ترامپ در سال 2016 و در تبلیغات انتخاباتی خویش بارها به از دست رفتن نشانههای قدرت آمریکا اعتراف کرد و با بیان اینکه آمریکا دیگر با عظمت نیست، محور شعار تبلیغاتیاش را به «آمریکا را دوباره با عظمت کنیم» اختصاص و در نخستین سند راهبرد امنیت ملی خود (سال 2017) نیز رسماً افول قدرت آمریکا را به رسمیت شناخت و محور برنامههایش را تلاش برای جلوگیری از افول یا به تأخیر انداختن آن قرار داد.
افول برای یک ابرقدرت، کاهش قدرتی است که می تواند یکی از نتایج یا همه نتایج زیر را به دنبال داشته باشد:
الف) از دست دادن جایگاه ابرقدرتی؛
ب) چند تکه شدن سرزمین
ج) فروپاشی و در نهایت سقوط حکومت مستقر
کارشناسان آمریکایی اصطلاح " افول موریانهای" را برای کشورشان به کار می برند. کریستوفرلین استاد دانشگاه تگزاس افول موریانهای را اینگونه تعریف می کند: «یک وقتی یک شیء ظاهر خوبی دارد، یعنی به ظاهرش که نگاه میکنید، خیلی مشکلدار نیست؛ ولی موریانه، از درون دارد این میزی که مجلل است را میخورد و پوک میشود و در یک بازه زمانی کوتاهی از بین میرود. زمانی که میگویند "افول موریانهای» است یعنی از داخل، آمریکا دارد پوک میشود.»
رابطه ترامپ با افول قدرت آمریکا
«هنری کیسینجر»، نظریهپرداز راهبردی و سیاستمدار شناختهشده آمریکایی مطرح کرده است که: «به نظرم، ترامپ شاید یکی از همان چهرههایی در تاریخ باشد که گاه گاه برای اعلام پایان یک عصر سر برمیآورند»
به طور کلی در باب رابطه ترامپ باافول قدرت آمریکا سه دیدگاه وجود دارد
دسته اول ، عده زیادی هستندکه معتقدند روند زوال از قبل آغاز شده بود و رأی مردم به ترامپ با شعار «دوباره آمریکا را با عظمت کنیم» به نوعی اعتراف دستهجمعی جامعه به از عظمت افتادگی آمریکا بود. از نظر این دسته، ترامپ بیش از آن که عامل افول قدرت آمریکا باشد، نشانه آنست.
دسته دوم معتقدند که قبل از ترامپ زوالی در کار نبوده و هم او بوده که با سیاستهایی مانند خروج از توافقنامههای بینالمللی و دور کردن آمریکا از متحدان دیرینهاش، ضربههای جبرانناپذیری به رهبری و نفوذ آمریکا در دنیا وارد کرد. از نظر این گروه، ترامپ عامل زوال قدرت آمریکا است.
گروه دیگری از تحلیلگران که نظراتی ما بین گروه اول و دوم دارند، معتقدند روندی آهسته و شاید قابل پیشگیری برای زوال آمریکا در سالهای گذشته وجود داشت، اما ترامپ به عامل کاتالیزور و تسریعکننده آن تبدیل شده است.
با بررسی هرسه دیدگاه مشخص میشود افول آمریکا در سراشیبی اجراست و تحلیل گران زیادی با نگاه ها و سلایق مختلف به این مهم پرداخته اند. تحلیلگر روزنامه گاردین اخیراً در مقالهای، اینگونه از افول هژمونی آمریکا در جهان سخن به میان آورده است.
«امپراطوریهایی نظیر روم و بریتانیا توسط حکومتهای قویتر از خود از بین نرفتند بلکه توهمات و وسعت جغرافیایی این امپراطوریها آنها را از بین برد. برای مثال، بریتانیا نه این حق را داشت و نه نیازی داشت که به شرق آسیا و آفریقا و کشورهای مسلمان حمله کند و در نهایت توسط همین کشورها سرنگون شد.»
واقعیت های افول آمریکا تأکیدی است بر عنکبوتی و سست بودن بنای قدرت مستبدان عالم که با یک اشاره خداوند متعال محو و نابود شدنی است و یادآور این فرمایشات ناب امام راحل (ره) است که فرمودند: «خداوند وعده نصرت به شما داده است، [اِن تَنصِرُوا اللهَ یَنصُرکُم] مادامی که شما هم نصرت خدا را بکنید. نصرت خدا و نصرت دین خدا، نصرت بندگان مؤمن خداست. شما به این عهد باقی باشید و خدای تبارک و تعالی عهد خود را عمل خواهد کرد.» (صحیفه نور ج16، ص 35) و «اگر جهان خواران بخواهند در مقابل دین ما بایستند ما در مقابل همه دنیای آن ها خواهیم ایستاد و تا نابودی آنان، از پای نخواهیم نشست.» (صحیفه امام، ج20، ص 325) 20