نشریه اخبار و تحلیل‌ها سه‌شنبه 17 مهر

پایگاه بصیرت

ایران محدود نخواهد شد
هندي‌ها به واسطه توسعه روابط اقتصادي خود با جمهوری اسلامی ايران خرید نه میلیون بشکه نفت را سفارش داده‌اند که این درخواست دقیقاً مصادف با آغاز تحریم‌های نفتی آمریکا علیه کشورمان در ماه نوامبر است. وزیر نفت این کشور با ردّ درخواست ترامپ مبنی بر توقف کامل واردات نفت از ایران گفت: کشورش قصد دارد از یک سیستم پرداخت متفاوت برای خرید نفت ایران استفاده کند. اقدام هندی‌ها به واقع سیلی محکمی بود بر صورت سیاستمداران آمریکا، به ویژه ترامپ که به شدت درصدد به صفر رساندن فروش نفت ایران است. موفق نشدن آمریکا در اعمال تحریم‌ها دلایل متعددی دارد که به طور خلاصه به چند مورد از آنها اشاره می‌شود:
1ـ موقعیت ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران به گونه‌ای است که اجازه محدود کردن کشور را به هیچ قدرتی نخواهد داد؛ از این رو در اهداف كلان اقتصادي هند، ایران یکی از مهم‌ترین شرکای اقتصادی محسوب می‌شود.
2ـ مطرح شدن افزایش تولید نفت دو کشور روسیه و عربستان هیچ‌گاه نخواهد توانست جایگزینی برای نفت ایران باشد. چرا که اولاً، مقاصد صادراتی نفت روس‌ها متفاوت با جمهوری اسلامی ایران است. آنها همواره صادرات خود را به اروپا انجام می‌دهند و صادرات نفتی کشورمان به سمت کشورهای آسیایی بوده است. البته روس‌ها به خوبی آگاهند که آمریکا همه تلاش خود را به کار گرفته است تا اروپا را از وابستگی نفتی به روسیه به سمت خود بکشاند و از این رو روس‌ها با آمریکایی‌ها رقابت شدیدی دارند که بازار انرژی اتحادیه اروپا را از دست ندهند. ثانیاً، بحران یمن که به باتلاقی برای عربستان تبدیل شده، سبب شده است سیاست‌های نفتی این کشور شکننده باشد و بنابراین کشورهایی همچون هند نمی‌توانند خود را به نفت عربستان سعودی وابسته کنند و افزایش تولید نفت عربستان را بیشتر یک بلوف سیاسی می‌دانند.
3ـ در پیش گرفتن سیاست‌های پولی دوجانبه و چندجانبه بین ایران و کشورهای دیگر باید با جدیت از سوی بانک مرکزی دنبال شود؛ چرا که این اقدام قدرت مانور کشورمان را در مقابل تحریم‌های آمریکا افزایش خواهد داد و کشورهای بیشتری برای سرمایه‌گذاری و تجارت با ایران تشویق خواهند شد. از سوی دیگر، با این اقدام هیمنه دلار کم‌کم در جهان خواهد شکست. 

