رمز و راز ماندگاری انقلاب اسلامى

پایگاه بصیرت / ابوالقاسم علیزاده

متن دو یادداشت حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیزاده معاون سیاسی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه با عناوین «رمز و راز پیروزى و پایدارى جمهورى اسلامى» و «هویت دینی و مکتبی راز ماندگاری و جاودانگی انقلاب اسلامی» را در ذیل از نظر می گذرانید:

پیروزى انقلاب اسلامى براى بسیارى از تحلیل گران به عنوان معماى قرن و پدیده اى «منحصر به فرد»، کم نظیر یا حتى «بى نظیر» تلقى شده است، زیرا پیدایى و پیروزى انقلاب برخلاف قاعده مرسوم و داده هاى اطلاعاتى و نظریه هاى تئورى پردازان انقلاب بود. اگرچه در همان ابتداى پیروزى انقلاب، بنیانگذار انقلاب اسلامى، بروز و ظهور و پیروزى این پدیده را رمزگشایى نمودند و به زبان ساده فرمودند که اراده الهى، ایمان و عمل به اسلام و انگیزه الهى کلید اصلى و علت العلل سقوط طاغوت و پیروزى حق بر باطل بود اما این بیان، براى جهانى که خدا و مذهب در تحولات اجتماعى و سیاسى آن ها جایگاه و نقشى نداشت، ناآشنا و غیرباور مى نمود.

با این وجود، تلاش براى رمزگشایى چرایى و چگونگى پیروزى انقلاب از سوى اندیشمندان بزرگ غربى و محققان داخلى به این نظر رهنمون شد که کلید این راز، همان است که رهبر کبیر انقلاب فرمودند، یعنى مذهب و فرهنگ اسلامى شاه کلید تحولات اجتماعى ایران و بسیج مردم در براندازى رژیم طاغوتى که مستظهر به پشتوانه قدرت هاى بزرگ بوده، مى باشد.

فرد هالیدى در اینزمینه در کتاب تکوین دومین جنگ سرد جهانى مى نویسد: «... این امرى متداول نیست که ملتى با تظاهرات غیرمسلحانه، یک دیکتاتورى تا بن دندان مسلح را واژگون کند. براى اینکار قدرتى نه چندان متداول، اراده اى که در هیچ نوع عمل انقلابى جاى نمى گرفت، لازم بود و ایرانى ها این اراده را در مذهب یافتند.»

اسکاچپول مى گوید: «همه ما حوادث انقلاب را با حیرت و ناباورى نظاره مى کردیم، بالاتر از همه، انقلاب ایران پدیده اى کاملاً خلاف قاعده و طبیعت بود... این انقلاب قابل توجه، هم چنین مرا وادار مى سازد تا به درک خود در قبال نقش بالقوه و محتمل سیستم هاى عقاید و ادراک هاى فرهنگى، در شکل بخشیدن به کنش هاى سیاسى، عمق و وسعت بیشترى ببخشیم.»

ساموئل هانتینگتون مى گوید: «پیروزى انقلاب اسلامى در سال 1979 در ایران مى تواند به عنوان نقطه آغاز جنگ پنهان تمدن هاى غرب و اسلام در نظر گرفته شود.»

فوکو معتقد است: «تشیع با تکیه بر موضع مقاومت و انتقادى سابقه دار خود در برابر قدرت هاى سیاسى حاکم و نفوذ عمیق در دل انسان ها، توانست نقش آفرینى نموده و مردم را علیه رژیمى که مجهزترین ارتش ها را دارد و مورد حمایت آمریکا و دیگران برخوردار بوده را به خیابان بیاورد.»

و بالاخره میشل فوکو با بیان این که «انقلاب ایران صد سال آینده جهان و غرب را نشان داده است.» میگوید: «انقلاب ایران روح یک جهان بى روح است.»

البته ناگفته نماند درک و فهمى که این محققان و تحلیل گران از نقش آفرینى مذهب و اسلام در شکل گیرى و پیروزى انقلاب دارند با رهیافت حضرت امام خمینى(ره) از حیث هستى شناسى، معرفت شناختى، روش شناختى و غایت شناسى تفاوت ماهوى دارد.

