وزیر امور خارجه ایران که برای شرکت در هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده بود، در پایان سفر هفت روزه خود و پیش از ترک خاک آمریکا در مصاحبه اختصاصی کوتاهی با خبرنگار ایرنا در نیویورک افزود که در گفتگو با «بدر البوسعیدی» وزیر خارجه عمان آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریم ها را بررسی کرده است.
وزیر خارجه ایران تصریح کرد: هر طرح و ابتکاری که منافع ملت ایران را به خوبی تامین کند و خطوط قرمز ما را رعایت کند و نتیجه آن لغو تحریم ها و بازگشت همه طرف ها به تعهداتشان باشد، طبعا می تواند در مرکز توجهات ما قرار بگیرد.
مشروح گفتگوی وزیر خارجه ایران پیش از ترک نیویورک بدین شرح است:
بعنوان نخستین سوال، شما بعد از دیدار با آقای آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل گفتید که تبادل پیامها میان ایران و آمریکا ادامه دارد و در این سفر ملاقات های بسیاری از جمله با وزرای خارجه عمان و قطر داشتید. می توانید بفرمایید در این هفت روز که در نیویورک به سر بردید، تبادل پیامی میان تهران - واشنگتن صورت گرفت یا خیر؟
به هر حال یکی از اقداماتی که بطور ثابت در دستور کار دستگاه دیپلماسی قرار دارد، تلاش برای لغو تحریم ها آنهم از مسیر دیپلماسی عزتمندانه و از طریق مذاکراتی است که با طرف های مختلف در این رابطه داریم.
در گفتگو با وزیر خارجه عمان، دبیرکل سازمان ملل و برخی دیگر از وزرای خارجه کشورها، به دلیل علاقه مندی آنها و هم به دلیل ابتکاری که به نام "سلطان عمان" روی میز قرار دارد در این رابطه گفت و گو کردیم.
هفته گذشته اتفاق مثبتی که رخ داد، زندانیان مد نظر بین ایران و آمریکا تبادل شدند و دارایی های ما پس از سالها از کره جنوبی از مسیر رسمی بانکی و بدون اعمال تحریم، توانست در اختیار بانک مرکزی و در دسترس بانک های معرفی شده توسط بانک مرکزی قرار بگیرد.
در نیویورک در گفت و گوهایی که با سیاستمداران سابق آمریکایی در جلسات اندیشکده ها داشتیم، یکی از موضوعات مطرح، بحث لغو تحریم های ایران و بازگشت همه طرفها به تعهداتشان بود. بطور طبیعی تبادل پیامها بین دو طرف جریان دارد و موضوع جدیدی نیست اما باید ببینیم در هفته های آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. ما به تلاش هایمان برای لغو تحریم ها از مسیر دیپلماسی و مذاکره ادامه خواهیم داد.
آیا وزیر خارجه عمان پیام یا نظر خاصی از سوی دولت بایدن داشت؟
آخرین وضعیت را با هم بررسی کردیم.
آیا آمریکا نیز طرح سلطان عمان را مطالعه کرده و این طرح نظر آمریکایی ها را در این زمینه دارد؟
نمی توانم خیلی جزئیات را بیان کنم، از عمانی ها بپرسید.
نظر جمهوری اسلامی ایران درباره طرح سلطان عمان چیست؟ آیا طرح جامع و کاملی است؟
هر طرح و ابتکاری که منافع ملت ایران را به خوبی تامین و خطوط قرمز ما را رعایت کند و نتیجه آن لغو تحریم ها و بازگشت همه طرف ها به تعهداتشان باشد، به طور طبیعی می تواند در مرکز توجهات ما قرار بگیرد.