▼ گزارش روز

محک یک اقدام!
اکنون و پس از گذشت شش ماه از فیلترینگ رسمی نرم‌افزار تلگرام شاید زمان مناسبی برای ارزیابی نتیجه این اقدام باشد؛ امروز وقت آن رسیده است که به پشت سر خود نگاهی بیندازیم و درباره میزان موفقیت این اقدام قضاوت کنیم! آمار و اطلاعات آیا نشانی از کاهش حضور مردم در این پیام‌رسان دارد؟ آیا پیام‌رسان‌های داخلی توانستند جایگزین مناسبی برای تلگرام باشند و فراگیر شدند؟ پاسخ این پرسش‌ها کاملاً روشن است و هر شهروندی در ایران اکنون می‌داند که طرح فیلتر تلگرام با وجود آنکه همچنان پابرجاست، اما عملاً تأثیری بر استفاده کردن یا نکردن از این نرم‌افزار ندارد! اینکه متأسفانه برخی از صاحب‌منصبان با ایجاد مسیرهایی عملاً فیلترینگ را دور زدند، اینکه چرا برخلاف آنچه قول داده شد، فیلترشکن‌ها همچنان فعال هستند و...، موضوعاتی است که جای بحث بسیار دارد؛ اما سؤال اینجاست که چرا وقتی از اعتبار نظام، از اعتبار قوه قضائیه و از اعتبار شخصیت‌های انقلاب برای طرحی، مانند فیلترینگ تلگرام هزینه شد، نتوانستیم آن را به طور کامل اجرا کنیم؟! طرحی که تنها نتیجه‌اش، رها شدن بیش از پیش فضای مجازی از دست نیروهای انقلابی شد و تنها این کانال‌ها و چهره‌های حامی گفتمان انقلاب بودند که با خروج از این پیام‌رسان بخش قابل توجهی از راه ارتباطی خود با بدنه جامعه را از دست دادند و فرصت برای جولان فیک‌نیوزها و کانال‌های ضد انقلاب و... فراهم شد! امروز باید به این پرسش پاسخ دهیم که فیلتر تلگرام جز آنکه به جامعه القا کند بدون هزینه می‌توان قانون را دور زد و احکام قضایی را نادیده گرفت، چه نتیجه‌ای داشت؟ مخلص کلام این است که فیلتر تلگرام نشان داد تصمیم‌گیری‌های کلان، بدون وحدت، بدون وجود ضمانت اجرایی و ترسیم مسیر اجرایی راه به جایی نخواهد برد.

باید برای سلامتی حریری خدا را شکر کنیم!
نماینده پارلمان و مجری سرشناس لبنانی نزدیک به سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان در اظهارنظری بحث‌برانگیز گفت: در صورتی که «جمال خاشقجی» کشته شده باشد، باید به دلیل سلامتی حریری خدا را شکر کنیم. اشاره «پولا یعقوبیان» به ماجرای استعفای بحث‌برانگیز حریری در پاییز سال گذشته در ریاض است که بسیاری، آن را به اجبار سعودی‌ها دانستند. مجری سرشناس لبنانی که همان روزها برای یک گفت‌وگوی تلویزیونی با حریری به ریاض رفت، خاطرنشان کرده است، در روزهایی که حریری در عربستان بود، با او توهین‌آمیز رفتار شده است. مجری پیشین تلویزیون المستقبل درباره شرایط گفت‌وگویش با حریری گفته است: او خسته و تحت فشار بود. از مصاحبه مشخص بود که او خواهان استعفا نبود. سخن او درباره حزب‌الله و ایران در بیانیه استعفا با صحبتش در مصاحبه به طور کامل فرق داشت. روشن بود که چیزی خارج از اراده او به وقوع پیوسته است.

تعجب عراقی‌ها از اوضاع ایران
آنچه موجب شگفتی افکار عمومی عراق و حتی صاحب‌نظران اقتصادی در این کشور شده، این است که با وجود اینکه در طول دو ماه گذشته ایران با موج صعودی دلار مواجه شد؛ اما لحظه‌ای صادرات کالاهای ایرانی به عراق جز رب و گوجه‌فرنگی، قطع نشد. بسیاری از اتباع عراقی که در این مدت به ایران سفر کرده‌اند، با استفاده از مابه‌التفاوت ارزش ارز در برابر ریال، سفر کم‌هزینه‌تری را تجربه کرده‌اند و پس از بازگشت تأکید داشته‌اند فضای داخلی ایران هرگز شبیه کشوری نبود که واحد پولی‌اش در برابر ارز خارجی دچار سقوط شده است.

