بخش اقتصادی سوریه مشتاقانه منتظر صحنه سیاسی جدید این کشور با بازگشت به اتحادیه عرب است و مردم سوریه هم امید دارند که تحولات سیاسی جدید، پیامدهای مثبت بر اقتصاد کشورشان داشته باشد، آن هم پس از تحریم‌های اقتصادی ناعادلانه غرب که معیشت آنها را در تنگنا قرار داده است.
در همین رابطه خبرگزاری رسمی سوریه(سانا) گزارش داد که نشست مقامات ارشد شورای اقتصادی و اجتماعی اتحادیه عرب روز یکشنبه (چهاردهم ماه مه 2023 برابر با 24 اردیبهشت 1402) در شهر جده با حضور هیات سوری برگزار شد.
این نشست به منظور آمادگی برای اجلاس سران کشورهای عربی در نوزدهم مه ماه جاری در عربستان سعودی برگزار شده است.
«رانیا احمد» دستیار وزیر اقتصاد و تجارت خارجی در امور بین‌الملل سوریه ریاست هیات سوری در نشست روز یکشنبه جده را برعهده داشت که در این نشست تاکید کرد: دمشق به بازگشت آوارگان جنگ به شهرها و خانه‌های خود اهمیت زیادی قائل است و این امر مستلزم احیای حرکت اقتصادی در مناطق سکونت آنها با تشویق به ایجاد شرکت‌های کوچک و متوسط در بخش‌های مختلف است.
وی همچنین افزود:ما خواهان اقدام برای برداشتن محدودیت‌های تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای بر حرکت تجارت منطقه‌ای هستیم، به گونه‌ای که نقش منطقه بزرگ آزاد تجارت عرب را در توسعه اقتصادی عرب افزایش دهد.
روسای هیئت‌های شرکت کننده در این نشست نیز از جمله عربستان، لیبی، عراق، مراکش و عمان و دستیار دبیر کل در امور اقتصادی دبیرخانه عمومی اتحادیه عرب در ابتدای سخنان خود از حضور سوریه در این جلسات استقبال کردند.
عبدالمحسن سعد خلف از عربستان سعودی و رئیس این نشست نیز بر اهمیت یکپارچگی اقتصادی کشورهای عربی برای گسترش حاشیه انعطاف پذیری در مواجهه با چالش‌ها و مخاطرات تاکید کرد و گفت: باید با تلاش همگانی تصمیماتی اتخاذ شود تا همکاری‌های اقتصادی عربی را پیش ببرد، به نحوی که به پیشبرد اقدام مشترک عرب کمک کند.
«محمد سامر خلیل» وزیر اقتصاد و تجارت خارجی سوریه نیز که در راس این هیات اقتصادی به جده رفته است، امروز سه شنبه پانزدهم ماه مه ریاست هیات سوری در نشست‌های شورای اقتصادی واجتماعی اتحادیه عرب در سطح وزرا را برعهده خواهد داشت.
«محمد ربیع قلعه چی، رئیس کمیته بودجه در پارلمان سوریه نیز در گفت‌وگو با اسپوتنیک بازگشت روابط کشورهای عربی با سوریه را برای هر دو طرف سودمند خواند و افزود: اما توافقنامههای عربی امضا شده باید مورد بازنگری قرار گیرد، زیرا بیشتر آنها بیش از ۱۰ سال پیش امضا شده بود و با توجه به تغییر شرایط اهمیت خود را از دست داده است.
قلعه چی تاثیر روابط دمشق و اعراب را بر اقتصاد سوریه بزرگ توصیف کرد و گفت: افزایش چرخه تولید و دوبرابر شدن سرمایه‌گذاری‌ها و مبادلات تجاری بین سوریه و کشورهای عربی، به‌ویژه در امر بازسازی سوریه از جمله این تاثیرهای مثبت خواهد بود.