با توجه به اینکه بسیاری از کارشناسان و دیپلمات ها می گویند دولت بایدن تا نوامبر ۲۰۲۴ درصدد است تنش ها با ایران و منطقه را کنترل و حداقل افزایش ندهد، آیا جمهوری اسلامی ایران و دولت سیزدهم از این فرصت برای احیای دوباره مذاکرات رفع تحریم ها بهره خواهد برد یا به بعد از انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا و رئیس جمهور جدید این کشور موکول خواهد شد؟
امیرعبداللهیان: ما معتقد هستیم که مذاکرات به مقدار زیادی در وین ماهها انجام و منجر به پیش نویسی شده است که آن پیش نویس هم هنوز نهایی نیست اما پیش نویس در دسترس هست. اگر طرف های مقابل و آمریکایی ها اراده لازم را داشته باشند در چارچوب مذاکرات قبلی انجام شده و اولویت هایی که مد نظر ایران است، می توانیم یک توافق را در دسترس بدانیم.
اما در اینجا در دیدار با اندیشکده ها که دیپلمات ها و سیاستمداران سابق آمریکایی هم حضور داشتند به صراحت و شفافیت گفتم که رئیس جمهور ایران بخوبی روشن کرده که جمهوری اسلامی اهل مذاکره و دیپلماسی عزتمندانه است.
جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به یک توافق خوب و پایدار به تلاش های خودش از مسیر دیپلماسی همچنان ادامه خواهد داد اما تاکید کردم اقدامات و رفتار ریاکارانه آمریکا را هرگز بر نمی تابیم و لزوما اینطور نیست که همیشه همه چیز بخواهد از کانال برجام عبور کند. طبعا جمهوری اسلامی ایران هم دست بسته نیست ضمن اینکه مسیر دیپلماسی و مذاکره را برای رسیدن به توافق دنبال می کند اما این موضوع، طرف های دیگری هم دارد. رویکرد مثبت و اقدامات سازنده طرف های دیگر هم برای رسیدن به توافق، خود یک موضوع مهم است.
البته ما همواره پیام های مثبتی از آمریکایی ها دریافت می کنیم اما در جلساتم در نیویورک به صراحت تاکید کردم که ما بر مبنای رفتار عملی آمریکا قضاوت خواهیم کرد.
مایلم تاکید کنم که ابتکار سلطان عمان، در چارچوب شیوه ای برای تسریع و کمک به بازگشت همه طرف ها به تعهداتشان در برجام است. معنایش این نیست که سلطان عمان حامل یک طرح یا یک متن جدید باشد.
اتفاق نظر ایران و مصر برای برداشتن گامهای مشترکی در آینده
یکی از دیدارهای مهم شما در نیویورک ، دیدار با سامح شکری وزیر خارجه مصر بود. آیا می توانیم ظرف یکی دو هفته آینده شاهد ارتقا روابط میان تهران – قاهره باشیم و احیای روابط به زودی امکان پذیر است؟
درباره مناسبات تهران – قاهره ما گفتگوهایی مفید و سودمند را با جناب آقای سامح شکری وزیر خارجه مصر در نیویورک داشتیم . ما درخصوص همه ابعاد مورد علاقه مناسبات دوجانبه گفتگو کردیم. درخصوص برخی موضوعات منطقه ای و بین المللی تبادل نظر کردیم. جمهوری اسلامی ایران، مصر را کشور بسیار مهمی در جهان اسلام و در منطقه می داند.
ما معتقد هستیم که ارتقا روابط تهران – قاهره نه تنها به نفع دو کشور و دو ملت بلکه به نفع منطقه و جهان اسلام خواهد بود. آمادگی تهران برای ارتقا روابط بین دو کشور ایران و مصر را اعلام کردیم. در همین چارچوب، سخنان و ارزیابی مثبتی را از وزیر خارجه مصر شنیدیم. ما اتفاق نظر داریم که گام هایی را در آینده در این رابطه بطور مشترک اتخاذ کنیم.
آینده یعنی چه زمانی؟
امیرعبداللهیان: یعنی هر زمان که در روزهای آینده در چارچوب توافقی که در نیویورک کردیم، نسبت به نقشه راه چگونگی ارتقا روابط بین دو طرف، اتفاق نظر بین ما حاصل شود.