▼ حرف روز
جنگ نه، ولی تبلیغ جنگ آری!
غرش تبلیغاتی غرب مبنی بر آماده‌باش آمریکا برای حمله به ایران که در واقعیت احتمال آن نزدیک به صفر است، بر اساس یک برنامه‌ریزی مشخص در حال اجراست. آمریکایی‌ها که با خروج از برجام به اهداف از پیش تعیین شده خود رسیده‌اند و اروپایی‌ها نیز بدون هیچ‌گونه امتیازدهی به ایران توانسته‌اند برجام را زنده نگه دارند، این روزها با یک اقدام انقلابی از سوی دولت ایران مبنی بر تعدیل برخی تعهدات برجامی خود مواجه شده‌اند. اقدام دولت به گونه‌ای طرف مقابل را آشفته کرده که رفتار و واکنش آنها نشان می‌دهد نگران خروج ایران از برجام هستند. به عقیده کارشناسان، بزرگ‌نمایی گزینه جنگ با هدف جلوگیری از تأمین حقوق و منافع ملی ایران طبق برجام صورت می‌گیرد. بنابراین آمریکا همه توان خود را به‌کار خواهد بست تا مانع اقدام عملی دیگر از سوی جمهوری اسلامی، از جمله افزایش میزان غنی‌سازی یا خروج از برجام شود؛ از این رو اگر ظرف چند روز آینده تبلیغات برخورد نظامی آمریکا با ایران افزایش پیدا کند، جای تعجب نخواهد بود؛ چرا که هدف آن تأثیرگذاری در محاسبه مسئولان کشورمان است. در چرایی اهمیت برجام برای غرب دو نکته اساسی وجود دارد؛
۱ـ برخلاف مباحث مطرح شده مبنی بر اینکه خروج ایران از برجام سبب نزدیکی اروپا و ایالات متحده آمریکا خواهد شد، رفتار برجامی ایران مانند آمریکا اختلاف قاره سبز با کاخ سفید را تشدید خواهد کرد؛ چرا که نگاه اروپا به برجام یک نگاه امنیتی و استراتژیک است. دیگر اعضای برجام نیز در صورت خروج ایران از آن انگشت اتهام را به سوی آمریکا نشانه خواهند رفت. با کاهش تعهد ایران به برجام، پوتین اولین فردی بود که آمریکا را مسئول این کار دانست.
۲ـ آمریکا نشان داده است هیچ وقت به تعهداتش پایبند نبوده و اگر کشور ضعیفی طرف مذاکره باشد، با تهدید نظامی آن کشور، از اجرای تعهدات خود سر باز خواهد زد و اگر کشوری قوی همچون جمهوری اسلامی ایران طرف مذاکره باشد، سعی خواهد کرد اجرای تعهدات خود را منوط به امتیازگیری کند. از این رو ایالات متحده آمریکا با این خصوصیات هیچ وقت اهل مذاکره نیست و منتظر بازگشت دوباره آن به برجام و اجرای تعهدات آن ماندن کاری عبث است.
▼ گزارش روز
یک سؤال از رئیس‌جمهور!
