نشریه اخبار و تحلیل‌ها شنبه 10 شهریور

پایگاه بصیرت

تهدید حمله سوم به سوریه
این روزها تحولات سوریه به یکی از حساس‌ترین زمان‌های خود نزدیک شده است؛ البته این حساسیت قابل پیش‌بینی بود و گفته می‌شد هر مقدار به پایان تحولات نظامی و آغاز فرایند سیاسی در سوریه نزدیک می‌شویم، پیچیدگی مسائل و تأثیرگذاری بازیگران سیاسی نیز افزوده می‌شود. وضعیت میدانی سوریه در حال حاضر این‌گونه است که ارتش سوریه پس از پاکسازی مناطق جنوبی، خود را برای بازپس‌گیری ادلب مهیا می‌کند. معنای این رویداد مهم آن است که پس از آنکه «ادلب» آخرین نقطه محل تجمع تروریست‌ها آزاد شد، دولت سوریه با دست برتر و توان سیاسی بالاتر خود را برای ورود به مرحله سیاسی آماده می‌کند. در چنین شرایطی اعلام می‌شود که آمریکا با سناریویی از پیش طراحی شده به دنبال این است که با ادعای استفاده ارتش این کشور از سلاح شیمیایی در خاک سوریه بهانه‌ لازم را برای حمله به خاک این کشور پیدا کند. البته این نخستین بار نیست که آمریکا تصمیم به حمله نظامی گرفته  است؛ حمله اول در فروردین 1396 به بهانه حمله شیمیایی در «خان شیخون» صورت گرفت که طی آن، آمریکا به تنهایی به پایگاه هوایی «الشعیرات» متعلق به ارتش سوریه در استان حمص حمله کرد و دومین حمله نیز در 25 فروردین سال جاری با مشارکت آمریکا، فرانسه و انگلیس انجام شد؛ اما یک زمینه مشترک در همه این حملات قابل مشاهده است و آن، اینکه بهانه همه اینها به‌کارگیری سلاح شیمیایی به دست دولت سوریه است، آن هم در حالی که روند تحولات میدانی به نفع آنها در جریان بوده است؛ اما سؤالی که قابل طرح است اینکه آمریکا در وضعیت کنونی از قِبَل حمله سوم به خاک سوریه چه اهدافی را جست‌وجو می‌کند؟ برخی از قراین و نشانه‌ها به ما می‌گوید، آمریکا برای مقطع پس از بحران سوریه و آزادسازی ادلب برنامه‌ریزی کرده و در حالی که در آن شرایط، مسئولان دولت سوریه فاتحان و بازیگران مهم منطقه‌ای شناخته می‌شوند، به بهانه استفاده از سلاح شیمیایی که قبلاً مقدمات و اسناد ساختگی آن را فراهم کرده‌اند، آنها را «جنایتکار جنگی» معرفی کنند و با فضاسازی‌های سیاسی و حقوقی، کاری که قبلاً درباره افرادی چون عمرالبشیر کردند، این بار درباره سران دولت سوریه انجام دهند و با این اقدامات، به زعم خود بازی باخته نظامی را به سود خود در بخش سیاسی تمام کنند. آنچه اکنون ضروری است، هوشیاری و اتخاذ تدابیر لازم برای خنثی‌سازی چنین توطئه خطرناکی است.

