دکتر روحانی روز گذشته در پنجمین نشست سران کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا (سیکا) که در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد، گفت: ما به‌عنوان کشوری در تلاقی کریدورهای شمال– جنوب و شرق– غرب با زیرساخت‌های قوی صنعتی و تکنولوژیک، نیروی انسانی تحصیل‌کرده و فرصت‌های بزرگ در بخش های انرژی، معدن، توریسم و ترانزیت، با آغوش باز از حضور و فعالیت تجّار و بازرگانان و شرکتهای کشورهای عضو این کنفرانس در ایران استقبال می‌کنیم. همچنین، تجار و شرکتهای صنعتی و صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ایران، در طرح‌های توسعه‌ای کشورهای عضو آمادگی مشارکت دارند.
درخصوص این بخش از سخنان رئیس جمهور کشورمان دو نکته در خور توجه است:
1-اهمیت کریدورهای شمال– جنوب و شرق– غرب: ایران به عنوان چهار راه حمل و نقلی منطقه و محل تلاقی شرق به غرب دنیا می تواند از این موقعیت خدادادی به سود توسعه اقتصادی و حتی سیاسی ـ فرهنگی خود استفاده ببرد. با این حال آنچه باعث نگرانی است، تعلل ایران در استفاده از این مزیت جغرافیایی است؛ به گونه ای که کشورهای همسایه آبی ـ خاکی ایران علی رغم امنیت سیاسی ـ نظامی و زیرساخت های ریلی ـ جاده ای ضعیف تر از ایران، در حال ترغیب کشورهای اصلی تولید و مصرف کننده کالا در شرق (چین، هند و روسیه) و غرب برای سرمایه گذاری در توسعه زیرساخت های ریلی، جاده ای، دریایی و فرودگاهی خود هستند.
2-سیاست نگاه به شرق: سیاست خارجی دولت تا به امروز نگاه به غرب بوده است، دولت با این منطق که برای پیشرفت باید با قدرت های جهانی تعامل داشت، حرکت کرد. با این وجود اگر شرکت در کنفرانس سیکا دلیلی بر تغییر رویکرد دولت از غرب به شرق باشد، می توان آن را مثبت ارزیابی کرد.
در وضعیت کنونی که ایران با فشارهای حداکثری آمریکا مواجه و عملا درگیر تروریسم اقتصادی است. دو مساله فروش نفت و مناسبات مالی برای اقتصاد کشور اهمیت دارد و نگاه به شرق می تواند تاحدودی این دغدغه ها را برطرف کند و بسترها را برای حذف دلار و جایگزینی ارزهای ملی تقویت نماید.
لازم به ذکر است روسیه و چین در جدیدترین اقدام، قراردادی امضا کردند که به موجب آن دلار را از مبادلات خود حذف خواهند کرد لذا در صورت اتخاذ چنین سیاستی از یک طرف ایران که قطعا با استقبال چین و روسیه به همراه خواهد بود از یک طرف فشار ناشی از تحریم پولی و بانکی خارج بر کشور و از طرف دیگر نظام پولی و بانکی جهانی که بر مبنای دلار آمریکا تعریف شده است، دچار ضعف خواهد شد.
فرهاد کوچک زاده