصی در این مدت فعال خواهند بود.
برای جابه‌جایی جاده‌ای زوار اربعین 8 هزار دستگاه اتوبوس در گام اول تأمین شده است، در کلِ ناوگان حمل و نقل عمومی جاده‌ای مسافری، تعداد 14 هزار دستگاه اتوبوس فعال است اما به هر حال باید به این موضوع توجه داشت که در فصل تابستان قرار داریم و پایان شهریور هر سال، پیک سفرهای تابستانی محسوب می‌شود و امکانپذیر نیست که همه اتوبوس‌ها را به سفرهای اربعین اختصاص دهیم.
با این حال برنامه‌ریزی کرده‌ایم و از ستاد اربعین هم خواسته‌ایم ناوگان اتوبوسرانی که در اختیار نیروهای مسلح، وزارتخانه‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های تابعه است نیز برای سفرهای اربعین اختصاص یابد، در این راستا پیش‌بینی می‌شود 6 هزار دستگاه اتوبوس نیز از این محل اختصاص یابد که در این باره مقرر شد ستاد سفرهای اربعین، پیگیری‌ها و نامه‌نگاری‌‌‌ها را در این باره با وزارتخانه‌ها و ستاد کل نیروهای مسلح انجام دهد تا امکانات این مجموعه‌ها در اختیار ناوگان حمل و نقل عمومی برای انتقال زوار اربعین قرار گیرد.
* تمهیدات تأمین پارکینگ برای خودروهای شخصی در پایانههای مرزی
فارس: در کنار ناوگان حمل و نقل جاده‌ای عمومی، بخشی از زائران هم از خودروی شخصی برای سفر زیارتی اربعین استفاده می‌کنند، بدین ترتیب که تا پایانههای مرزی با خودرو شخصی جابه‌جا می‌شوند و سپس با پارک کردن خودرو در پایانههای مرزی، از مرز خارج می‌شوند، از نظر تأمین پارکینگ در پایانههای مرزی هماهنگی‌ها با فرمانداری و استانداری استان‌‌های مربوطه انجام شده است؟
افندیزاده: ببینید هر میزان توان حمل و نقل مسافری عمومی جاده‌ای برای اعزام زوار افزایش یابد، از آن‌طرف سهم حمل و نقل شخصی جاده‌ای کاهش می‌یابد، ما استفاده زائران از خودروی شخصی را نیز پیش‌بینی کرده‌ایم بنابراین اهمیت دارد که بتوانیم در پایانههای مرزی، ظرفیت پارکینگ خودروها را افزایش دهیم.
امسال علاوه بر پایانههای مرزی شلمچه، چزابه و مهران، پایانههای خسروی، باشماخ و تمرچین هم برای انتقال زوار اربعین درنظر گرفته شده است، اگر بتوانیم زائران را در پایانههای مختلف توزیع کنیم و مدیریت در همه پایانه‌ها انجام شود، بار شبکه روان‌تر خواهد شد، سال‌های گذشته بیشترین حجم انتقال زائر از طریق پایانه مهران انجام می‌شد، بنابراین حجم زیادی از زائران به پایانه مهران خواهند رفت که برنامه‌ریزی مدونی برای این پایانه داریم.
* اختصاص 1000 میلیارد تومان برای ایمن‌سازی و تجهیز مسیرهای مرتبط با پایانههای مرزی
افندیزاده: وزارت راه و شهرسازی علاوه بر آنکه در بحث حمل و نقل و تأمین ناوگان زوار اربعین باید ورود کند، در بخش تأمین زیرساخت‌ها هم اقداماتی آغاز کرده است؛ در این راستا یک‌هزار میلیارد تومان برای مناسب‌سازی، ایمن‌سازی، ارتقا و تجهیز مسیرهای مرتبط با پایانه‌ها خصوصاً مسیرهایی که به سمت پایانههای استان خوزستان و ایلام منتهی می‌شود اختصاص یافته است تا به ارتقاء کیفیت سطح جاده‌ها منجر شود، همچنین سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در موضوع تجهیز پایانههای مرزی فعالیت‌هایی انجام داده است.
