شور، شعور، حرکت

* رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام راهبردی خود به مناسبت اربعین شهدای جنگ دوازده‌روزه با رژیم صهیونیستی، هفت تکلیف اساسی را خطاب به ملت ایران ابلاغ فرمودند. در شماره‌های پیشین به شش مورد از این تکالیف پرداخته شد و مورد بررسی قرار گرفت. تکلیف هفتم و پایانی عبارت است از: «حفظ شور، شوق و شعور انقلابی»، مسئولیتی خطیر که رهبر انقلاب آن را «وظیفه‌ی یکایک ما، به‌ویژه جوانان» برشمردند. این نوع تخاطب صریح و فراگیر، خود نشانگر اهمیت ویژه و تأثیرگذاری گسترده این مأموریت در مسیر بالندگی و استمرار انقلاب اسلامی است.

برای درک عمیق‌تر این تکلیف راهبردی، نیاز است به درنگی تأمل‌برانگیز در واژگان کلیدی آن بپردازیم. رهبر انقلاب در سخنرانی‌ای در تاریخ ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۷، مفهوم شور انقلابی را چنین بیان فرمودند: «شور انقلابی مثل یک شعله‌ای است که بلند می‌شود... ممکن است این شعله فرو بنشیند؛ اما آن هیزم‌های محکمی که با این شعله توانسته‌اند آتش بگیرند و خود را به سمت برافروخته شدن و گداخته شدن پیش ببرند، تأثیرشان از آن شعله بیشتر است.»

شور و شوق انقلابی، موتور اولیه‌ی حرکت‌های بزرگ اجتماعی است؛ همان جوش و خروش پرشور مردمی که در لحظات آغازین انقلاب‌ها موج می‌زند و مسیر را می‌گشاید. اما انقلاب، تنها با جوشش اولیه‌اش باقی نمی‌ماند. استمرار آن، نیازمند درک عمیق، آگاهی، شعور و بصیرت دینی و ملّی است. باید شور اولیه، به شعوری پخته و بصیرتی ریشه‌دار تبدیل شود تا حرکت نه تنها پایدار بماند، بلکه رشد یابد و به ثمر بنشیند.

رهبر انقلاب با شناختی عمیق از ظرفیت‌های نسل جوان، بار دیگر مخاطب خاص و اصلی این وظیفه‌ی تاریخی را جوانان قرار داده‌اند. این اعتماد البته موضوع تازه‌ای نیست. در برهه‌های گوناگون، از دوران دفاع مقدس گرفته تا فتنه‌های سیاسی و اجتماعی و جنگ نرم و مشکلات اقتصادی و... جوانان نخستین و مؤثرترین مخاطبان سخنان رهبر انقلاب بوده‌اند. در بیانیه‌ی گام دوم انقلاب نیز همین نگاه راهبردی موج می‌زند: میدان‌داری جوانان در ساخت آینده‌ی کشور، تمدن‌سازی نوین اسلامی و استمرار خط مقاومت.

شور و شوق، انرژی و انگیزه می‌آفریند و انسان را به حرکت وامی‌دارد. این شور و شوق اثر موجی داشته و به دیگران نیز منتقل می‌شود. چنین تأثیری را «سرایت هیجانی» می‌نامند؛ این پدیده به انتقال خودکار احساسات و انرژی (مثبت یا منفی) از فردی به فرد دیگر اشاره دارد. وقتی این موج بزرگ و بزرگ‌تر شود، تبدیل به «انرژی اجتماعی» یا همان «اثر انگیزشی جمعی» می‌شود. آنچه در ایام جنگ تحمیلی اخیر رخ داد و همه زیر یک پرچم علیه دشمن متجاوز متّحد شدند را می‌توان نمودی بارز از چنین وضعیتی دانست.

البته که شور و شوق باید با شعور انقلابی ترکیب شود تا جهت درست حرکت را نشان دهد، در شرایط خاص اولویت‌ها را معرفی کند، مانع تقدم مسائل فرعی بر اصلی شود و از هر حرف و عملی که اتحاد ملی را تضعیف میکند، پرهیز دهد تا باعث افزایش شعور و آگاهی جمعی شود.