رئیس‌جمهور در نشستی با عنوان «دیدار با جمعی از علما و شخصیت‌های حوزوی» با تأکید بر اینکه امروز برای مدیریت بهتر شرایط نیازمند تمرکز قدرت و تصمیم‌گیری هستیم، گفته است: «در دوران جنگ تحمیلی نیز در مقطعی که با مشکل مواجه شدیم، شورای عالی پشتیبانی جنگ ایجاد شد و همه اختیارات در دست این شورا بود و حتی مجلس شورای اسلامی و قوه قضائیه نیز در تصمیم‌گیری آن شورا دخالتی نداشتند و امروز هم در شرایط جنگ اقتصادی قرار داریم.» تا با فاصله کوتاهی از ادعای بدون اختیار بودن رئیس‌جمهور در دیدار با فعالان سیاسی بار دیگر، ناکارآیی و ناتوانی دولت در حل مشکلات را نداشتن اختیارات یا به عبارت دقیق‌تر نبود تمرکز قدرت در دستان رئیس‌جمهور بداند! این در حالی است که تشکیل شورای عالی هماهنگی اقتصادی به ریاست رئیس‌جمهور و عضویت رؤسای قوای مقننه، قضائیه و تعدادی از مدیران ارشد سه قوه، روایت شخص رئیس‌جمهور در جمع مردم لاهیجان به نقل از رهبر معظم انقلاب که فرمانده جنگ اقتصادی رئیس‌جمهور کشور است و معظم‌له به دو قوه دیگر دستور دادند با همه توان در چارچوب مقررات در کنار دولت باشند؛ در کنار اختیارات قانونی و گسترده دولت در زمینه اقتصادی، دست دولت برای انجام اصلاحات اقتصادی، حل مشکلات اقتصادی و پیگیری برنامه‌های خود کاملاً باز است و مشخص نیست دقیقاً منظور رئیس‌جمهور از داشتن اختیارات ویژه چیست! اما فراتر از این، حتی اگر ادعای آقای روحانی را در نداشتن اختیارات لازم برای حل همه مشکلات اقتصادی بپذیریم، بهتر نیست ایشان پیش از آنکه اختیارات بیشتر طلب کنند درباره عملکرد دولت با توجه با همین اختیارات فعلی پاسخگو باشند! دولت کدام طرح یا برنامه جدی برای حل مشکلات آماده کرده و به میدان عمل آورده است که به دلیل آنچه آقای روحانی نداشتن اختیارات لازم می‌خواند نتوانسته به مرحله اجرا در آورد یا سایر نیروها و قوای کشور بر سر آن مانع ایجاد کرده‌اند؟!
▼ اخبار ویژه
سخنان مشکوک یکی از فعالان فتنه 88
«مصطفی تاج‌زاده» از دستگیرشدگان فتنه ۸۸ در بخشی از یک مصاحبه با روزنامه «همشهری» با اشاره انتخابات پایان سال گفته است: «ما بارها دیده‌ایم وقتی جامعه بی‌تفاوت بوده، بسیاری ردّ صلاحیت شده‌اند؛ اما زمانی که فشار زیاد شده به همان نسبت موج ردّ صلاحیت‌ها فروکش کرده است. اگر فشار زیاد باشد اینها‌ـ شورای نگهبان‌ـ مجبورند آقایان خاتمی و موسوی را هم تأیید صلاحیت کنند.» تاج‌زاده در پاسخ به این پرسش که این فشار چگونه باید منتقل شود، تصریح کرده است: «این انتقال عمدتاً از طریق دو پدیده صورت می‌گیرد: شرایط بد اقتصادی از یک طرف و نارضایتی گسترده مردم از طرف دیگر.» عوامل فتنه و برخی چهره‌های یک جریان خاص که پیش‌بینی‌شان از وقوع اعتراضات مردمی محقق نشده، به هر قیمتی دنبال تحریک مردم هستند تا از این طریق به خواسته‌های سیاسی‌شان برسند!
عامل کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر
بر اساس اخبار یک منبع مطلع، اصلی‌ترین عامل کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر، افزایش شدید عرضه «درهم» از کانال دوبی بوده است. بانک مرکزی از ابتدای امسال شبکه ارزی در دوبی را فعال کرد و با تقویت عرضه ارز از این کانال، بهای ارز در بازار داخلی با افت قابل توجه مواجه شد. برخی کارشناسان دلیل دیگر کاهش نرخ ارز را فروکش کردن تب احتمال جنگ و درگیری نظامی می‌دانند. تحلیلگران معتقدند در ادامه این روند بهای ارز در روزهای آینده به 12900 تومان می‌رسد.
▼ اخبار
1ـ آمریکا می‌خواهد در تحلیل ملت ایران اخلال ایجاد کند!