▼ گزارش روز

مهم‌تر از سؤال از رئیس‌جمهور!
پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان و پس از مسکوت ماندن طرح سؤال از رئیس‌جمهور سرانجام ششم شهریور ماه آقای روحانی، رئیس دولت اعتدال در صحن علنی مجلس شورای اسلامی حاضر شد تا به پنج پرسش نمایندگان پاسخ دهد، آنچه در آن جلسه گفته و شنیده شده و اینکه نمایندگان مجلس نسبت به اظهارات آقای روحانی چه واکنشی داشتند در روزهای گذشته بارها و بارها در رسانه‌ها و فضای مجازی مطرح شده است و واکنش‌ها، تحلیل‌ها و اینکه اکنون و با توجه به این شرایط چه باید کرد را مکرر و به شکل گسترده خوانده‌ و شنیده‌اید، اما موضوع این گزارش اتفاق دیگری است که در جریان حضور رئیس‌جمهور در مجلس رخ داد؛ موضوعی که به زعم نگارنده می‌توان آن را بسیار مهم‌تر از مباحث مطرح شده در این جلسه و حتی سرنوشت سؤال از رئیس‌جمهور دانست! موضوعی که ریشه بسیاری از مشکلات کشور را نشان می‌دهد و آن مخالفت  نمایندگان مجلس با شفافیت در رأی‌گیری درباره سؤال از رئیس‌جمهور است، سه‌شنبه هفته گذشته هنگامی که 29 نماینده مجلس درخواست کردند رأی‌گیری برای قضاوت مجلس درباره پاسخ‌های رئیس‌جمهور به صورت علنی صورت پذیرد، این موضوع به رأی گذاشته شد و با آن موافقت نشد! عدم موافقتی که شبهه و سؤالات فراوانی را برای افکار عمومی به وجود می‌آورد. این سؤال مطرح می‌شود که چه مسئله یا موضوعی وجود دارد که نمایندگان حاضر نیستند رأی و نظر خود را به صورت شفاف بیان کنند؟ چطور نمایندگان می‌توانند منافع مردم و کشور را تأمین کنند، در حالی که حتی حاضر نیستند قانع نشدن از پاسخ‌های رئیس‌جمهور را به صورت علنی بیان کنند! واقعیت این است که تا زمانی که مسئولان به ویژه در مجلس و دیگر نهادها و مراکزی که مسئولیت‌های نظارتی برعهده دارند سخن و موضع خود را شفاف بیان نکنند و هزینه شفافیت و نظارت خود را متقبل نشوند، نمی‌توان امید چندانی به تأثیرگذاری آنها داشت.

ردّ پای صهیونیست‌ها در نسل‌کشی میانمار
روزنامه «هاآرتص» درباره قراردادهای تسلیحاتی کثیف رژیم صهیونیستی با حکومت میانمار از نقش تسلیحات صهیونیستی در عملیات پاکسازی نژادی دینی در ایالت آراکان در غرب میانمار پرده برداشته است. این روزنامه به گزارش اخیر تیم حقیقت‌یاب سازمان ملل میانمار که عملیات تجاوز دسته‌جمعی و کشتار در این کشور را مستند و ثبت کرده، اشاره کرده است که رژیم میانمار حتی شیرخواره‌ها و کودکان خردسال را هدف قرار داده است.‌ این گزارش به ضرب و شتم وحشیانه مسلمانان و ناپدید شدن آنها به دست نظامیان میانماری اشاره کرده است. «هاآرتص» اذعان کرده، گزارش‌های سازمان ملل درباره حوادث خونین در میانمار، تل‌آویو را از همکاری با حکومت میانمار و فروش سلاح به آن بازنداشته است. در سپتامبر 2015، مین اونگ هلاینگ فرمانده ارتش میانمار به تل‌آویو رفت و با مقامات بلندپایه رژیم صهیونیستی دیدار کرد و پیش از ترک تل‌آویو از خرید تسلیحات از رژیم صهیونیستی در قراردادی به ارزش ده‌ها میلیون دلار خبر داد.

◄ گفته می‌شود علی مطهری نماینده تهران در مجلس پیش از حضور روحانی در مجلس، با رئیس‌جمهوری دیدار داشته و پیام فراکسیون امید را به وی منتقل کرده بود؛ اما پاسخ روحانی غیر منتظره بوده است. در این پیام، مطهری خطاب به روحانی درباره جلسه سؤال از رئیس‌جمهوری گفته بود، «فراکسیون امید تصمیم گرفته اگر رئیس‌جمهور صریح و شفاف درباره موانع و مشکلات و دست‌های پنهان در شرایط امروز سخن نگوید، به پاسخ‌های او رأی ندهد.» پاسخ رئیس‌جمهوری این بود: «مهم نیست رأی ندهند.»