▼ اخبار
1ـ ادعاهایی را که فقط ترامپ باور می‌کند
بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان درباره ادعای یکی از مقامات سعودی در زمینه اینکه به ‌ازای کاهش هر بشکه صادرات نفت ایران، عربستان سعودی دو بشکه نفت جایگزین کرده است، اظهار داشت: به ‌نظر می‌رسد این گفته‌ها، تحت فشار آقای ترامپ به این مقامات بوده است، وگرنه در واقعیت، نه عربستان سعودی و نه هیچ تولیدکننده دیگری، توان چنین تولیدی را نداشته و ندارد. وی افزود: افزایش قیمت‌ها بهترین گواه است که بازار با کمبود روبه‌رو است و به‌ درستی نگران کمبود شدید نفت است. وزیر نفت تصریح کرد: آنچه عربستان سعودی در این مدت به بازار عرضه کرده، نه از ظرفیت مازاد تولید که از ذخایر پیشین آن تأمین شده است. زنگنه تأکید کرد: این اگرچه در واقعیت، تأثیر چندان تعیین‌کننده‌ای در تغییر وضع بازار ندارد، اما دارای آثار کوتاه‌مدت روانی است که در نهایت برای راضی کردن آمریکا و اظهار همراهی با آن در اعمال تحریم‌ها علیه ایران است.

2ـ ترکیه دفتر صندوق بین‌المللی پول را بست
رجب‌طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه با اعلام بسته شدن دفتر صندوق بین‌المللی پول در این کشور، گفت: آنکارا هرگز دوباره به حمایت آنها نیازمند نخواهد شد. او طی سخنرانی در همایش حزب عدالت و توسعه با ردّ هر گونه دریافت کمک از صندوق بین‌المللی پول برای مقابله با بحران فعلی اقتصادی، گفت: «ترکیه در سال ۲۰۱۳ تمام بدهی خود به صندوق بین‌المللی پول را تسویه کرده و هنوز فاصله زیادی تا گرفتن وام یا حمایت فنی (مالی) از این صندوق دارد.» طی یک ماه اخیر و در پی اعمال تحریم از سوی آمریکا علیه دو وزیر ترکیه، ارزش لیر در برابر دلار دستخوش کاهش نسبی شده است تا جایی که اردوغان از مردم ترکیه خواسته است دلار، یورو و طلاهای خود را به لیر تبدیل کنند تا دست دولت برای مقابله با بحران بازتر باشد. هم‌اکنون هر 6/18 لیر ترکیه معادل با یک دلار آمریکا است.

3ـ نمی‌توانیم نقش‌مان را در عملکرد دولت انکار کنیم
صادق زیباکلام، از فعالان اصلاح‌طلب گفته است: هزینه ناکامی و شکست آقای روحانی را اصلاح‌طلبان می‌پردازند. روحانی به هیچ وجه هزینه‌ای نمی‌پردازد؛ زیرا دیگر به صندوق رأی نیازی ندارد. این اصلاح‌طلبان هستند که امروز مورد شماتت و حتی در فضای مجازی مورد هتاکی و فحاشی قرار گرفته‌اند. خود من روزانه ده‌ها پیام با این مضمون دریافت می‌کنم که شما باعث شدید ما در انتخابات شرکت کرده و به روحانی رأی بدهیم. هیچ یک از انتقادات متوجه روحانی نیست و اگر هم باشد، اهمیتی نمی‌دهد. دیگر انتخاباتی در کار نیست و خر او از پل گذشته است. وی ادامه داده است: اصلاح‌طلبان نمی‌توانند و نمی‌خواهند با اعتماد عمومی بازی کنند. اصلاح‌طلبان نمی‌توانند به مردم بگویند که در انتخابات شرکت کنید و به روحانی رأی دهید و وقتی روحانی این‌گونه شد، خودشان را کنار بکشند.