«سعید جلیلی» عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اکنون دشمن به دنبال ایجاد اخلال در تحلیل‌های ملت است تا باور غلط در جامعه ایجاد کند. آنها می‌گویند دنبال جنگ با ایران نیستیم و حتی حاضر به گفت‌وگو هستیم. آمریکا می‌گوید دنبال تحریم‌های فلج‌کننده هستیم و رسماً می‌گویند راهبرد ما فشار حداکثری است؛ آیا اینها جنگ علیه ملت ایران نیست؟ آمریکا باید بداند ملت ایران هر تحریم او را رفتار جنگی تلقی کرده و آن را بی‌پاسخ نمی‌گذارد. سعید جلیلی افزود: بسیار مهم است که آنچه می‌گذرد را دقیق تحلیل کرده و آن را به جامعه منتقل کنیم. آمریکا هرچه در توان داشته علیه کشورمان اعمال کرده است و هرچه در توان ندارد را می‌گوید انجام نمی‌دهم؛ بر همین اساس است که بیان می‌کند دنبال جنگ نیست تا این‌گونه از ایران امتیاز بگیرد. وی با تأکید بر اینکه ما دنبال تعامل سازنده هستیم نه تعامل بازنده، اظهار داشت: خواسته‌های آمریکا حد یقف ندارد و حرکت مردم ما در دفاع از حقوق، منافع و ارزش‌های خود تابعی از خواسته آمریکا نیست.
2ـ مشاوران خارجی برای اصلاح ساختارهای اقتصادی!
«ابوالفضل ابوترابی» عضو کمیسیون امور داخلی مجلس شورای اسلامی با اعلام این خبر که وزارت اقتصاد برای اصلاح ساختار بودجه، به جای استفاده از توان بومی از مشاوران صندوق بین‌المللی پول دعوت کرده تا با حضور در ایران در این زمینه به ما مشاوره بدهند، هشدار داد: ما تجربه بسیار ناگواری داریم که در ذهن تاریخی ما مانده است. ما پس از جنگ تحمیلی شاهد مشاوره‌های بین‌المللی از این طریق بوده‌ایم که همه آمدند داخل کشور و متأسفانه به بهانه‌ها و پوزیشن‌های بین‌المللی جز اینکه جاسوس بودند و تجویزهای‌شان مشکل‌گشایی برای کشور ما نبوده است، کاری نکردند. وی خاطرنشان کرد: اخیراً هم تجربه بسیار تلخی بعد از برجام داریم که مکان‌های مهم ما تا دورافتاده‌ترین نقاط کشور را به بهانه‌های سرمایه‌گذاری برای کار کارشناسی و تکنولوژی به روز دنیا بازدید و اطلاعات جمع‌آوری کرده و الآن در تحریم می‌دانند که نقاط قوت و ضعف ما چیست و از آن استفاده می‌کنند.
3ـ جزئیات بسته جدید ارزی تشریح شد
«صمد کریمی» مدیر اداره صادرات بانک مرکزی بسته جدید بانک مرکزی را تکمیل‌کننده سیاست‌های کلی سال گذشته این بانک دانست و اعلام کرد: از این پس هیچ‌گونه محدودیت قیمتی برای صادرکنندگان در بازار دوم نخواهیم داشت. معاملات اسکناسی که در بانک‌ها انجام می‌شود باید در سامانه نیما(بازار دوم) ثبت شود. وی افزود: صرافی‌ها نیز مجاز به معاملات اسکناسی ارز هستند که این معاملات در سامانه نظارت ارز(سنا) باید ثبت شود. کریمی درباره بازار متشکل ارزی و کنترل نرخ ارز گفت: کارگزاران این بازار صرافی‌ها هستند. نگاه بانک مرکزی به بازار متشکل ارزی شبیه نگاه به یک بانک است که زیر نظر بانک مرکزی اقدام به تجارت و تعاملات اقتصادی می‌کند. وی افزود: قبل از شروع این بازار که قرار است در کل کشور عرضه شود باید نیازسنجی صورت گیرد.
