▼ حرف روز
تقابل دو دستگاه محاسباتی
تقابل غرب و جمهوری اسلامی ایران بر اساس نظریات گوناگونی تفسیر و تحلیل شده است. برخی تحلیلگران غربی و داخلی تمایل داشته‌اند محاسبات چند ماه گذشته غرب در تقابل با جمهوری اسلامی را بر مبنای نظریه «بازی بزدل» یا «چیکن گیم» تفسیر کنند. تئوری بازی بزدل بر این اصل استوار است که در یک موقعیت فرضی با دو بازیگری که بین آنها تعارض منافع یا رقابت وجود دارد، دو طرف سعی می‌کنند با همه ابزارها و امکاناتی که در اختیار دارند طوری وانمود کنند که برای وقوع بدترین حالت ممکن آماده‌اند تا از این طریق در رقیب هراس ایجاد کرده و او را از میدان به در کنند. سیکل انجام این دستگاه محاسباتی در غرب و جریان غربگرای داخلی بر مبنای فشار‌ـ مذاکره است؛ یعنی جمهوری اسلامی مجبور است در قبال هر فشاری به پای میز مذاکره بیاید.
رفتار جدید جمهوری اسلامی در تقابل با غرب راـ که نمونه آن اسقاط پهپاد آمریکایی و توقیف نفت‌کش بریتانیایی است‌ـ می‌توان ابطال چنین پنداری و گذر از «رویکرد منفعلانه» به «تقابل هوشمندانه» دانست؛ اما اینکه «تقابل هوشمندانه» چه مختصاتی دارد، می‌توان در چهار اصل خلاصه کرد:
الف‌ـ مبنای دستگاه محاسباتی و رویکرد جدید یک مبنای قرآنی است؛ خداوند در آیه ۱۹۴ سوره بقره به صراحت دستور می‌دهد: «هر کس به ستم بر شما دست دراز کند، او را از پای درآورید به قدر ستمی که به شما رسانده است.»
ب‌ـ دستاورد هر پدیده سیاسی بر مبنای هزینه‌ـ فایده محاسبه می‌شود. در مقابل این پرسش که تقابل یا سازش با آمریکا کدام منفعت بیشتری دارد؟ همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند: «چالش اگر عقلانی و منطبق با منطق باشند، هزینه‌اش کمتر از سازش است»؛ چنین اصلی را می‌توان در هزینه‌ـ فایده مذاکرات قبلی با آمریکایی‌ها جست.
ج‌ـ درباره آینده‌پژوهی این رویکرد نوین، برخلاف ادعای جریان غربگرا می‌توان گفت سرانجام چنین رویکردی بازدارندگی بیشتر است نه احتمال جنگ؛ مستند چنین ادعایی را می‌توان در تغییر رفتار و گفتار آمریکایی‌ها در سه ماه گذشته مشاهده کرد.
دـ اما نکته آخر اینکه به طور قطعی ابزار تحقق «تقابل هوشمندانه» همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور فرمودند، «عناصر مؤمن انقلابی» است. تکیه بر عناصر مؤمن صرفاً منحصر به حوزه نظامی نیست و باید به دیگر حوزه‌ها نیز تسری یابد که یکی از گام‌های اصلی آن «روی کارآمدن دولت جوان و حزب‌اللهی» است. ان‌شاءالله
▼ گزارش روز
انتخاب با خودتان است!