4ـ ساخت خط لوله واردات گاز از ایران ادامه دارد
وزیر نفت عمان اعلام کرد: این کشور با وجود تحریم‌های آمریکا، طرح ساخت خط لوله واردات گاز از ایران را ادامه می‌دهد. «محمد الرمحی» با اعلام اینکه اسناد مناقصه پروژه خط لوله انتقال گاز ایران به عمان برای شرکت‌های علاقه‌مند همکاری فرستاده شده، اضافه کرد: ما همچنان به اجرای این پروژه ادامه می‌دهیم و امیدواریم تحریم‌ها به صادرات نفت ایران محدود باشد و شامل گاز طبیعی این کشور نشود. وی افزود: ما همچنان منتظر جزئیات تحریم‌ها هستیم. گفتنی است، ایران و عمان در سال 1392 یادداشت تفاهمی در زمینه صادرات گاز طبیعی امضا کردند تا گاز ایران با یک خط لوله به صورت مستقیم از بستر خلیج‌فارس به عمان صادر شود.

▼ اخبار کوتاه
◄ اسماعیل نجار، معاون وزیر کشور و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: برخی از سلبریتی‌ها مبالغی را که جمع‌آوری کردند، حتی اعلام هم نکردند و گفته می‌شود برخی از آنها بدهکار بانکی بودند و بانک این مبالغ را برداشت کرده است. به گفته وی، تنها یک خانم در منطقه زلزله‌زده اقداماتی را انجام داده و دیگر افرادی که برای کمک‌رسانی به مردم زلزله‌زده مبالغی را جمع‌آوری کرده بودند، اقدام خاصی انجام نداده‌اند و با دستگاه‌های مربوطه هماهنگ نشدند.
◄ فرمانده کل سپاه با اشاره به دور جدید تفرقه‌افکنی‌های دشمنان از دی ماه سال گذشته تاکنون اظهار داشت: حمایت رژیم صهیونیستی از سلطنت‌طلب‌ها و منافقان ضد جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد ناامنی در کشور است. سرلشکر جعفری افزود: با وجود همه دشمنی‌ها ضد انقلاب اسلامی و ملت ایران، امنیت و آرامش در کشور ما مثال‌زدنی است و ما در عرصه دفاع و امنیت هیچ مشکلی نداریم.
◄ وزارت خارجه ترکیه برای دومین بار طی هفته اخیر، سفیر عربستان سعودی را برای توضیح درباره ناپدید شدن «جمال خاشقجی» فعال رسانه‌ای ضد سعودی، احضار کرد. به نوشته روزنامه «دیلی صباح» وزارت خارجه ترکیه پس از احضار مجدد سفیر عربستان سعودی به وی اعلام کرد ساختمان کنسولگری این کشور در استانبول باید تفتیش شود.
◄ دولت سرانجام آمار مصرف بنزین را که از پایان تیر ماه تاکنون محرمانه مانده بود، اعلام کرد. هم اکنون مصرف بنزین 91 میلیون لیتر در روز است که این رقم با وجود پایان یافتن سفرهای تابستانی و کاهش ترددهای بین شهری، رشد غیرعادی را نسبت به متوسط مصرف 80 میلیون لیتر شش ماه پیش نشان می‌دهد.
◄ محسن هاشمی، رئیس شورای اسلامی شهر تهران گفت: وزیر کشور تصمیم نهایی را درباره ماندن یا رفتن شهردار تهران می‌گیرد و ما منتظر نظر وزیر هستیم. وی افزود: شورای شهر تهران نامه‌ای به وزیر کشور درباره دلایل ماندن شهردار تهران نوشته است که در حال بررسی است.
◄ رسانه آمریکایی «واشنگتن‌فری‌بیکن» نوشت: «شماری از مقامات بلندپایه وزارت خزانه‌داری آمریکا که برخی از آنها به حفظ توافق هسته‌ای امیدوار هستند، در تلاشند از قطع دسترسی ایران به نظام‌های مالی و سامانه سوئیفت جلوگیری کنند.»
◄ بر اساس اخبار منتشر شده، قرار است رئیس‌جمهور هفته آینده با تعدادی از فعالان سیاسی جریان اصولگرا دیدار و گفت‌وگو کند. هفته گذشته هم حجت‌الاسلام روحانی با جمعی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب دیدار و گفت‌وگو کرده بود.