4ـ دولت مستقیم برای 2030 بودجه گذاشت و آن را اجرا کرد!
«حسن رحیم‌پورازغدی» عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این پرسش که چرا شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره سند ۲۰۳۰ موضع‌گیری نکرد، گفت: سند ۲۰۳۰ اصلاً در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح نشد، دولت و آقای رئیس‌جمهور این سند را نه در شورا و نه در مجلس و نه در هیچ نهاد قانونی دیگری مطرح نکردند. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: دولت این سند را مستقیم تصویب کرد و برای آن بودجه گذاشت و آن را اجرا کرد و حتی در مورد اجرای بخشی از آن هم گزارش داد، الآن هم برخی‌ها دارند بخش‌هایی از آن را اجرا می‌کنند.
▼ اخبار کوتاه
◄ «حشمت‌الله فلاحت‌پیشه» رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در حساب توئیتری خود نوشت: «شلیک به سفارت آمریکا در عراق و دعوت سران عرب برای جلسه مشورتی درباره شرایط منطقه! هر دو بخشی از سیاست آشوب‌ساز عربستان در منطقه است. توقف روند حقیقت‌یابی کنگره آمریکا در موضوع 11 سپتامبر، خیانتی به ملت آمریکا بود که هنوز ادامه دارد.»
◄ «یوشکا فیشر» وزیر خارجه اسبق آلمان به روزنامه آلمانی «تاگس‌اشپیگل» گفت: «اقدام یک سال پیش آمریکا مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای با ایران اشتباه بود... من از خودم می‌پرسم که این (روند) کجا پایان می‌یابد. من هیچ نشانه‌ای در دستگاه قدرت ایران نمی‌بینم که رژیم سقوط کند و اگر ایران هم از توافق هسته‌ای خارج شود در این صورت خطر جنگ افزایش خواهد یافت.»
◄ «وندی شرمن» معاون پیشین وزیر خارجه آمریکا و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در توئیتی خطاب به ترامپ نوشت: تکرار «هرگز تهدید نکنید» سال قبل. شاید فکر می‌کنی که «آتش و خشم» مربوط به رویکرد کره شمالی اینجا درباره ایران جواب می‌دهد که با تو ملاقات کنند. این‌گونه اتفاق نمی‌افتد و قمار کره شمالی هم چندان خوب از آب درنیامد، اینطور نیست؟
◄ «برنی سندرز» سناتور ارشد و نامزد دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا در مصاحبه با روزنامه «نیویورک‌تایمز» با انتقاد از مواضع دونالد ترامپ در قبال ایران و عربستان گفت: ما باید به عربستان سعودی که یک رژیم مستبد و قاتل است، بگوییم به منظور ایجاد صلح در منطقه باید شروع به نشستن بر سر میز و مذاکره با ایران کنند.
◄ «فرهاد دژپسند» وزیر امور اقتصاد و دارایی در حاشیه جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی درباره حذف سه صفر از پول ملی گفت: پیشنهاد بانک مرکزی در این مورد اعلام شده و در فرایند کارشناسی قرار دارد؛ این فرایند سیری دارد که باید در دولت طی شود.
◄ «لو کانگ» از سخنگویان وزارت خارجه چین درباره تداوم خرید نفت خام از ایران با وجود مخالفت‌های مکرر آمریکا گفت: «موضع چین در این مورد بسیار روشن است. روابط عادی اقتصادی و تجاری بین چین و ایران مشروع و قانونی است و نباید کسی آن را متوقف کند.»
«نبض سیاست» با بصیرت می‌زند
تحلیل‌های کوتاه از آخرین تحولات سیاسی روز را در بخش «نبض سیاست» پایگاه خبری‌ـ تحلیلی بصیرت
به نشانی «basirat.ir» دنبال کنید.