این عضو پارلمان سوریه با اشاره به اینکه بسیاری از پروژه‌های بزرگ عربی در سوریه در حال حاضر متوقف است، گفت: اگر اجرای این پروژه‌ها از سر گرفته شود، اثرات مثبتی بر کشور و کل منطقه خواهد داشت و پروژه اتصال برق که مربوط به انتقال برق اردن به لبنان از طریق سوریه و یا حتی پروژ انتقال گاز مصر از طریق اردن و سرزمین های سوریه به لبنان نمونه این پروژه‌هاست.
وی تاکید کرد: این پروژه‌ها، افق‌های اقتصادی را خواهد گشود و تحریم‌ها اقتصادی آمریکا را مهار می‌کند.
لغو تحریم‌ها
به گزارش الوطن، «علی المحمد» کارشناس اقتصادی هم با اشاره به اهمیت بازگشت سوریه به اتحادیه عرب با تلاش متحدان گفت: در بحبوحه یک وضعیت اقتصادی پیچیده، دمشق تلاش می‌کند تا از تنگناهایی که به دلیل ویرانی‌های ناشی از جنگ تداوم یافته بود، خارج شود.
وی در اظهارات خود با اشاره به اینکه دولت سوریه در حال کار بر روی تهیه نقشه بازسازی است، افزود: اما همانطور که می‌دانیم این اقدام بسیار پرهزینه است و به توانایی‌های بیشتر از آنچه دولت سوریه در اختیار دارد، نیاز دارد. از همین رو این کشور به سرمایه گذاری‌های عربی برای فعال کردن روابط اقتصادی و جذب سرمایه گذاران عرب و ایجاد فرصت‌های شغلی نیاز دارد.
این اقتصاددان سوری گفت: بازگشت سوریه به اتحادیه عرب با لغو برخی تحریم‌های کشورهای عربی علیه توافق‌هایی همراه خواهد بود که شامل مبادلات تجاری با دولت سوریه و مسدود کردن حساب‌های بانکی آن در برخی از کشورهای عربی می‌شود.
قلعه چی با بیان اینکه لغو تحریم‌ها تأثیر مثبتی بر اقتصاد سوریه خواهد داشت، گفت: این به توانایی سوریه برای افزایش مبادلات تجاری با کشورهای عربی از طریق افزایش صادرات خود کمک می‌کند و توانایی آن در تولید، فعال کردن تراز تجاری و پاسخگویی به تقاضای بازارها را بالا می‌برد.
مزایای تجارت آزاد بین کشورهای عربی
این اقتصاددان سوری تاکید کرد موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد مزایای بسیاری دارد، مانند رفع موانع مبادلات تجاری بین اعضای این توافق و آزادسازی تجارت که موجب رونق اقتصادی در سطح ملی و فردی برای اعضا می‌شود.
حسن حزوری ، یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده علوم بانکی و مالی دانشگاه حلب هم می‌گوید: توافقنامههای تجارت آزاد مزایای بسیاری دارد که کشورها با امضای آنها، هدف خود را از بین بردن موانع بر سر راه مبادلات تجاری بین اعضاء توافقنامه‌ها می‌دانند، علاوه بر اینکه آزادسازی تجارت باعث ایجاد وضعیت رفاه اقتصادی در هر دو سطح ملی و فردی کشورهای عضو می‌شود.
حزوری افزود: باوجود تغییر جهت‌های استراتژیک به نفع سوریه، اما برای دستیابی به پیشرفت اقتصادی قوی، سوری‌ها پس از به دست آوردن مجدد کرسی خود در اتحادیه عرب همچنان با چالش‌های زیادی روبرو هستند.
کمک به بازسازی سوریه
سی ان ان اقتصادی نیز نوشت: بازگشت سوریه به اتحادیه کشورهای عربی می‌تواند تأثیر مثبتی بر اقتصاد این کشور داشته باشد که در انتظار برخورداری از حمایت برای بازسازی ویرانی‌های جنگی است که از سال ۲۰۱۱ در این کشور جریان داشت و خسارات سنگینی به بار آورد.
