فرانسیس فوکویاما نظریه پرداز نام آشنای سیاسی در ایالات متحده ونظریه پرداز نظریه معروف «پایان تاریخ» می باشد. او استدلال کرده که در فضای پس از جنگ سرد که با فروپاشی شوروی آغاز شد، لیبرال دموکراسی به عنوان بهترین، کاملترین و آخرین آلترناتیو الگوی نظام سیاسی است.
به گزارش گروه بین الملل بصیرت به نقل از ایرنا، فوکویاما کلید فهم انتخابات پیش رو در ایالات متحده را در فهم و تحلیل برآیند سیاست خارجی و داخلی ایالات متحده می بیند. آن چه که در ادامه می آید بررسی تاثیرات عوامل موثر سیاست های داخلی و خارجی آن کشور بر انتخابات پیش رو را می کاود:
فوکویاما در سپتامبر 2014 کتابی به نام «نظم سیاسی و زوال سیاسی» با عنوان فرعی «از انقلاب صنعتی تا جهانی سازی دموکراسی» منتشر کرد. او در کتابش چنین بحث می کند که سه مولفه سازنده نظم سیاسی در یک دموکراسی لیبرال ، «دولت، حاکمیت قانون و پاسخگویی مسئولان» است. علیرغم سابقه ی زیاد نظام سیاسی ایالات متحده از نظر ایشان این دولت خوب کار نمی کند چرا که نهادهای دولتی ایالات متحده که قرار بوده است تا در خدمت اهداف عمومی باشند بر اثر نفوذ لابی ها به تسخیر منافع خصوصی قدرتمند درآمده اند و ناکارآمد و زوال زده شده اند، پس در یک کلام کلید فهم انتخابات پیش رو از بعد تاثیر سیاست داخلی بر تصمیم گیری سیاسی مردم، حاصل قربانی کردن منافع و خیر عمومی در پی لابی ها و قدرت بخشی بی مورد به لابی ها می باشد.
علاوه بر کتاب مذکور، فوکویاما در سیزدهم ماه ژوئن امسال مقاله ای در مجله ی فارین افرز با عنوان 'زوال سیاسی ایالات متحده یا نوسازی؟' در رابطه با زوال نظام سیاسی ایالات متحده نگاشته است. درآن جا فوکویاما از عامل زوال سیاسی گرفته تا 'وتو کراسی' و مقاومت مدنی در برابر بی عدالتی که منجر به شکل گیری نوع خاصی از طبقه ی اجتماعی در ایالات متحده شده را به بحث کشانده است. از نگاه او،'طبقه' و اختلاف طبقاتی اکنون در قلب و کانون انتخابات 2016 آمریکا می باشد.
او بر این باور است که حزب جمهوری خواه اکنون کنترل خود را بر روی حزب و اعضای خود از دست داده است. تاریخچه جهت گیری های حزب جمهوری خواه حاکی از آن است که این حزب در راستای منافع تجار و لابی های تجارت- محوری عمل کرده است و این مساله در تضاد مستقیم با منافع طبقات پایین و کارگر بوده و می باشد. اکنون نیز این حزب اتحاد محافظه کارها و نخبگان تجاری می باشد. ازاین زاویه ی تحلیلی اختلافات سیاسی و دعواهای بزرگ درون حزبی در حزب جمهوری خواه هم قابل فهم تر می شود.
و اما حزب دموکرات که خود را قهرمان مردمی می دانسته نیز از منظرفوکویاما شکست خورده است. او مهم ترین مشکل حزب دموکرات را جذب شدن در اندیشه های 'سیاست های هویتی' و قرار دادن آن به عنوان هسته ی ارزشی حزب می داند. علی رغم جذب زنان, سیاهان, جوانان, هم جنس گراها و هواداران محیط زیست این حزب کارگران سفید را به فراموشی سپرده است. در کنار آن چه که در بالا گفته شد به ضعیف شدن اتحادیه ها از دهه ی هشتاد میلادی نیز باید توجه نمود. اکنون لایه هایی که مورد بی مهری دموکرات ها قرار گرفته اند بخشی از حامیان ترامپ شده اند.
اثرات سیاست خارجی بر انتخابات پیش رو
جمهوری خواهان با پایبندی و اجرای سیاست های افسار گسیخته ی تجارت آزاد ، آزاد سازی تجاری و برداشتن سیا ست های حمایتی از لایه های محروم جامعه، راه را برای بحران اقتصادی سال 2008 هموار نمودند. در یک هم سویی با جمهوری خواهان، نخبگان حزب دموکرات نیز از عصر کلینتون و شروع 'راهبرد راه سوم' این حزب با اندیشه های پسا-ریگانی مبنی بر اجرای تجارت آزاد غیر مستقیم باعث قدرتمند شدن لابی ها و آزادی ورود مهاجران شده اند. این حزب نیز راه را برای قربانی کردن منافع فرودستان کارگر در پای تجار و لابی ها هموار نموده است: پس همدستان لابی ها هستند.
نتیحه آن که اکنون نظام سیاسی ایالات متحده دچار بحران حاصل از جهانی شدن و آزادسازی اقتصادی بی پروا شده است. ترامپ با زیرکی سوار بر موج اندیشه های حمایت از لایه هایی از جامعه شده است. راه حل فوکویاما برای نظام رو به زوال سیاسی ایالات متحده الگو گیری از مدل اقتصادی ژاپن و یا مدل اقتصادی آلمان است که در دومی دستمزدها برآیند توافق اتحادیه ها و کارفرماهاست.
از نگاه او ترامپ بدافزار حل مشکل جامعه ی آمریکاست. چالش مهاجران برای جامعه ی ایالات متحده مساله ای پیچیده است. بطور کلی برآمدن ترامپ و سندرز نشانه های روشنی از امید به اصلاح نظام سیاسی ایالات متحده نیز می تواند باشد.
او در مقاله اش می نویسد که نظام سیاسی ایالات متحده در حقیقت از یک زوال سیاسی اساسی رنج می برد و راه حل برون رفت از این بن بست پیوند زدن خشم مردم عادی به خرد رهبران و سیاست های خوب می باشد, و او امیدوارانه بر این باور است که خوشبختانه هنوز دیر نشده است.
علی حسین ترابی
ایرنا