مقدمه
وقتی از میدان جنگ صحبت می شود در ذهن اینگونه متبادر می شود که میدان نبردی پر از تجهیزات نظامی و دو طرف درگیری در خط مقدم در حال شلیک مستقیم آتش به سمت یکدیگر می باشند، اما با ظهور و نمود شبکه های اجتماعی و هوش مصنوعی، مفهوم جنگ در حال دگردیسی می باشد.
کتاب جنگ لایک با تسلیحات شبکه های اجتماعی نوشته «پی. دبلیو سینگر» و «امرسون تی بروکینگ» به این جنگ جدید پرداخته است و زوایای پنهان این جنگ را آشکارتر می سازد. سینگر استراتژیست و همکار ارشد اندیشکده آمریکای جدید می باشد. وی سابقه همکاری با اف بی آی، و آژانس اطلاعاتی دفاعی آمریکا را در کارنامه خود دارد و در کمپین های سیاست دفاعی اوباما فعالیت داشته است. امرسون تی بروکینگ نیز کارشناس ارشد اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا است.
در قسمتی از کتاب نسبت به مفهوم جدید جنگ اینگونه آمده است: « وقتی شما آنلاین هستید، در زمین نبرد هستید و در حالی در مناقشات و نبردها حضور دارید که نمی توانید درک کنید که در محاصره قرار گرفته اید یا خیر.»
جنگ لایک این است که چگونه رسانه های اجتماعی، اخبار، سیاست و جنگ را تغییر داده است و این که چگونه اخبار، سیاست و جنگ، اینترنت را تغییر داده است. اگر جنگ سایبری، هک شبکه ها بود، جنگ لایک، هک افراد و انسان ها در این شبکه ها می باشد. این کار از طریق ایده هایی است که با ترکیبی از لایک ها ویروسی می شوند، در حالی که دروغ می گویند و الگوریتم های خاص خودشان را دارند. جنگ لایک پژواک این است که چگونه جنگ و سیاست با هم در می آمیزند.
کتاب جنگ لایک در حوزه کتاب های غیرداستانی، بهترین کتاب سال 2018 آمازون شناخته شد. مایکل هایدن رئیس پیشین سازمان سیا و آژانس امنیت ملی آمریکا نسبت به این کتاب اینگونه می نویسد: «جنگ لایک یک ترکیب خارق العاده از فناوری، تاریخ و یک تهدید مخفی شده در روایتی قانع کننده است که چگونه فضای اطلاعاتی امروز می تواند امنیت ما، واقعیت و طرز حکومت داری ما را تهدید کند. این کتاب پر از جزئیات جالب و بینش عمیق می باشد. سان تزو به ما می گوید که چگونه خود، دشمن و زمین نبرد را بشناسیم و کتاب جنگ لایک در تمام این زمینه ها به ما اطلاعات می دهد»
این کتاب به وسیله فارن پالسی نیز به عنوان یکی از بهترین کتاب های سال 2018 لقب گرفت. فارن پالسی نسبت به این کتاب می نویسد: « خواندن کتاب جنگ لایک برای هر کسی که به دموکراسی علاقه دارد و به دنبال آن است، ضروری می باشد»
کتاب جنگ لایک نگاهی به نقش شبکه های اجتماعی در مناقشات مدرن می باشد. امروزه هزاران شرکت شبیه به فیس بوک و توئیتر در دنیا وجود دارند که در حال شایعه پراکنی و دادن اطلاعات نادرست به مخاطبان خود می باشند. تعداد افرادی که از این شبکه ها استفاده می کنند یک عامل اشاعه این شایعات می باشد.
ریچارد استینن کارشناس امنیت سایبر در سایت فوربی در مورد کتاب جنگ لایک در یاداشتی با عنوان «اینترنت نادان ها، چگونه ما باید همه در جنگ لایک شرکت کنیم» اینگونه می نویسد: «همان طور که یک ویروس در بدن بیمار منتشر شده و بدن بیمار دچار عفونت می شود، اطلاعات مهاجم و نادرست نیز اعضای آسیب پذیر یا کم اطلاع جامعه را مورد هدف قرار می دهد. همان طور که در یک روستا شاید تعدادی آدم نادان وجود داشته باشد، فضای مجازی از طریق شبکه های اجتماعی این آدم های نادان را در کنار یکدیگر جمع می کند. من سعی کردم تا تمام این کتاب را بخوانم و این کتاب در نوع خود بهترین است و این اولین کتابی است که ورق را در زمینه مطالعات استراتژیک، تاریخ جنگ و افزایش فزاینده مناقشات آنلاین برمی گرداند»
وی در قسمتی دیگر از یادداشت خود برای سایت فوربی می نویسد: « نبردهای آنلاین دیگر موضوع داستان های تخیلی و گزارش اتاق های فکر نیستند، بلکه قسمت اصلی مناقشات جهانی هستند. انقلاب های رنگی، بهار عربی و انتخابات ایران همه با جنگ لایک مرتبط هستند. در همه این ماجراها، تسلیحات شبکه های اجتماعی مؤلفه ای از آن ها بوده اند. هنوز دشوار است بگوئیم رای گیری خروج انگلیس از اتحادیه اروپا یا انتخابات 2016 آمریکا دلیلی است که این دو نویسنده این کتاب را نوشته اند. جنگ لایک یک شاخص تاریخی است که دلیلی بر یک تهدید در حال ظهور است.»
پس در برهه کنونی، جنگ، دیگر مفهوم قبلی را ندارد، شبکه های اجتماعی، جنگ افزارهای این صحنه نبرد هستند و لایک ها و کامنت ها فشنگ ها و مهمات این جنگ افزارها می باشند؛ اما این جنگ هوشمندی و استراتژی خاص خود را دارد که اگر هوشمندی و استراتژی خاص این جنگ لحاظ نگردد، این جنگ خسارات جبران ناپذیری را برای کشور به دنبال خواهد داشت و این دلیلی است که رهبر معظم انقلاب بر استفاده هوشمندانه از ابزار های جنگ نوین تاکید کرده اند و معظم له در بیانات اخیر خود در جمع مسئولان دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم نسبت به صحنه نبرد جدید اینگونه فرمودند: «دستگاههای مختلفی در فضای مجازی حضور دارند اما حضور در این فضا باید یک حضور جریان‌ساز باشد، ضمن اینکه بهترین راه شناسایی و ارتباط با گروههای مؤثر فرهنگی و یافتن سؤالها و سرنخ‌های فکری آنان، استفاده از فضای مجازی است.»
ما قصد داریم تا یاداشت هایی سلسله وار نسبت به این کتاب منتشر کرده تا افسران جنگ نرم، دشمن و صحنه نبرد را بهتر شناسایی کنند و بتوانیم قدمی هرچند ناچیز در تبیین بیانات امام خامنه ای (مدظله العالی) برداشته باشیم.