ایالات متحده آمریکا و تروییکای اروپایی باید میان حفظ توافق هسته ای به صورت موجود (بدون اعمال کمترین تغییری در آن ) و خروج از برجام یک گزینه را انتخاب کنند. در این معادله، گزینه سومی به نام اصلاح برجام عملا برای ایران وجود خارجی ندارد
قرار است به زودی کنگره آمریکا در قالب طرح مشترکی که از سوی دو سناتور افراطی یعنی تام کاتن و باب کورکر و با مشورت کاخ سفید آماده شده است، نظر خود را در خصوص توافق هسته ای اعلام کند. مطابق گزارش های موجود، این طرح ترجمانی گویا از خواسته های دونالد ترامپ در قبال برجام است. در طرح کاتن –کورکر موضوعاتی مانند دائمی شدن محدودیت های زمانی برنامه هسته ای ایران (ابطال بندهای موسوم به آفتاب تابان)، دسترسی به اماکن نظامی ایران به بهانه راستی آزمایی فعالیت های هسته ای، اعمال محدودیت های موشکی علیه ایران و .... گنجانده شده است. بدیهی است که تحقق هر یک از این موارد و حتی ابلاغ آنها از سوی دولت آمریکا، به مثابه نقض صریح توافق هسته ای و خروج واشنگتن از برجام محسوب می شود. با این حال، کاخ سفید و تروئیکای اروپایی بازی رسانه ای و روانی مشترکی را در این خصوص آغاز کرده اند! این بازی روانی، ایجاد دوگانه ای کاذب به نام " ابطال برجام" و " تغییر برجام " است.
واقعیت امر این است که دونالد ترامپ در سخنرانی اخیر خود علیه برجام، کنگره و تروییکای اروپایی را در دوراهی "ابطال برجام" و " تغییر برجام" قرار داد. حتی ترامپ کنگره و اروپا را تهدید کرد که اگر اقداما لازم برای اصلاح برجام (مطابق خواسته های آمریکا) را صورت ندهند، به صورت یکجانبه توافق هسته ای با ایران را لغو خواهد کرد. پس از سخنرانی ترامپ، برخی مقامات آمریکایی از مذاکره مجدد بر سر برجام و ایجاد اصلاحیه در آن خبر دادند! برخی دیگر از مقامات آمریکایی و اروپایی نیز تاکید کردند که با توجه به عدم اصلاح پذیری توافق هسته ای، می توان اصلاحات لازم را در قالب یک "الحاقیه" یا "مکمل" به توافق هسته ای ضمیمه کرد! در این میان برخی مقامات آمریکایی مانند رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا نیز از انعقاد توافق ثانویه در این خصوص استقبال کردند! وجه مشترک همه این مواضع، تلاش برای تغییر برجام و تبدیل کردن آن به توافقی بی خاصیت و پرهزینه برای ایران است.
بوریس جانسون وزیر امور خارجه انگلیس و زیگمار گابریل وزیر امور خارجه آلمان نیز به همراه مقامات فرانسوی، سعی کردند در مرزبندی "ابطال برجام" و "تغییر برجام" کمک کار دونالد ترامپ باشند. مقامات کاخ الیزه در این خصوص اعلام کردند که می توان بر سر موضوعاتی مانند توان موشکی ایران و تمدید محدودیت های زمانی ایران که در بند غروب آفتاب گنجانده شده است با تهران بار دیگر وارد مذاکره شد. وزیر امور خارجه انگلیس نیز در اظهاراتی که نشان از بازی مستقیم لندن در زمین واشنگتن داشت، اعلام کرد که کنگره آمریکا در صدد ابطال توافق هسته ای نیست، بلکه تنها خواستار اصلاح آن است!
واقعیت امر این است که کمترین تفاوتی میان ابطال توافق هسته ای و تغییر یا اصلاح آن وجود ندارد. دو راهی و دوگانه ساختگی ایالات متحده آمریکا و تروییکای اروپایی در این خصوص اساسا نباید مورد توجه قرار گیرد. آمریکا و متحدان اروپایی آن سعی دارند با مانور بر روی واژگان حقوقی و عبارات دوپهلو، اصل موضوع تغییر توافق هسته ای به سود منافع واشنگتن را لاپوشانی کنند. این در حالیست که اعمال هر گونه تغییری در توافق هسته ای (در هر بند و هر ماده ای) به معنای ابطال برجام و خروج طرف مقابل از توافق هسته ای قلمداد می شود. این موضع صریح، باید از سوی دستگاه دیپلماسی و مجلس شورای اسلامی به صورت مشخص تبیین گردیده و به طرف مقابل گوشزد شود.
بدون شک طی هفته های آینده و با تصویب احتمالی طرح "کورکر – کاتن" در سنای آمریکا، شاهد اعمال فشارهای تازه ای از سوی آمریکا و متحدان اروپایی آن به تهران بر سر پذیرش اصلاح برجام (در مقابل ابطال برجام!) خواهیم بود. بدون شک این دو راهی اساسا اصالت و موضوعیتی برای جمهوری اسلامی ایران ندارد. هم اکنون ایالات متحده آمریکا و تروییکای اروپایی باید میان حفظ توافق هسته ای به صورت موجود (بدون اعمال کمترین تغییری در آن ) و خروج از برجام یک گزینه را انتخاب کنند. در این معادله، گزینه سومی به نام اصلاح برجام عملا برای ایران وجود خارجی ندارد./