* پیش‌بینی ورود 300 هزار زائر غیر ایرانی از طریق مرزهای ایران و سفر به عراق فقط از پایانه شلمچه
افندیزاده: پیش‌بینی می‌شود در ایام اربعین حدود 300 هزار زائر غیر ایرانی از طریق مرزهای ایران وارد شده و سپس از مرزهای غربی به سمت عراق حرکت کنند، به عنوان مثال ورود این زائران از پایانه مرزی ریمدان در مرز پاکستان مدنظر است که جزو پایانههای مطرح است، اما به دلیل آنکه امکانات قبلی کم بوده است، تلاش شده است تجهیزات لازم ایجاد شود.
مقرر شده است زوار خارجی ما فقط از طریق پایانه شلمچه اعزام شوند.
* قیمت‌گذاری نرخ بلیت اتوبوس‌های اربعین پس از جلسه با انجمن‌ها/ ضرورت لحاظ تردد یک‌سرخالی
فارس: یکی از موضوعات مهم مورد توجه زوار اربعین، نرخ بلیت اتوبوس در این ایام است، به هر حال ناوگان اتوبوسرانی بیشترین سهم در جابه‌جایی زوار اربعین را بر عهده دارد و ضرورت دارد در این حوزه از تشکیل بازار سیاه جلوگیری شود؛ در حال حاضر قیمت بلیت اتوبوس برای این ایام مشخص شده است؟
افندیزاده: در موضوع تأمین ناوگان اتوبوسرانی و قیمت بلیت، این موضوع باید به دقت مورد توجه باشد و آن هم اینکه اتوبوس‌ها در این ایام، تردد یکسر خالی دارند؛ یعنی وقتی زائران را به پایانههای مرزی منتقل می‌کنند، با صندلی تکمیل می‌روند، اما هنگام برگشت باید با صندلی خالی برگردند و یا در روزهای پایانی سفرهای اربعین، با صندلی خالی از مبدا به مرزها می‌روند و زائران را برمی‌گردانند.
اتوبوس‌ها باید از نقاط مختلف کشور با صندلی‌های خالی به سمت مرزها حرکت کنند، بنابراین مقرر شده است در بحث قیمت بلیت اتوبوس برای اربعین تصمیماتی اتخاذ شود که همه معیارها مدنظر باشد، چون به هر حال ناوگان اتوبوسرانی ناوگان شخصی است و باید به نحوی عمل شود که مالکان اتوبوس رغبت برای ارائه خدمات به صورت کامل داشته باشند. مقرر شد در این باره جلساتی با انجمن‌ها و اتحادیه‌های مرتبط در حوزه اتوبوسرانی برگزار شود و طبق روال سنوات گذشته، توافقی در مورد قیمت بلیت انجام شود.
قیمت بلیت اتوبوس ابلاغی نیست و حتماً باید با هماهنگی اتحادیه‌ها و اصناف اتوبوسرانی انجام شود، به هر حال آنها مالکان خصوصی هستند و از نقاط مختلف کشور باید به سمت پایانههای مرزی بروند و صندلی خالی برای آنها هزینه دارد، اما تلاش می‌کنیم در این دو هفته خدمات مناسبی به زوار ارائه شود و به محض هماهنگی با اتحادیه‌ها، قیمت بلیت اتوبوس هم برای سفرهای اربعین اعلام خواهد شد.
سال 98 و پیش از شیوع کرونا هم قیمت بلیت اتوبوس برای ایام اربعین قیمت رفت و برگشت بابت یکسر مسیر لحاظ می‌شد، چون اتوبوس‌ها تردد یکسر خالی دارند و ضرورت داشت ایجاد انگیزه اتفاق بیفتد، در این باره با شرکت‌های حمل و نقل جلسه خواهیم داشت و تا جایی که امکان دارد تلاش می‌کنیم با بهترین امکانات و حداقل قیمت، زوار را از طریق ناوگان عمومی جاده‌ای جابه‌جا کنیم چون حمل و نقل جاده‌ای در این ایام حدود 4 میلیون و 640 زائر را جابه‌جا می‌کند.
