اعلام تشکیل "گروه اقدام ایران" ، خبر تازه ای برای رصدگران فعالیت های ضد ایرانی آمریکا محسوب نمی شود، هر چند که پمپئو سعی دارد این موضوع را به مثابه یک "موج تبلیغاتی علیه ایران" مورد استفاده قرار دهد. تاکتیکی مقطعی و البته نخ نما که ماحصلی برای واشنگتن به همراه نخواهد داشت.
طی روزهای اخیر، اخبار مربوط به تشکیل گروه اقدام علیه ایران توسط دولت ترامپ به شدت مورد توجه رسانه های غربی قرار گرفته است. نحوه مواجهه رسانه های غربی با این موضوع به گونه ای است که گویا طی 4 دهه اخیر، به تازگی چنین اقدامی در تقابل مستقیم با ایران صورت گرفته است!
به طور کلی گروه اقدام علیه ایران، (Iran Action Group) کارگروه ویژه‌ای است در وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا که برای رسیدگی به مسایل ایران تشکیل شده‌است.در این کارگروه از افراد مختلفی در حوزه های فکری، سیاسی، اقتصادی و نظامی استفاده می شود. مقامات وزارت امور خارجه ایالات متحده می گویند که همه ظرفیتهای ممکن را برای مواجهه با ایران در ذیل چنین کارگروهی تجمیع کرده اند. این در حالیست که از دوران ریاست جمهوری جیمی کارتر (همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران) تا کنون شاهد شکل گیری مخفیانه چنین کارگروهها و اتاقهای فکری علیه ایران بوده ایم. بسیاری از این گروهها در ذیل ساختار وزارت امور خارجه ایالات متحده و برخی دیگر از آنها، در قالب گروههای مستقل ( اما وابسته به نهادهای امنیتی آمریکا) مشغول به فعالیت علیه کشورمان بوده و هستند.
گروه اقدام علیه ایران، در ۲۵ مردادماه ۱۳۹۷ توسط وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا تشکیل و برایان هوک توسط مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا به ریاست آن برگزیده شد. تشکیل این گروه همزمان با سالگرد کودتای 28 مرداد سال 1332،بسیار معنادار و نشان دهنده ادامه تلاشهای مذبوحانه ایالات متحده در راستای مواجهه با نظام و ملت ایران است. برخی اهداف اعلامی این گروه عبارتند از :
- بهره گیری از مشاوران و خبرگان مسائل ایران برای پیشبرد سیاستهای تقابلی ترامپ
- هماهنگی میان نهادهای دولتی آمریکا در مواجهه با ایران
- همکاری با جامعه بین الملل جهت تغییر رفتار ایران (خصوصا در منطقه)*
- فشار حداکثری اقتصادی به ایران
- تحریم دولتهایی که از تحریمهای ضد ایرانی دولت ترامپ پیروی نمی کنند
با این حال هدف نهایی وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا از تشکیل این کارگروه، سرنگونی و براندازی نظام جمهوری اسلامی است.اگرچه این موضوع را افرادی مانند پمپئو و برایان هوک منکر می شوند، اما رویکرد عملی دولت ترامپ و به طور کلی تمامی دولتهای آمریکایی، بر همین مبنا استوار بوده است. مایک پمپئو در خصوص تشکیل گروه "اقدام علیه ایران " می گوید :
«هدف این نهاد جدید که کاملا زیر نظر وزارت امور خارجه آمریکاست بررسی و هماهنگی کلیه اقدامات مرتبط با ایران در وزارت خارجه آمریکا است. مسئولیت برایان هوک تلاش برای اجرای راهبرد فشار حداکثری دیپلماتیک و اقتصادی ضد ایران است.راهبرد آمریکا در قبال ایران به یک راهبرد چندملیتی با مشارکت کشورهایی که خطر ایران درک می‌کنند، تغییر می‌یابد، راهبردی که هدف آن افزایش فشار بر ایران تا زمانی است که شاهد تغییر زیادی در رفتار ایران در داخل و خارج باشیم.»
وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا در صدد است تصویر یک "تقابل تمام عیار" را در برابر ایران به نمایش بگذارد. این در حالی است که دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در سخنان خود از گفت و گوی بدون پیش شرط با ایران سخن می گوید. این پارادوکس رفتاری بیش از آنکه محصول یک بازی تنظیم شده در داخل آمریکا باشد، محصول استیصال و سردرگمی ایالات متحده در برابر "ایران قدرتمند" است.
از سوی دیگر، همان گونه که در ابتدای مطلب اشاره شد، تشکیل چنین کارگروهها و کمیته هایی علیه ایران از 40 سال پیش تا کنون مسبوق به سابقه بوده است. هر دو حزب سنتی آمریکا در طول 4 دهه اخیر نهایت تلاش خود را برای براندازی نظام جمهوری اسلامی و تقابل با ملت ایران صورت داده اند. در این راستا، چه در زمان حضور دموکراتها و چه در زمان حضور جمهوری خواهان در کاخ سفید، کمیته ها و کارگروه هایی با هدف "مواجهه با ایران" در وزارت امور خارجه و حتی در وزارت خزانه داری آمریکا تشکیل شده است. در این معادله، تفاوتی میان جیمی کارتر، ریگان، بوش پدر، کلینتون، بوش پسر، اوباما و ترامپ وجود ندارد. بنابراین، اظهارات پمپئو ، نقطه آشکارساز تقابل عینی آمریکا و ایران است نه نقطه آغاز آن! اعلام تشکیل "گروه اقدام ایران" ، خبر تازه ای برای رصدگران فعالیت های ضد ایرانی آمریکا محسوب نمی شود، هر چند که پمپئو سعی دارد این موضوع را به مثابه یک "موج تبلیغاتی علیه ایران" مورد استفاده قرار دهد. تاکتیکی مقطعی و البته نخ نما که ماحصلی برای واشنگتن به همراه نخواهد داشت.
اما مهم ترین نکته ای که باید در این خصوص مدنظر قرار داد، به نحوه مواجهه ایران اسلامی با اقدامات ضد ایرانی اخیر مقامات وزارت امور خارجه آمریکا باز می گردد. بدون تردید چنانچه طی 4 دهه اخیر شاهد رصد هوشمندانه رفتارهای واشنگتن در ایران و مواجهه قاطعانه با رفتارهای آن بوده ایم، این بار نیز چنین مواجهه ای از سوی ایران تکرار خواهد شد. با این حال هزینه های شکست ترامپ در برابر ایران به مراتب نسبت به دیگر روسای جمهور پیشین وی بیشتر خواهد بود! نباید فراموش کرد که هر اندازه "عمل" و " کنش" آمریکا در قبال ایران همه جانبه تر و گسترده تر باشد، "عکس العمل" و " واکنش" ایران در مواجهه با ایالات متحده شدید تر خواهد بود. این قاعده ای است که بسیاری از استراتژیست های آمریکایی آن را درک کرده و نسبت به تحقق آن به سران کاخ سفید هشدار داده اند. با این حال به نظر می رسد ترامپ همچنان سعی دارد در این آوردگاه، به نظر افرادی مانند جان بولتون و مایک پمپئو گوش فرار دهد: افرادی که در مقاطعی حساس ، نماد شکست ایالات متحده در نظام بین الملل بوده اند. به عنوان مثال نام جان بولتون با شکست راهبردی در جنگ عراق گره خورده است.