چنانچه با کاهش یا بحران آب روبرو شویم زیرساخت های ما به ورطه نابودی سوق پیدا می کنند.متاسفانه در خصوص مقوله آب غفلت کردیم و مرتکب اشتباه شدیم و آنگونه که باید از ظرفیت های موجود برای حفظ و نگهداری این اکوسیستم طبیعی استفاده نکردیم.
کشور ایران با داشتن رودخانه های جاری و فصلی و همجواری با خلیج فارس و دریای خزز مدتی است با موضوع بحران آب روبرو شده است، هر چند سدهای بزرگی در بستر رودخانه ها ساخته شده اما همچنان به خوبی نتوانسته ایم از نگرانی این موضوع بکاهیم.
شاید یکی از دلایل کم آبی دخالتهای ناصحیح در اکوسیستم طبیعی جنگل ها و بوته ها است که طبیعت را دستخوش تغییراتی کرده است و توان ذخیره بارش های پاییزی و زمستانی را در « بانک زیرزمینی» مهیا نشده است و هر از چند گاهی شاهد سیل های ویرانگر در برخی از نقاط کشور هستیم.
اکنون بحران کم آبی تا آنجا پیش رفته است که علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی آن را مقوله امنیتی توصیف کرد و کمیته امنیت آب در مجلس تشکیل شد.
برای بررسی بیشتر این موضوع با برخی از نمایندگان مجلس به بررسی امنیتی شدن موضوع آب پرداختیم؛
علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در خصوص چرایی مطرح شدن مقوله آب به موضوع امنیتی به خبرنگار پارلمانی بصیرت، گفت: چند ماهی است برخی از نقاط کشور به دلیل کم آبی درچار بحران های محلی شده اند و حتی با ایجاد درگیری هایی تعدادی کشته و زخمی شده اند . با هدف جلوگیری از این گونه وقایع تدابیر ویژه ای صورت گرفته است و به همین منظور کمیته آب در کمیسیون امنیت مجلس شکل یافت.
از سویی دیگر، علی محمد شاعری رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی هم با بیان اینکه آب مهمترین عامل توسعه است در گفت وگو با بصیرت، اظهار داشت: چهار بخش کشاورزی، صنعتی، بهداشت و سلامت و محیط زیست، زیرساختی هایی هستند که نیازمند تامین آب پایدار می باشند، چنانچه با کاهش یا بحران آب روبرو شویم زیرساخت های ما به ورطه نابودی سوق پیدا می کنند.
شاعری با اشاره به اینکه سوء مدیریت در منابع آب باید برطرف شود، ا فزود: پایداری پوشش گیاهی، حفظ حوزه های آبخیزداری، مدیریت بهینه مصرف آب، استفاده نوین آبیاری کشاورزی و صنعتی، جلوگیری از بیابان زدایی و کاشت مراتع کارساز با کم آبی و جلوگیری از حفر چاه های غیر مجاز می تواند در تامین آب کشور تاثیر مثبتی برجای بگذارد.
رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با انتقاد از اینکه پساب فاضلاب در کشور زیاد شده است، تصریح کرد: سالانه 30 میلیارد متر مکعب پساب فاضلاب کارخانه ها و منازل مردم است که اگر بتوانیم آن را تصفیه کنیم آب خام مورد نیاز تامین می شود.
شاعری همچنین ورود کمیسیون امنیت ملی مجلس به مقوله آب را مثبت دانست و گفت: از اینکه موضوع آب توسط دکتر بروجردی در کمیسیون امنیت ملی مجلس مطرح شده مخالفتی ندارم و این نکته را به ما یاد آوری می سازد که این مقوله بیشتر مورد توجه نهادهای مربوطه قرار گیرد.
همچنین، علی کرد نماینده مردم خاش در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به مقوله کم آبی در استان سیستان و بلوچستان، به بصیرت، گفت: به دلیل بالابودن ارتفاع شهرهای این استان از سطح دریا شاهد خشکسالی و کاهش منابع آبی هستیم به طوری که مثلا در خاش بستر رودخانه ها، چشمه ها، قنات، چاه ها خشک شده است و خسارات مالی زیادی برای ساکنان این مناطق به همراه داشته است.
عضو کمیسیوناجتماعی مجلس، با بیان اینکه دولت محترم خدمات زیادی در مناطق شرقی کشور انجام داده است، افزود: دولت برای دور کردن محرومیت زدایی توجه و عنایتی به شهرهای استان سیستان و بلوچستان داشته اما عمق محرومیت زیاد است و این خدمات نمایان نمی گردد که یکی از این موارد رفع مشکلات کم آبی در بسیاری از روستاهای این مناطق است که اقدامات بلندمرتبه را می طلبد نه کوتاه مدت، چرا که بسیاری از ساکنان آب شرب ندارند.
نماینده مردم خاش در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: تخصیص اعتبار برای طرح های آب رسانی، اختصاص تانکرهای آب سیار به مناطق روستایی و عشایری، مهار کردن آب های سطحی و آب های جاری که از مرز کشور خارج می شود، ساخت سد بر بستر رودخانه های فصلی و ایجاد پشتک و آب بند در مناطق بالادست مناطق می تواند آینده آبی این استان را بیشتر از پیش فراهم سازد.
اما شهباز حسنپور بیگلری نماینده مردم سیرجان در مجلس با بیان اینکه؛ جنگ آینده جنگ آب است، به خبرنگار بصیرت، گفت: متاسفانه در خصوص مقوله آب غفلت کردیم و مرتکب اشتباه شدیم و آنگونه که باید از ظرفیت های موجود برای حفظ و نگهداری این اکوسیستم طبیعی استفاده نکردیم.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: شیرین کردن آب خلیج فارس می تواند یکی از بهترین و مناسب ترین راهکارهای موجود برای مقابله با بحران کم آبی باشد. اکنون کشورهای حاشیه خلیج فارس بیشترین بهره برداری از این منبع را انجام می دهند و بااستقرار دستگاه های آب شیرین کن توانسته اند آب شرب شهروندان خود را تامین کنند. همچنین انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی ایران می تواند خطر خشکسالی و کم آبی را از چهره استان های کرمان، یزد، فارس و... بردارد که این امر مستلزم همراهی و همکاری بیشتر دولت و نهادهای مرتبط با این موضوع است.
با توجه به اینکه جنگلها، بوتهها و درختچههای طبیعی را که بهعنوان سد زنده در مقابل ریزشهای باران و برف عمل میکردند؛ را از بین بردیم درحالحاضر بهترین راهحل آبخیزداری است. اکنون اکوسیستم ما با دخالتهای ناصحیح در طبیعت شکست خورده و برای نجات این اکوسیستم راهی نداریم جز اجرای طرحهای آبخیزداری،مثلا میتوان در شیارهای کوه که هنگام بارندگی آب زیادی درآن جاری میشود را بند کوچک یا چکدم ایجاد کرد تا آب با سرعت کمتر به پایین بیاید،این عمل علاوه بر ذخیره آب،خاک را هم در سر جای خودش حفظ میکند. دیگر اقدامی که می توان در زمینه کم آبی انجام داد فرهنگ سازی مصرف بهینه آب است و با استفاده از برنامه های فرهنگی و رسانه ای ، میزان مصرف آب در هر بخش را به جامعه تشریح سازیم./
ب/ م