حوزههای علمیه برای تحقق دولت اسلامی به معنای واقعی کلمه، سپس جامعهی اسلامی، و بعد از آن تمدن حقیقی اسلامی مسئولیت های سنگینی دارند که باید با فکر و تعمق، این وظایف را درک و برای اداء آنها برنامهریزی و تلاش کنند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار حدود دو هزار نفر از طلاب سراسر کشور در روز چهارشنبه 18 اردیبهشت 1398، با اشاره به برخی تبلیغات و سیاهنماییها دربارهی ایمان و دینداری مردم و یا رویگردانی آنها از روحانیت، این تلاشها را خلاف واقع و بدون تحقیق و معیار علمی خواندند و فرمودند: این تصور که مردم در نقاط مختلف دنیا نسبت به معارف دینی رویگردان شدهاند، تصور غلطی است بلکه اقبال به این معارف بیشتر شده است.
معظم له سپس با تاکید بر اینکه وظیفهی پیامبر فقط بیان معارف اسلام نیست، تصریح فرمودند: به همین علت نبیّ مکرم اسلام برای عملی شدن توحید و اقامهی قسط، مجاهدت و مبارزه میکند تا اسلام در معنای جامع و کامل آن محقق شود.
مقام معظم رهبری با این مقدمه، به تبیین وظایف علما، روحانیت و حوزه های علمیه پرداخته و به موارد زیر اشاره فرمودند:
1) علما نیز بهعنوان ورثهی انبیا موظفند برای تحقق اسلام در محیط زندگی مردم تلاش کنند که اوج این تلاش را امام رضواناللهتعالیعلیه در مقام یک حکیم واقعی انجام داد.
2) علما در مقام ورثهی انبیا باید برای عملی شدن توحید و اقامهی قسط، مجاهدت کنند.
3) با توجه به نیاز امروز انسانها به معارف برجستهی دینی و همچنین اقبال دنیای اسلام و حتی جوامع خارج از دنیای اسلام به این معارف، وظیفهی حوزههای علمیه را نسبت به گذشته سنگین تر شده است.
4) شناساندن معارف دینی به مردم بخشی از وظایف حوزههای علمیه است و بخش دیگر این وظیفه، محقق کردن معارف دینی در متن زندگی مردم است.
5) کاری که حوزه و بزرگان حوزه در زمان مبارزات منتهی به تشکیل جمهوری اسلامی انجام دادند، دقیقاً جزو وظایف ذاتی و هویتی حوزه بود.
6) حوزههای علمیه برای تحقق دولت اسلامی به معنای واقعی کلمه، سپس جامعهی اسلامی، و بعد از آن تمدن حقیقی اسلامی مسئولیت های سنگینی دارند که باید با فکر و تعمق، این وظایف را درک و برای اداء آنها برنامهریزی و تلاش کنند.
7) تقویت گفتمانهای انقلابی در میان مردم سراسر کشور جهت افزایش معرفت جامعه، با توجه به حرفهای خوبی را که امروز دربارهی «سبک زندگی»، «حکمرانی اسلامی»، «استقرار توحید در جامعه»، «مبارزه با طواغیت» و مسئلهی مهم «عدالت» از سوی طلاب مطرح شد.
8) همهی برنامهریزیها و کارهای حوزه باید در چارچوب هویت و شاکلهی اصلی آن که پرورش عالم دینی است انجام شود.
9) جدی گرفتن فقه به عنوان استخوانبندی و ستون فقرات زندگی اجتماعی و سیاسی و درس خواندن از سوی همه طلاب.
10) جهت دادن به نحوهی استفاده از علوم طبیعی در جامعه از دیگر وظایف حوزههای علمیه است.
11) عالم دین باید بداند چگونه معارف و حقایق دینی را از منابع به دست آورد.
12) پرورش قوهی اجتهاد به عنوان روش نظاممند درک و استنباط معارف از منابع نقلی و عقلی با استفاده از کار و تمرین فراوان.
13) مدیریت اختلافات عملی، جهتگیریهای فکری و مسائل سیاسی تا به درگیری و تشنج منجر نشود، همانگونه که بزرگان فقه، فلسفه و عرفان در حوزهها در طول تاریخ با وجود اختلافات، همواره برای خدا به معنای واقعی کلمه اتحاد داشتند.
14) ادب و اطاعت طلاب جوان از بزرگان حوزهها و مراجع تقلید.
15) حلم و تحمل بزرگان حوزه در مقابل طلاب جوان.
16) لزوم مطالعهی «منشور روحانیتِ» امام خمینی رحمهالله از جانب طلاب،
17) راهاندازی مرکز نوآوری حوزه جهت استفاده از ظرفیتها و خلاقیتهای طلاب جوان و تأسیس یک بانک اطلاعاتی از این ظرفیتها.
18) تخصصگرایی در رشتههای مختلف حوزههای علمیه بویژه فقه، ضمن مراقبت از برخی عیوب تخصصگرایی.
19) استفاده از ظرفیت چند ده هزار طلبهی فاضل خواهر در مراکز رسمی و فرهنگی جامعه.
20) تمرکز بر اجرایی و عملی شدن برنامهی جامع حوزهی علمیه با استفاده از ظرفیت بسیار مغتنم حجتالاسلام والمسلمین اعرافی.