▼ اخبار
1ـ کسی نمی‌داند چه اقداماتی صورت گرفته است!
سيدمحمدعلي ابطحي، مسئول دفتر سابق خاتمی در یادداشتی درباره عملکرد معصومه ابتکار در جایگاه معاون امور زنان ریاست‌جمهوری نوشت: اصرار بر استفاده از زنان در کابينه دولت اصلاحات سبب شد وی (خانم ابتکار) رئيس محيط زيست شود و در کابينه اول آقاي روحاني هم دوباره به محيط زيست رفت. اما الآن در اين کابينه معاون امور زنان رياست‌جمهوري است. وی خانم تحصيل‌کرده، زبان‌دان، سياسي و البته با روحيه لاکچري است، اشکال اساسي خانم ابتکار براي من که از دور و از رسانه تعقيب مي‌کنم، اين است که نديده‌ام گزارش دهند که چه مشکلاتي از جامعه زنان کم کرده‌اند. زنان از مشکلات حقوقي، سياسي، اجتماعي، خانوادگي، تبعيض و خشونت رنج مي‌برند و همه اينها راه‌حل‌هاي نسبي دارد که ايشان در دولت هستند که آنها را حل کنند. سفر‌هاي زيادي براي ديدار از زنان با تشريفات کامل به نقاط گوناگون داشته‌اند؛ اما کسي مي‌د‌اند در اين موردها خانم ابتکار عزيز چه اقداماتي انجام داده است؟

2ـ باید جرئت عذرخواهی از مردم را داشته باشیم
روزنامه اصلاح‌طلب «اعتماد» در مطلبی نوشت: «دولت سیاست درستی برای بخش مسکن ندارد. یکی از دلایل ناکارآمدی بخش مسکن، وجود سیاست‌هایی ناکافی در این بخش است. وزیر راه و شهرسازی اعتقادی به مسکن مهر نداشت و قصد پیاده‌سازی طرح مسکن اجتماعی را می‌پروراند، اما خبری از مسکن اجتماعی هم نیست. دولت اعلام کرد از رکود خارج شده‌ایم، اما از کدام رکود؟ چگونه خارج شده‌ایم؟ در بحث کنترل قیمت‌گذاری و تعیین کیفیت مصالح در بازار باید سراغ وزارتخانه‌های صمت و راه و شهرسازی رفت؛ زیرا این دو در این امر از هم جدا نیستند. مشکل عدم کنترل بازار است. نمی‌توان در حوزه اقتصاد اقدامات دستوری انجام داد. معقول به نظر نمی‌رسد مردم منتظر کاغذبازی‌های بین دولت و مجلس باشند. به عنوان مسئول باید جرئت پذیرش اشتباه و عذرخواهی از مردم را داشته باشیم. این شجاعت هنوز وجود ندارد و بیشتر سعی می‌شود موضوعات توجیه شود.»

3ـ حجم تجارت ایران و ایتالیا 1/7 میلیارد یورو است
احمد پورفلاح، رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا درباره روابط تجاری ایران و ایتالیا گفت: ایتالیا از معدود کشورهایی بوده که در ارتباطات تجاری با ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هیچ‌گاه هیجانی تصمیم نگرفت. وی اظهار داشت: بسیاری از زیرساخت‌های صنایع مانند فولاد، مواد غذایی، نساجی، لوازم خانگی و حتی پتروشیمی‌ها پایه ایتالیایی دارد. پورفلاح ادامه داد: در مقاطعی مبادلات تجاری ایران و ایتالیا به 7 میلیارد یورو رسیده بود که این رقم اکنون به یک میلیارد و 700 میلیون یورو رسیده است، در حالی که پیش از این رقم حدود یک میلیارد و 300 میلیون یورو است. رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا اظهار داشت: ایتالیا خریدار مواد پتروشیمی، سنگ، چرم و نفت از ایران است؛ اما ما از آنها فناوری و ماشین‌آلات و خط تولید خریداری می‌کنیم.