هم چنین امام راحل اراده الهى و مشخصاً ایمان و باورهاى اسلامى را علت العلل پیدایى و پیروزى مى دانند و سایر عوامل ازجمله وحدت کلمه، رهبرى و... را در طول آن ارزیابى مى کنند. به بیان دیگر اگر اراده الهى نبود و متعاقباً ایمان و عمل اسلامى در کنشگران مردمى انقلاب و رهبران آن نبود، رویداد پیروزى بدینشکل ممکن نبود.

امام خمینى بنیانگذار عظیم الشأن نظام جمهورى اسلامى بر این باور بودند که رمز بقاء و تداوم انقلاب همان رمز پیروزى انقلاب است. در این چارچوب بسیارى از محققان و تحلیل گران با توسل به این قاعده که «علت مبقیه همان علت محدثه است» به رمزگشایى ماندگارى و پایدارى انقلاب اقدام نمودند. شهید مطهرى اولین محققى است که در همان ابتداى انقلاب به این بحث پرداختند و تلاش نمودند تا با توسل به مبانى دینى و تجربه تحولات اجتماعى صدر اسلام و معاصر، راز و رمز پایدار ماندن انقلاب اسلامى را تئوریزه نمایند.

کارشناسان و تحلیلگران برجسته غربى، خود معترف هستند که هر یک از ده ها توطئه و ماجراى خطیرى که براى جمهورى اسلامى تاکنون پیش آمده، اگر براى هر کشور دیگرى پیش آمده بود، عملاً آن نظام سیاسى را ساقط مى کرد. از انواع و اقسام تهدیدات سخت و نیمهسخت گرفته تا تهدیدات پیچیده و نرم، شورش هاى مسلحانه به نام قومیت ها، انواع و اقسام طرح هاى کودتا، ترور گسترده مقامات بلندپایه کشور، هشت سال جنگى تحمیلى، تحریم هاى گوناگون (که به اعتراف خود غربى ها در طول تاریخ بشر بى سابقه است!) و تلاش براى براندازى به شیوه انقلاب هاى رنگى (اغتشاشات 18 تیر 78 و فتنه 88) تنها چند نمونه از این لیست پر و پیمان و البته عجیب و غریب است.

راز پایدارى و بالندگى جمهورى اسلامى نسبت به دو رخداد تاریخى ایران معاصر مانند انقلاب مشروطه و نهضت ملى شدن صنعت نفت از یکسو و سایر انقلابهاى جهان از سوى دیگر، با گذشت بیش از سه دهه از عمر آن، على رغم همه این دشمنى ها و توطئه ها در چیست؟ این سؤال اگرچه تکرارى است اما گذشت زمان نه تنها باعث کاهش اهمیت آن نشده، بلکه به دلیل ماهیت ماجرا، بر اهمیت آن به شکلى تصاعدى افزوده است. بى شک پاسخ این سؤال تنها در یک عامل خلاصه نمى شود. در همین راستا مقام معظم رهبرى در دیدار مورخ دیماه 1394 با مردم قم، به موضوع علت و چرایى «ماندگارى انقلاب اسلامى» در مقایسه با برخى حوادث مهم تاریخ معاصر ایران و جهان پرداختند. معظم له با اشاره به دو حادثه ى «نهضت ملى شدن صنعت نفت» و «قیام مشروطیت» فرمودند: در نهضت ملى، خواست مردم، یک خواست حداقلى و عبارت از کوتاه شدن دست انگلیس از سرمایه ى ملى نفت بود و در قیام مشروطیت نیز خواست مردم، حداقلى و عبارت از محدود شدن اختیارات و قدرت مطلقه ى پادشاه بود.

ایشان در این دیدار فرمودند: این دو حادثه با این که داراى اهدافى حداقلى بودند و مردم هم در صحنه حضور داشتند، شکست خوردند ولى انقلاب اسلامى ایران با آن که داراى یک هدف حداکثرى، یعنى استقلال همه جانبه و سرنگونى حکومت پادشاهى و استبدادى بود، به پیروزى رسید و ماندگار شد... اگر جوانان به تحلیل درستى از این واقعیت برسند، دیگر تلاش برخى براى نشاندن بذر ترس و رعب و ناامیدى در دل مردم به نتیجه نخواهد رسید و راه صحیح آینده ى کشور مشخص خواهد شد.

