هوش مصنوعی تهدیدی برای حال یا آینده؟

یک پژوهش تازه از «دانشگاه زوریخ» نشان می‌دهد آنچه مردم را بیش از هر چیز در مورد هوش مصنوعی نگران می‌کند، تهدید‌های روزمره و قابل لمس آن است؛ نه سناریو‌های آخرالزمانی و فرضی که ممکن است سال‌ها یا دهه‌ها بعد اتفاق بیفتند. نگرانی‌هایی مانند تبعیض الگوریتمی، نشر اطلاعات نادرست و تهدید شغلی، برای مردم به‌مراتب جدی‌تر از نابودی بشر توسط ربات‌ها یا ماشین‌های فوق‌هوشمند است. در فضای عمومی، بیشتر این نگرانی مطرح می‌شود که تمرکز روی روایت‌های ترسناک و تخیلی از آینده هوش مصنوعی، سبب شود توجه مردم از آسیب‌هایی که همین حالا وجود دارند منحرف شود. اما پژوهش دانشگاه زوریخ نشان می‌دهد واقعیت چیز دیگری ا‌ست. مردم نه‌تنها می‌توانند فرق بین تهدید‌های دور و نزدیک را تشخیص دهند، بلکه آسیب‌های واقعی امروز را هم جدی‌تر می‌گیرند.
سه رویکرد، سه واکنش متفاوت
در این تحقیق، بیش از ده هزار نفر از بریتانیا و ایالات متحده شرکت کردند و در معرض سه نوع محتوای خبری قرار گرفتند: گروه اول، تیتر‌هایی درباره تهدید‌های آخرالزمانی هوش مصنوعی خواندند. گروه دوم، با خطرات واقعی مانند اطلاعات نادرست یا تبعیض آشنا شدند و گروه سوم، درباره مزایای احتمالی هوش مصنوعی مطالعه کردند. هدف این بود که بررسی شود آیا تمرکز روی خطرات بلندمدت، باعث کم‌اهمیت شدن مشکلات فعلی می‌شود یا نه.
هشدار درباره افراط در پیش‌گویی‌های آخرالزمانی
برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که پرداختن بیش‌ازحد به تهدید‌های بلندمدت و تخیلی، ممکن است به نادیده گرفتن آسیب‌هایی منجر شود که همین حالا در حال رخ دادن است. اما نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که چنین دغدغه‌ای چندان پایه و اساس ندارد. آگاهی عمومی نسبت به خطرات واقعی هوش مصنوعی پابرجاست حتی در مواجهه با داستان‌های پرهیجان و آخرالزمانی. در نهایت نویسندگان این تحقیق بر این باورند که گفت‌وگوی عمومی درباره هوش مصنوعی نباید به دوگانه‌سازی «تهدید‌های فعلی» در برابر «سناریو‌های آینده» محدود شود. هر دو بُعد موضوع اهمیت دارند و لازم است سیاست‌گذاران، متخصصان و رسانه‌ها به‌طور همزمان به هر دو جنبه توجه کنند.
مردم بیشتر نگران حال‌اند
به گفته «پروفسور فابریتزیو ژیلاردی» استاد علوم سیاسی در دانشگاه زوریخ و نویسنده اصلی این تحقیق: «حتی وقتی مردم با هشدار‌هایی درباره نابودی بشر روبه‌رو می‌شدند، باز هم تهدید‌های فعلی مثل تبعیض سیستماتیک یا از دست رفتن شغل‌ها برایشان نگران‌کننده‌تر بود.» این مطالعه نشان داد که مردم به‌خوبی تفاوت میان «خطر‌های ممکن» و «آسیب‌های واقعی» را درک می‌کنند و توجه‌شان به مسائل جاری کاهش نمی‌یابد حتی وقتی‌که با سناریو‌های ترسناک آینده روبه‌رو شوند.