4ـ حمایت رژیم سعودی از افزایش تحریم‌های ایران
وزیر خارجه عربستان در نشستی خبری با متهم کردن ایران به حمایت از آنچه آن را تروریسم خواند، توافق هسته‌ای با ایران را ضعیف توصیف کرد. عادل الجبیر گفت:‌ «درباره برجام، از ابتدا گفتیم که این توافق بسیار ضعیف است و هیچ سازوکاری که از ساخت سلاح اتمی به دست ایران در آینده نزدیک جلوگیری کند، ندارد؛ چراکه مفاد توافق در سال ۲۰۲۵ به پایان می‌رسد و این ریسک را که ایران در مدت کوتاهی پس از آن بمب اتم را بسازد، افزایش می‌دهد.» الجبیر افزود: «این توافق همچنین نقش ایران در حمایت از تروریسم را محدود نکرده و از ساخت موشک‌های بالستیک آنها جلوگیری نمی‌کند. باید تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال شود. به رایزنی در این مورد ادامه می‌دهیم تا مسئله ایران حل شود.»

▼ اخبار کوتاه
◄ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه‌ با شبکه خبری بلومبرگ گفت: «اگر سازمان تجارت جهانی رفتارش را تغییر ندهد، از آن بیرون می‌آیم.» سازمان تجارت جهانی برای تدوین قوانینی به منظور تجارت جهانی و حل مناقشات میان کشورها تشکیل شده است؛ اما ترامپ که به دنبال وضع سیاست‌های حمایتی از اقتصاد آمریکاست، می‌گوید این سازمان با آمریکا غیرمنصفانه برخورد می‌کند. این در حالی است که واشنگتن به تازگی مانع انتخاب قضات جدید در سازمان تجارت جهانی شده است، کاری که بالقوه می‌تواند این سازمان را در صدور آرای جدید فلج کند.
◄ سازمان توسعه همکاری‌های اقتصادی اعلام کرد: تا پایان سال ۲۰۴۰، اقتصاد چین ۷۷ درصد بزرگ‌تر از اقتصاد آمریکا‌ـ که در حاضر بزرگ‌ترین اقتصاد جهان است‌ـ خواهد بود. در وضعیتی که لنگرگاه اقتصاد جهانی از آمریکا و اروپا در حال چرخیدن به سمت آسیا است، هند نیز تا پایان سال ۲۰۳۷ موفق خواهد شد اقتصادی به بزرگی اقتصاد آمریکا داشته باشد. در صورت تداوم روند فعلی تا پایان سال ۲۰۶۰، هند و چین اقتصادی بزرگ‌تر از کل کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی خواهند داشت.
◄ احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران از تمهیدات وزارت صنعت، معدن و تجارت برای کاهش التهاب بازار خودرو خبر داد و اظهار داشت: قرار است براساس توافقات به‌عمل‌آمده به ‌مناسبت عید غدیر خم فروش ویژه محصولات سایپا با قیمت روز در زمان تحویل هفته آینده آغاز شود. وی افزود: در این طرح فروش، 20 هزار دستگاه از محصولات سایپا پیش‌فروش و 20 هزار دستگاه از خودروهای ناقصی ایران‌خودرو که تأمین قطعات آنها انجام شده، تحویل خریداران خواهد شد.
◄ تاروکونو، وزیر خارجه ژاپن گفت: در میان نگرانی‌هایی که برای به صفر رسیدن خرید نفت ژاپن از ایران در ماه‌های آینده وجود دارد، توکیو به تلاش برای دریافت معافیت از تحریم‌های نفتی ایران ادامه خواهد داد. وی تأکید کرد: «ژاپن حجم واردات نفت از ایران را پیش و پس از توافق هسته‌ای افزایش نداده است. ژاپن باید از تحریم‌ها معاف شود.» این مقام ژاپنی افزود: «ما مصرانه به مذاکره با دولت آمریکا ادامه خواهیم داد.»
◄ یک منبع آگاه از بازداشت «شبنم نعمت‌زاده» دختر نعمت‌زاده وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت خبر داد. وی افزود: برای این خانم قرار وثیقه ۴۰۰ میلیاردی صادر شده که به دلیل تهیه نشدن آن بازداشت شده است. شرکتی که متعلق به دختر وزیر سابق است، بدهی‌اش به شبکه دارویی کشور بیش از ۳۵۰ میلیارد عنوان شده است.