ظرف روزهای اخیر تنش در روابط چین و آمریکا به بالاترین حد خود در طی دو دهه اخیر رسیده است و گروهی از کارشناسان معتقدند که چین و آمریکا به سوی یک جنگ سرد پیش می روند. البته شاید قضاوت درباره این مسئله کمی زود باشد ولی آنچه که این گروه را به این برداشت وادار کرده است . بیانیه تند پومپئو در مورد دریای جنوبی چین است.
پمپئو در این بیانیه اعلام کرده است که حاکمیت چین بر این دریا را به رسمیت نمی شناسد و از حاکمیت کشور های همسایه این دریا بر آن حمایت کرده است . دریای جنوبی چین توسط پنج کشور چین ، ویتنام ، فیلیپین ، مالزی و برونئی احاطه شده است و به علت منابع غنی نفت و گاز و اینکه آبراهی است که سالانه در حدود 3 هزار میلیارد دلار کالا در آن جابه جا می شود از سالیان گذشته محل اختلاف مرزی بین این 5 کشور بوده است ولی علی رغم اینکه آمریکا سعی می کرد در قالب پیمان های نظامی در این منطقه حضور داشته باشد ولی از موضع گیری در مورد اختلاف مرزی بین این کشورها خود داری می کرد .
تغییر رفتار آمریکا نسبت به چین به صورت عمده از زمان ورود ترامپ به کاخ سفید شروع گردید که آمریکا اقدام به افزایش تعرفه واردات کالا از چین کرد ولی از زمان شیوع کرونا این تنش ها شدت بیشتری یافت و آن زمانی بود که آمریکا منشاء این بیماری را چین اعلام کرد و در جلسه شورای امنیت سازمان ملل پمپئو به جای کلمه covid-19 از کلمه ویروس چینی در مورد این بیماری استفاده کرد . البته در سند استراتژی امریکا در سال 2017 هم از چین به عنوان یک دولت تجدید نظرطلب که رقیب مهم استراتژیک آمریکا است ذکر شده است .
گروهی از کارشناسان معتقدند که ریشه این رفتار و بیانیه شدید الحن وزیر خارجه آمریکا اشاره بولتون مشاور سابق امنیت ملی ترامپ در کتاب خاطرات خود که به تازگی منتشر شده است بر می گردد آنجا که می گوید : ترامپ در سال 2019 در دیدار رئیس جمهور چین از وی درخواست کرده است تا چین به او کمک کند تا در انتخابات 2020 به پیروزی برسد که این مضوع بازتابهای بدی در امریکا به جای گذاشت و شاید این اقدام وزیرخارجه امریکا برای تحت الشعاع قرار دادن نوشته های جان بولتون باشد.
البته جو بایدن هم این موضوع استفاده کرده است و در سخنانی اعلام کرده است که چین و روسیه در حال فعالیت برای دخالت در روند انتخابات هستند البته اگر در انتخابات ریاست جمهوری امریکا جو بایدن به پیروزی برسد احتمال اینکه در رفتار امریکا نسبت به چین تغیراتی رخ دهد وجود دارد به صورت کلی در امریکا دمکرات ها معتقدند که چین حداکثر تهدیدی برای منافع ایالات متحده است و با ترکیبی از سازش و دیپلماسی ماهرانه می شود همه اختلافات از بین برود و منجر به جنگ سرد جدیدی نشود ولی جمهوری خواهان معتقدند که نتیجه رقابت با چین پیروزی آسان و خوبی خواهد بود و این کار با اعمال تحریمهای شدید و سختیگرانه و جدا کردن اقتصاد امریکا و چین و اتحاد با دمکراسی های همفکر با امریکا به منظور پایان دادن به حزب کمونیست چین امکا پذیر خواهد بود .
آنچه مسلم است هرچه که رقابت آمریکا و چین شدت بیشتری به خودگیرد زمینه حضور آمریکا در غرب آسیا کمرنگ تر و حضور آمریکا در شرق آسیا گسترده تر خواهد شد .