«حسن روحانی» و «امانوئل مکرون» روز گذشته برای چندمین بار در هفته‌های اخیر تلفنی گفت‌وگو کردند! طی این تماس رئیس‌جمهور کشورمان بار دیگر با اتخاذ موضع شفاف و صریح، تسریع اقدامات اروپا برای تأمین منافع ایران در برجام را خواستار شد. وی با اشاره به اینکه اگر منافع ایران در برجام تأمین نشود، جنگ اقتصادی علیه کشورمان متوقف نشود و اروپا زمان و فرصت را از دست بدهد، هشدار داد در این صورت ایران برای برداشتن گام سوم کاهش تعهدات خود تردید نخواهد کرد. در مقابل رئیس‌جمهور فرانسه، پس از بیان مواضع تکراری درباره اینستکس و طرح این بهانه که تحریم‌های اعمال شده از سوی ایالات متحده آمریکا فعالیت‌ها را دچار مشکل کرده، یک جمله تأمل‌برانگیز بیان کرد و اظهار داشت: «حل و فصل مسائل و مشکلات و حفظ برجام! نیاز به تلاش همه طرف‌ها دارد.» منظور این مقام اروپایی از «تلاش همه طرف‌ها» چیست؟ بیان چنین عبارتی خطاب به رئیس دولت ایران چه معنایی دارد؟
اگر به راهبرد مقامات قاره سبز در روزهای پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای نگاهی داشته باشیم، درک منظور رئیس دولت فرانسه سخت نخواهد بود. راهبردی که خلاصه آن را می‌توان این‌گونه توضیح داد: زمینه‌سازی برای مذاکرات موشکی و منطقه‌ای یا به عبارت دقیق‌تر تلاش برای تحقق همان پیوست‌هایی که ترامپ می‌گوید باید به برجام افزوده شود!
اما مکرون در شرایطی به نمایندگی از اروپاییها، کنایه‌وار شرط تحقق منافع ایران در برجام را پذیرش تعهدات فرابرجامی از سوی ایران دانسته که دیگر کشور او، آمریکا و دیگر اروپاییها تعیین‌کننده زمین بازی نیستند و این جمهوری اسلامی است که میدان بازی را مشخص می‌کند و این شطرنج را پیش خواهد برد. سه کشور اروپایی در این میان دو راه بیشتر ندارند یا از فرصت کوتاه‌شان برای تأمین منافع ایران در توافق هسته‌ای بهره می‌برند یا پاسخ جملات تکراری و شرط‌گذاری‌های پیدا و پنهان‌شان را 14 شهریورماه دریافت خواهند کرد، روزی که ایران گام سوم کاهش و توقف تعهدات برجامی‌اش را برخواهد داشت.
▼ اخبار ویژه
رویکرد تعامل با غرب دیگر اعتبار ندارد
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان در جریان سفر به نیویورک در مصاحبه با «رادیو ملی آمریکا» (NPR) در پاسخ به پرسش خبرنگار مبنی بر اینکه آیا شخص او در اثر خروج آمریکا از توافق هسته‌ای اعتبارش را در داخل ایران از دست داده است، گفت: «تعامل [با غرب] اعتبارش را در داخل کشور ما از دست داده است. مردم دیگر نگاه‌شان به تعامل با جامعه بین‌المللی نیست، نگاه‌شان به آمریکا نیست؛ به دلیل اینکه به قولش عمل نکرد و به اروپاییها هم نیست به‌خاطر اینکه آنها نتوانستند در برابر آمریکا ایستادگی کنند، بنابراین، بله، تعامل با غرب اعتبارش را از دست داده و بر همین اساس، من هم اعتبارم را از دست داده‌ام.» وزیر امور خارجه همچنین گفت: «آمریکا می‌تواند آغازگر جنگ با ایران باشد، اما تمام‌کننده آن نخواهد بود. این واقعیت تاریخ است.»
◄ منابع آگاه در سرزمین‌های اشغالی اعلام کردند، درپی بحران بودجه در وزارت خارجه رژیم صهیونیستی، سفرا و دیپلمات‌های این رژیم در نامه‌ای به این وزارتخانه از تصمیم خود برای بستن ساختمان‌های دیپلماتیک در کشورهای خارجی به دلیل کاهش بودجه خبر دادند. گفتنی است، دولت صهیونیستی از پنج سال پیش و برای جبران هزینه‌های سرسام‌آور جنگ سال 2014 علیه نوار غزه تصمیم گرفت میلیون‌ها دلار از بودجه همه وزارتخانه‌ها، از جمله وزارت امور خارجه را کاهش دهد.