* قیمت بلیت قطار به اهواز و خرمشهر همان نرخهای فعلی است
فارس: قیمت بلیت قطار برای اربعین چگونه خواهد بود؟
افندیزاده: در مورد قیمت بلیت قطار تهران به اهواز و خرمشهر برای ایام اربعین، قیمت‌ها همان قیمت‌های قبلی است و تغییر نخواهد کرد و همین نرخهای موجود بلیت قطار است، زیرا حمل و نقل ریلی سهم کمی در جابه‌جایی زوار اربعین دارد،
* قیمت بلیت رفت و برگشت پروازهای اربعین فعلا 6 میلیون تومان
فارس: وزیر راه و شهرسازی پیش از این قیمت غیرقطعی بلیت پروازهای اربعین در مسیر رفت و برگشت را 6 میلیون تومان اعلام کرد؛ این قیمت تغییر نمی‌کند؟
افندیزاده: در موضوع قیمت بلیت پروازهای اربعین همانطور که نظر وزیر راه و شهرسازی هم همین است، قیمت پرواز تهران - نجف یا تهران - بغداد 6 میلیون تومان رفت و برگشت درنظر گرفته شده است، البته مبنا مسیر تهران است و اگر از شهرهای دیگر باشد، بسته به مسافت کمی کاهش یا افزایش می‌یابد.
فرودگاه نجف یکی از گرانترین فرودگاه‌های دنیا است و از نظر هزینه‌های هندلینگ و خدمات فرودگاهی قیمت‌های گرانی ارائه می‌دهد، چون متعلق به بخش خصوصی است؛ اگر قیمت خدمات فرودگاه نجف کاهش یابد، در این باره می‌توان نسبت به نرخ پروازها هم ملاحظاتی داشت. ستاد اربعین و ستاد اربعین تشکیل‌شده در وزارت راه و شهرسازی تلاش می‌کنند تا زمینه مساعدی برای جابه‌جایی زوار اربعین فراهم شود.
* زوار توزیع زمان سفر داشته باشند و بلافاصله پس از تشرف به کشور برگردند
فارس: به عنوان آخرین سؤال چه توصیه‌هایی برای زوار اربعین دارید تا عملیات اعزام و برگشت آنها به بهترین وجه محقق شود؟
افندیزاده: توصیه می‌شود زوار اربعین حتماً توزیع زمان سفر را در دستورکار قرار دهند و همه زوار برنامه‌ریزی نکنند که بلافاصله پس از روز اربعین یا همان روز اربعین به کشور برگردند، بلکه رفت و برگشت خود را در طول این دو هفته توزیع کنند، در غیر این صورت اگر قرار باشد همه زوار روز اربعین و یا روز پس از اربعین به کشور برگردند، تعداد پنج میلیون زائر خواهند بود که تأمین ناوگان آن بسیار مشکل است.
پیشنهاد می‌شود از همان 16 شهریور که اعزام زوار آغاز شد، زائرانی که به کربلا مشرف شده‌اند، بلافاصله پس از تشرف به کشور برگردند تا بتوان به همه زوار در این ایام خدمات‌رسانی مطلوب کرد، در غیر این صورت ارائه خدمات به زوار با توجه به ظرفیت ناوگان جاده‌ای، شبکه ریلی و ناوگان هوایی مشکل خواهد بود، ما تلاش کردیم جابه‌جایی زوار اربعین از 6 پایانه مرزی و در دو هفته توزیع شود تا انتقال زوار به راحتی انجام شود.
این سفر اربعین و استقبال حدود 5 میلیون زائر برای سفر به عراق آن هم فقط برای دو هفته بسیار خاص و در دنیا بی‌نظیر است، اما خدمات بسیار مناسب و دقیق را می‌طلبد. امیدواریم در این حوزه رسانه‌ها هم کمک کنند، ضمن آنکه زوار هم دقت داشته باشند توزیع زمان سفر کنند و همانگونه که گفته شد، بلافاصله پس از رسیدن به کربلا و تشرف، به کشور برگردند، ضمن آنکه از پایانههای مختلف برای سفر به عراق استفاده کنند،در حال حاضر پایانه‌ای نظیر پایانه خسروی بسیار مجهز است و یا پایانههای تمرچین و باشماخ هم همینطور، که اگر بتوانیم بخش زیادی از زوار را از طریق این پایانه‌ها جابه‌جا کنیم، خدمات مناسب‌تر خواهد بود و بار شبکه پایانههای مهران، شلمچه و چزابه کاهش می‌یابد و بدین ترتیب خدمات به زوار مناسب‌تر خواهد بود.