در نهایت ایشان به تغییر مسیر انقلاب هاى فرانسه و شوروى و از بین رفتن آن انقلاب ها اشاره و فرمودند: انقلاب اسلامى ایران تنها انقلابى است که توانسته است ماندگاری خود را براساس اصول و آرمان هاى اولیه حفظ کند.

رهبر معظم انقلاب با تأکید بر این که اصلى ترین هدف مراکز فکر و اندیشه در دنیاى استبکار، از بین بردن عناصر ماندگارى انقلاب است، افزودند: تمام تلاش دشمنان در طول سال هاى گذشته اعم از جنگ تحمیلى، محاصره ى اقتصادى و تحریم هاى گسترده ى اخیر، با هدف از بین بردن ماندگارى انقلاب اسلامى بوده است که البته در هر دوره، ابتکارات جدید هم انجام مى دهند.

وفادارى مردم انقلابى و شریف ایران اسلامى و تجلى امید به آینده نظام و تضمین جاودانگى انقلاب را در راهپیمایى 22 بهمن و سپس انتخابات پرشور و پرپیام هفتم اسفند سال جارى علیرغم همه توطئه ها و فتنه انگیزى دشمنان، به فضل الهى دنیا به نظاره خواهد نشست.

امسال ملت مسلمان ایران در حالى سى و هشتمین سالگرد پیروزى انقلاب خود را جشن مى گیرد و خود را براى برگزارى انتخاباتى حساس و مهم آماده مى کند تا ماندگارى انقلاب اسلامى را با مشارکت حداکثرى در پاى صندوق هاى رأى و گزینش نمایندگانى متدین، انقلابى و آمریکاستیز تضمین نمایند که به فرموده رهبر معظم انقلاب، آمریکا چشم طمع به این انتخابات دوخته و هدف خود را ایجاد تغییر در مسیر حرکت تحولى انقلاب قرار داده است تا به تعبیر معظم له ما را از اهدافمان دور کند، یعنى عقب گرد کنیم و برویم به سمتى که آن ها مى خواهند.

راهبرد غرب جهت دستیابى به هدف فوق، تضعیف عناصر ماندگارى انقلاب اسلامى است که یکى از آن ها تفکر انقلابى و استمرار روحیه انقلابى در مدیریت عالى نظام است. به همین منظور آمریکا تلاش دارد تا از طریق صندوق هاى رأى بر این روند غلبه کرده و موازنه نیروهاى انقلابى را به نفع غیرانقلابى ها و یا ضدانقلابیون تغییر دهد.

این در حالى است که رهبر معظم انقلاب معتقدند که اگر انقلاب نبود، اگر روحیه ى انقلابى نبود، اگر عملکرد انقلابى نبود، قدرت و نفوذى براى جمهورى اسلامى وجود نداشت لذا دشمن به ما مى گوید انقلاب را کنار بگذارید تا بتوانیم با هم زندگى بکنیم. معناى این حرف آمریکا این است که انقلاب را کنار بگذارید تا ما بتوانیم شما را ببلعیم.

بر همین اساس مقام معظم رهبرى مى فرمایند: «ملت ایران بایستى على رغم دشمنان، حرکت خود را - چه در این انتخابات و چه در هر مسأله مهم دیگر اجتماعى - درست ضد خواست دشمن انجام بدهد و به دهان دشمن بکوبد.»

این انتظار رهبر معظم انقلاب با توجه به شناختى که از ملت بصیر ایران دارند، شدنى و عملى است، مشروط بر آن که نیروهاى انقلابى جهت خنثى سازى تلاش دشمنان اسلام و انقلاب، به رسالت روشنگرى و بصیرت افزایى خود عمل نمایند. ان شاءالله .