این رسانه به نقل از «ابوبکر الدیب» مشاور مرکز مطالعات و تحقیقات عربی آورده است: بازگشت سوریه به اتحادیه عرب اقتصاد این کشور و همه منطقه را رونق می‌دهد، زیرا سرمایه‌گذاری‌ها و مبادلات تجاری بین سوریه و کشورهای عربی بخصوص در زمینه بازسازی سوریه مضاعف می‌شود.
این اقتصاددان در اظهارات خود به سی ان ان اقتصادی گفت: با توجه به ثروت‌های طبیعی و منابع انسانی عظیم دولت سوریه، بازگشت روابط دیپلماتیک و تجاری این کشور با اتحادیه عرب می‌تواند برای طرف‌های سوری و عربی مفید باشد.
الدیب توضیح داد که سوریه پس از بیش از ده سال جنگ نیاز به بازسازی و سرمایه گذاری‌های عربی در شریان‌های اقتصادی خود دارد که می‌تواند میلیون‌ها شغل برای مردم سوریه و عرب ایجاد کند.
وی تاکید کرد که مصر با راه اندازی مجدد شرکت‌های خود و بازگرداندن کارگران مصری به سوریه، یکی از ذینفعان اصلی این گام در دراز مدت خواهد بود.
اسکای نیوز عربی هم به نقل از «عمار الاسد» نائب رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان سوریه نسبت به تاثیر ازسرگیری روابط دمشق با کشورهای عربی بر اقتصاد سوریه گفت: توافقنامههای زیادی از قبل بین سوریه با کشورهای عربی منعقد شده که از این به بعد اجرایی خواهد شد.
وی افزود: کشورهای عربی باید برای پیشبرد پرونده بازسازی سوریه به ویژه ایالات متحده آمریکا به کشورهای غربی فشار بیاورند تا اقدامات یکجانبه علیه مردم سوریه را لغو کند و شرکت‌ها برای حضور در سوریه هراسی نداشته باشند؛ از همین رو این اجماع عربی می‌تواند حاصل شود که به رفع تحریم‌های اقتصادی با بازگشت دمشق به اتحادیه عرب کمک کند.
«حسام عایش» کارشناس اقتصادی اردنی نیز در گفت‌وگو با اسکای نیوز عربی با اشاره به احتمال تاثیر قانون سزار آمریکا در روابط اقتصادی سوریه با کشورهای عربی گفت: به نظر می‌رسد آمریکا نتواند در برابر خواسته کشورهای عربی برای مبادله تجاری با سوریه بایستد، از همین رو مسائلی نظیر اینکه سوریه ایستگاه ترانزیتی برای تجارت باشد یا تکمیل پروژه برق بین مصر و اردن از طریق سوریه یا دیگر تعاملات اقتصادی عربی با موانع مربوط به قانون سزار روبرو نمی‌شود و این قانون سزار به تعاملات بزرگ در حوزه انرژی و نفت محدود شود.
نیاز اعراب به گندم و کالاهای تولیدی سوریه
ایمن سمیر، کارشناس روابط بین الملل هم با پیش بینی رونق صادرات و واردات سوریه با کشورهای عربی در مقطع پیش رو گفت: در شرایطی که کارخانه‌های حلب در حال بازگشت به رونق سابق خود هستند و کالاهای تولیدی آنها همچنان مورد نیاز بازارهای عربی است، صادرات از سوریه به کشورهای عربی حمایت خوبی از اقتصاد سوریه به عمل خواهد آورد و همچنین در سایه جنگ اوکراین که کشورهای عربی با کمبود غلات روبرو هستند، سوریه که روزی سبد غذایی کشورهای عربی شمرده می‌شد، می‌تواند گندم به آنجا صادر کند.
منبع: فارس