▼ اخبار
1ـ همه چیز فدای برجام!
روزنامه اصلاح‌طلب «همدلی» در یادداشتی نوشت: «نظر به آنکه عزم اروپا در حفظ برجام جدی است، به نظر می‌رسد که همکاری تهران با اروپا مطمئن‌ترین مسیر حفظ برجام است. به این ترتیب و با همه موافقتی که اعضای اروپایی برجام برای حفظ برجام نشان داده‌اند، اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد حفظ برجام از این مسیر، متضمن قبول همکاری‌های بیشتری است که آنها از ایران انتظار دارند... اگر چه پایبندی ایران به برجام مورد تأیید اعضای اروپایی برجام است، اما آنها مانند آمریکا در قبال سیاست‌های منطقه‌ای ایران و برنامه موشکی آن موافقتی ندارند. تعدیل در برنامه‌های موشکی و همچنین تجدید نظر در سیاست‌های منطقه‌ای می‌تواند نقش کلیدی را در بقای برجام و ماندگاری آن بازی کند و عاملی برای ماندن اروپا در کنار ایران باشد. در غیر این صورت چه بسا ممکن است ایران، اروپا را نیز از دست بدهد.» البته این روزنامه ننوشت که برجام چه دستاوردی برای ایران داشته است که باید افزون بر دانش هسته‌ای، اقتدار منطقه‌ای و توان دفاع موشکی نیز قربانی آن شود!
2ـ رژیم صهیونیستی در مقابل حزب‌الله تنها مانده است!
یک تحلیلگر صهیونیست طی مطلبی در روزنامه «یدیعوت آحارونوت» نوشت: «برآورد اسرائیل از تحولات خلیج (فارس) این است که سعودی تنها شده و ایران در برابر آن به پیروزی رسیده است.» «یارون فریدمن» در ادامه تصریح کرد: «سعودی در حمله به یمن که در آوریل 2015 آغاز شد در ابتدای کار پیروزی‌هایی به دست آورد؛ اما با گذشت زمان مشخص شد که سعودی با شکستی عمیق روبه‌رو شده است. عربستان ابتدا توانست ائتلافی متشکل از کشورهای امارات، کویت، قطر، بحرین و سودان تشکیل دهد و موافقت لازم برای حضور صوری نیروهای نظامی اردن، مصر و مغرب را کسب کند؛ اما متحدان آن کم‌کم و یکی پس از دیگری از این ائتلاف خارج شدند، زیرا هیچ کدام از آنها نمی‌خواستند بخشی از شکستی باشند که برای همه آشکار شده است. سعودی در مقابله با حوثی‌ها تنها شده؛ همان‌طور که امروز اسرائیل هم در مقابل حزب‌الله تنها مانده است.»
3ـ آمریکا و اروپا در قبال ایران اختلاف راهبردی ندارند
«سیگال مندلکر» معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا برخی روایت‌ها درباره همکاری نکردن واشنگتن با کشورهای اروپایی علیه ایران را رد کرده و آنها را کاملاً اشتباه توصیف کرده است. این مقام خزانه‌داری آمریکا که در اجلاس سالیانه مجمع امنیتی «آسپن» صحبت می‌کرد، با بیان اینکه آمریکا و اروپا نگاه متفاوتی به برجام دارند، گفت: «اما طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها هست که می‌توانیم در خصوص آنها به نحو سازنده همکاری کنیم.» «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه هم ماه گذشته در یک نشست خبری مشترک با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا تصریح کرد: «آمریکا و اروپا اهداف مشترکی در قبال ایران دارند. اختلاف‌های میان دو طرف در قبال ایران راهبردی نیست، بلکه بر سر مسائل تکنیکی است.»