بهار سی و هشتم انقلاب اسلامی در حالی از راه رسید که علی رغم فتنه ها و توطئه ها و فراز و نشیبهایی که تاکنون بر سر راهش رخ نمود و موانعی که از ناحیه دشمنانش به وجود آمد، به فضل الهی راست قامت و استوار، دهه چهارم عمر با برکت خود را با موفقیت در حال سپری کردن است و این مهم نشانه و اماره ای است بر بلوغ و بلکه پختگی انقلاب اسلامی. چه بسیار انقلابهایی که حتی در همان دهه اول ظهورشان یا به طورکلی از ریل خارج گردید و یا به لحاظ هویت دچار تغییر و انحراف شدند که از آن جمله است انقلاب روسیه و شوروی که به دلیل تمرکز بر بعد مادی و اندیشه های الحادی و ماتریالیستی و مارکسیستی عاقبت به وسیله اقلیتی حزبی عقیم ماند و در نهایت به تعبیر امام راحل(ره) به زباله دان تاریخ پیوست و یا انقلاب کبیر فرانسه که با تکیه بر عقل اومانیستی، منهای خدا منتهی از نوع لیبرالیستی آن، به ورطه جنگ قدرت کشیده شد و در نهایت با روی کار آمدن امپراتوری ناپلئونی به طور کلی با شکست مواجه گردید و انقلاب الجزایر نیز به دلیل استحاله فرهنگی در برابر غرب و عدم توجه به ارزشهای خودی، ماهیت استقلال طلبانه خود را از دست داد و با آزادی و استقلال به معنای واقعی خداحافظی کرد.

اما انقلاب اسلامی ایران که با رویکرد تحولی، از پیشینه تمدنی و مبنایی عمیق برخوردار می باشد، هویت و جوهره اصلی خود را از حماسه های عظیمی همچون بعثت و غدیر و عاشورا گرفته است و لذا به پشتوانه ارزشهای اعتقادی و دینی به سرعت جای خود را در دل ملتهای مسلمان و مظلوم جهان پیدا نمود و به منزله الگوی مطلوب و شایسته ای برای توده امت اسلام اعم از شیعه و سنی و بلکه بشریت تشنه امنیت و عدالت و پاکی درآمد و به فضل الهی می رود تا طبق وعده کلام وحی «لیظهره علی الدین کله» و «نرید أن نمن علی الذین استضعفوا فی الأرض و نجعلهم أئمّة و نجعلهم الوارثین» بستر گیتی را برای آخرین انقلاب و آخرین فریاد و سپس آخرین دولت حقه یعنی دولت کریمه مهدوی(عج) فراهم سازد، چنانکه پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «خرج ناس من المشرق فیوطئون للمهدی سلطانه»

عظمت منطق و ظرفیت پیش روندگی انقلاب اسلامی همان حقیقتی است که استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا را از آغازین روزهای پیروزی آن به دشمنی پنهان و آشکار با ملت ایران واداشته است. چه بسیار توطئه ها و نقشه هایی که برای شکست و نابودی انقلاب اسلامی اجرایی و عملیاتی گردید و البته یکی پس از دیگری با ایمان و اراده پولادین و اتحاد و بصیرت آحاد مردم غیور ایران در هم شکسته شد. هرچند چیزی که هرگز نباید از آن غفلت نمود واقعیت خصم دون و وجود دشمنان قسم خورده ایران اسلامی است، دشمنانی که با کینه دیرینه در تکاپوی نقشه ها و راهبردهای شوم دیگری علیه ملت ایران می باشند و صد البته که تقابل و مبارزه دو جبهه حق و باطل تا ظهور منجی عالم(عج) ادامه خواهد داشت.

راز موفقیت و پیروزی و ماندگاری انقلاب اسلامی در مواجهه با توطئه های گوناگون جبهه استکبار اگرچه امری واضح و بدیهی است اما باورداشت آن نیاز به ژرف اندیشی و فهم عمیق دارد که تنها اهل ایمان و یقین به نصرت الهی می توانند پی به حقیقت آن ببرند. برخی را بر این باور است که همان علل موجده انقلاب علل مبقیه آن نیز می باشد. یعنی وجود سه عنصر رهبری، مردم و ایدئولوژی و مکتب که سه پایه اصلی پیروزی انقلاب اسلامی است، در تداوم و استمرار آن تاکنون و بلکه ماندگاری آن تا ظهور امام عصر(ارواحنا فداه) دخالت مستقیم دارد. اما به نظر می رسد با نگاهی عمیق تر می توان گفت آن اکسیری که این سه عنصر را در جاودانگی انقلاب اسلامی به هم پیوند داده است، انگیزه و نیت الهی و دین باوری و مکتب محوری رهبری انقلاب و نیز مردم مسلمان و مؤمن بوده است. به عبارتی، رهبری الهی به پشتوانه مردمی مؤمن و پایبند به آموزه های دینی و در نهایت هویت و جوهره مکتبی و توحیدی بوده است که تاکنون با جلب نصرت الهی، کشتی انقلاب اسلامی را از امواج سهمگین خطرات و تهاجمات و فتنه ها به سلامت عبور داده است تا جاییکه علی رغم توطئه ها و دشمنی های دشمنان، امن ترین و در عین حال مقتدرترین کشور منطقه به شمار می آید. این همان مهم ترین و بلکه اصلی ترین امتیاز انقلاب اسلامی ملت شریف ایران نسبت به دیگر انقلابهای اتفاق افتاده در سطح جهان است.

