در ديدار اعضای هیات دولت با مقام معظم رهبری که به صورت ارتباط ویدوئی برگزار شد، بخشی از توصیه های رهبر حکیم انقلاب به دولتی ها حول و حوش مسایل جاری اقتصاد کشور بود، محورهایی که علی رغم تاکید و تذکر همواره بر این مسائل، بسیاری از آنها همچنان مورد غفلت دولت است.
یکی از توصیه های معظم له تاکید بر افزایش ارزش پول ملی است که رهبری از دولتی ها خواستار برنامه ریزی کوتاه مدت و بلند مدت برای این تحقق این مهم شدند.
مصطفی سلیمی فر اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد راهکارهای کوتاه مدت افزایش ارزش پول ملی را با ما در میان گذاشته است. این کارشناس اقتصادی به بصیرت گفت: حرکت به سمت متغیرهای تاثیر گذار بر نرخ تورم مثل کاهش و کنترل حجم نقدینگی، کاهش نرخ ارز و افزایش تولید از جمله راهکارهای افزایش ارزش پول ملی است.
آقای دکتر! چرا مساله افزایش ارزش پول ملی در بیانات و رهنمودهای مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای هیات دولت مطرح شد؟ افزايش ارزش پول ملی چه نتایجی بر اقتصاد ملی دارد؟
مسأله افزایش ارزش پول ملی در هر اقتصادی از جهات مختلف حائز اهمیت است، چرا که ارزش پول ملی هر کشوری نشان‌دهنده قدرت تولید در اقتصاد آن کشور است، به این معنا که هر چه تولید بیشتری داشته باشیم قاعدتا پول ملی ما قدرت و توان بیشتری می یابد، پس کلید حل مشکل کاهش ارزش پول ملی در اختیار توليد است و تنها راه آن افزایش تولید است. بنابراین اهمیت موضوع نشان می دهد که دولت در این موضوع باید نقش ویژه تری ایفا کند و در این موضوع با قدرت عمل و قوت تصميم گيري بیشتری وارد شود.
رهبر معظم انقلاب به این موضوع اشاره داشتند که در کوتاه مدت و بلند مدت باید برنامه ریزی هایی در راستای افزایش ارزش پول ملی انجام داد. به نظرتان این برنامه ریزی ها باید در چه محورهایی باید دنبال شود؟
یکی از فعالیت های مهمی که می توان برای افزایش ارزش پول ملی در کوتاه مدت انجام داد کاهش دامنه نوسانات نرخ ارز است، هر چه قدر نوسانات قیمت ارز کاهش بیابد و تعداد و نسبت واحد پول ملی که با یک واحد پول خارجی برابر است پایین بیاید به معنی افزایش ارزش پول ملی خواهد بود و بالعکس.
بنابراین اگر بانک مرکزی در کوتاه مدت با اتخاذ سیاست هایی در بخش ارز و عرضه ارز نوسانات را کاهش دهد و از طریق تاثیر گذاری بر تقاضا و عرضه آن نسبت را کم کند، قطعا شاهد افزایش ارزش پول ملی خواهیم بود.
اما به نظر می رسد در میان مدت، موضوع کاهش نرخ تورم امر بسیار جدی باشد، به عبارت دیگر بانک مرکزی به عنوان دستگاه سیاست گذار پولی و ارزی کشور هر چه توفیقات بیشتری در کاهش نرخ تورم داشته باشد قاعدتا به همان نسبت ارزش پول ملی را افزایش داده است.
در کوتاه مدت هم می توان به این موضوع مهم دست یافت؟
کاهش نرخ تورم را نمی توان در دسته اهداف کوتاه مدت قرار داد، چرا که کاهش نرخ تورم حداقل یک هدف میان مدت و شاید به تعبیری هدف بلند مدت تلقی شود، بنابراین به تعبیری اگر برای افزایش ارزش پول ملی برنامه ريزي کنیم باید به سمت متغیرهای تاثیر گذار بر نرخ تورم متمرکز شویم، که از جمله این متغییرها حجم نقدینگی، نرخ ارز، و مساله تولید است.
ضمن اینکه افزايش ارزش پول ملی در بلند مدت وابسته به مسائلی است که منجر به تقویت بنیه اقتصادی کشور می شود که آن هم چیزی جز افزایش تولید نیست لذا برای افزایش تولید باید موانع سرمایه گذاری از میان برداشته شود.
آقای دکتر، موانع اصلی سرمایه گذاری الان چه مواردی هستند؟
یکی از موانع سرمایه گذاری، بحث عدم اطمینان در اقتصاد است. به طور کلی فضایی که بر اقتصاد حاکم است بايد فضای با ثبات و اطمینان آفرینی باشد تا سرمایه گذاران را تشویق به سرمایه گذاری کند، بخصوص اگر سرمایه گذاری در بخش های صنعتی یا کشاورزی باشد.
چرا که سرمایه گذاری در این بخش‌ها عموما در طولانی مدت جواب می دهد به نحوی که گاها چندین سال طول می کشد تا نتایج این طرح مشخص شده و اصطلاحا به بهره برداری برسد، بنابراین باید در سرمایه گذاران اطمینان لازم ایجاد شود و فضای آرامش بخشی در کشور حاکم شود یا اگر این فضا وجود دارد تقویت شود، تا منجر به سرمایه‌گذاری یا افزایش سرمایه گذاری در کشور شود که در نهایت افزایش تولید را رقم بزند. به هرحال یکی از دستاوردهای افزایش تولید، تقویت پول ملی است.
ضمن اینکه مانع مهم دیگری که در برابر سرمایه گذاری قرار گرفته تنش ها و ناملایمات و بروکراسی های بی شماری است که در فضای کسب و کار دیده می شود، موضوعی که از چند جهت حائز اهمیت است، متاسفانه فضای کسب و کار در ایران وضعیت خوبی ندارد و نوساناتی که در سال های اخیر در حوزه کسب و کار وجود داشته جایگاه ما را در سطح جهانی به شدت پایین آورده است به نحوی که از میان بيش از ١۶٠ کشور دنیا ما در رده ١٣٠ قرار گرفته ایم که به هیچ وجه قابل دفاع نیست، بنابراین اگربه دنبال تقویت پول ملی در بلند مدت هستیم باید به سراغ رفع موانع و افزایش تولید حرکت کنیم تا از این طرق به هدف افزایش ارزش پول ملی دست بیابیم.