4ـ تلاش آمریکا برای مصادره بخشی از دارایی‌های ایران
مجلس نمایندگان آمریکا، طرحی را به تصویب رساند که خواستار دسترس‌پذیر کردن دارایی‌های ایران برای پرداخت غرامت به خانواده‌های قربانیان بمب‌گذاری سال ۱۹۸۳ در مقر تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت است. این طرح با نام «تعهد ما برای به رسمیت شناختن قهرمانان آمریکا» را «گِرِگ پنس»، برادر «مایک پنس»، معاون رئیس‌جمهور فعلی آمریکا ارائه داده و شامل مفادی برای دسترس‌پذیر کردن 1/68 میلیارد دلار از دارایی‌های دولت ایران است که در بانکی مستقر در لوکزامبورگ نگهداری می‌شود. گفتنی است، دادگاه لوکزامبورگ فروردین‌ماه امسال، این کار را مغایر با قوانین بین‌المللی خواند و آن را رد کرد.
▼ اخبار کوتاه
◄ «عبدالله المعلمی» نماینده دائم عربستان سعودی در سازمان ملل با بیان اینکه کشورش خواستار جنگ با ایران، نه در یمن و نه در خارج از آن نیست، تصریح کرد: زمان آن رسیده است که بحران یمن به پایان برسد. گفتنی است، «نیویورک‌تایمز» پیش از این به نقل از منابع مطلع خود نوشته بود: محمدبن‌سلمان به دنبال راهی برای خروج آبرومندانه از باتلاق یمن است؛ چرا که امارات فرماندهی عملیات در یمن را برعهده داشته و با خروج این کشور از یمن ولی‌عهد سعودی از پیروزی در این جنگ ناامید شده است.
◄ وزیر خارجه بحرین برای اولین بار با «یسرائیل کاتص» همتای صهیونیست خود در آمریکا دیدار کرد. «خالدبن‌احمد» در این دیدار بر تمایل کشورش برای همکاری کامل با رژیم اشغالگر در زمینه گردشگری و تجارت تأکید کرد و گفت: مردم اسرائیل به آرامش نیاز دارند. وی در اظهاراتی گستاخانه اعلام کرد: با غیبت تشکیلات خودگردان فلسطین در اجلاس اقتصادی منامه که اواخر ژوئن گذشته برگزار شد، دنیا به آخر نرسیده است.
◄ پایگاه خبری «بلومبرگ» نوشت: در حالی که دولت دونالد ترامپ تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران را سخت‌تر کرده و تلاش می‌کند جلوی صادرات نفت این کشور را بگیرد و مدام از موفقیت این تحریمها صحبت می‌کند؛ اما روند در داخل ایران با گفته‌های او همخوانی ندارد، چنانکه ارزش ریال این کشور طی دو ماه گذشته ۳۰ درصد رشد کرده است.
◄ روزنامه «ژورنالیسم‌پست» با اشاره به سرنگون کردن پهپاد «گلوبال هاوک» به دست ایران نوشت: «این نتانیاهو بود که ترامپ را قانع کرد به ساقط شدن پهپاد آمریکایی پاسخ ندهد؛ چون اسرائیل از واکنش ایران می‌ترسید. نتانیاهو به ترامپ گفته ایرانی‌ها وقتی کشته ندهند پاسخی نخواهند داد، اما به محض دادن تلفات جولان را بمباران خواهند کرد.»
◄ «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در حساب توئیتری خود نوشت: یکی از بدترین اشتباهات در توافق هسته‌ای ایران که حالا کاملاً آشکار شده، اجازه به ایران برای حفظ توانمندی‌های غنی‌سازی بود. نباید هیچ غنی‌سازی برای ایران وجود داشته باشد. فشار حداکثری ادامه می‌یابد تا ایران جاه‌طلبی‌های هسته‌ای و فعالیت‌های مضر خود را کنار بگذارد.
◄ یک مقام ارشد آمریکایی چین را بابت خرید نفت از ایران تهدید کرد! مقام آمریکایی که اشاره‌ای به نامش نشده، درباره گزارش‌ها مبنی بر اقدام چین در خرید نفت از ایران گفت: «ما با همه اقداماتی که در زمینه دور زدن تحریمها انجام می‌شوند، مقابله خواهیم کرد.»