هویت دینی و مکتبی انقلاب و اصالت بخشیدن به احکام الهی، ممیزی منحصربه فرد انقلاب اسلامی است که به جامعه مرده ایران قبل از انقلاب روح بخشیده و تا زمانی که این هویت حفظ گردد، جای هیچ نگرانی و رعب و وحشتی نخواهد بود چراکه کانون اصلی قدرت و منبع لایزال نصرت الهی را به صورتی تضمین شده در برابر هرگونه توطئه و فتنه ای در اختیار خواهیم داشت. چه آن که فرمود: «یریدون لیطفئوا نور الله بافواههم و الله متم نوره و لو کره الکافرون»

ماندگاری انقلاب اسلامی مزیت برتر جمهوری اسلامی نسبت به انقلابهای پیشین و بلکه دیگر انقلابهایی است که تاکنون در سطح جهان رخ نموده است، و این به خاطر حفظ هویت انقلاب که همان حقیقت اسلامیت و مکتبی بودن است می باشد. لذا همواره دشمنان انقلاب در صدد زدن و یا کم رنگ کردن هویت دینی و مکتبی نظام سیاسی برخواسته از این انقلاب الهی بوده اند؛ این که مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به ویژه در آستانه دو انتخابات حساس و سرنوشت ساز اسفندماه، تأکید بر هوشمندی مردم نسبت به راهبرد شوم نفوذ دشمنان و وسوسه و فتنه انگیزی عوامل و عناصر منفعل و غربگرای داخلی داشته و دارند، چه بسا به خاطر همین احساس خطری است که نسبت به کانون اصلی اقتدار نظام و انقلاب یعنی هویت مکتبی آن دارند. هویتی که هم انسجام بخش برای امت بوده است و هم جهت دهنده حرکت دستگاه های نظام بر روی ریل شریعت و احکام الهی و تلاش مخلصانه، و البته همین امر ایستادگی قاطع در مقابل طمع ورزی و سلطه بیگانگان و شجاعت ملت غیور و مقاوم ایران را در برابر هیبت دشمنان به ویژه آمریکای جهانخوار و صهیونیزم غاصب، رقم زده است.

از این روی ضرورت تحلیل صحیح انقلاب اسلامی و بازخوانی هویت و جوهره اصلی آن و نیز عوامل پیروزی که همان علل بقاء و تداوم و ماندگاری انقلاب نیز می باشد، بیش از هر زمان احساس می گردد. مگر نه این است که همه همّ آمریکا و دشمنان برای جلوگیری کردن از عنصر ماندگاری انقلاب اسلامی است پس ما نیز طبق آیه شریفه: «یا أیها الذین آمنوا اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقوا الله لعلکم تفلحون» باید بر ماندگاری ارزشها و آرمانها و هویت مکتبی انقلاب با تمام وجود پای فشرده و از آن حفاظت کنیم.

و البته انتخابات که تجلی حضور و وفاداری توده های مردم نسبت به انقلاب اسلامی است و نفس و روح تازه ای بر کالبد جامعه انقلابی می دمد، در واقع عامل مؤثر و اماره ای روشن از ماندگاری انقلاب اسلامی است که امیدواریم با تکیه بر رهنمودهای رهبری فرزانه انقلاب به ویژه آنچه که در سخنرانی های اخیرشان به صورتی شفاف و گویا در خصوص انتخابات ایراد فرمودند و به حق حجت را بر همگان تمام کردند، شاهد حماسه و شکوه دیگری از آحاد مردم شریف ایران در پایبندی بر ارزشهای نورانی انقلاب و نظام اسلامی باشیم. ان شاءالله .