شاید یکی از مهم ترین دلایل تصويب لایحه بودجه ١۴٠٠ با آن همه انتقدات به آن، نداشتن زمان کافی برای اعمال اصلاحات لازم یا عدم تصویب بودجه به صورت سه دوازدهم باشد.
لایحه بودجه ١۴٠٠ بعد از رفت و آمدها و رد شدن ها و انتقاداتی که به لایحه بودجه دولت از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و کارشناسان اقتصادی وارد شد در نهایت مورد تصویب مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.
شاید یکی از مهم ترین دلایل تصويب لایحه بودجه ١۴٠٠ با آن همه انتقدات به آن، نداشتن زمان کافی برای اعمال اصلاحات لازم یا عدم تصویب بودجه به صورت سه دوازدهم باشد.
به هر حال بودجه در روزهای گذشته تصویب شد اما روال ماجرا بعد از تصویب بودجه روی اقتصاد کشور چگونه خواهد بود موضوعی است که مسعود دانشمند فعال اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی در گفت و گویی با بصیرت به آن پرداخته است.
مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی با اشاره به مشکلات بودجه و تصویب آن در مجلس به بصیرت گفت : به هر حال بر سر توافق برای تصویب بودجه علی رغم مشکلاتی که در بودجه وجود دارد بین دولت و مجلس تفاهم ایجاد شد یعنی دولت و مجلس با یک توافق ضمنی مانع از این شدند که بودجه به صورت یک دوازدهم یا سه دوازدهم به تصویب برسد.
وی در این باره توضیح داد : به هر حال نمایندگان تلاش کردند تا کشور تا روزهای آخر دوره ریاست جمهوری آقای روحانی و آخرین ماه های دولت به دلیل مسائل مترتب بر بودجه با مشکل مواجه نشود. مضاف بر این که دولت هر زمانی می تواند متمم بودجه ارائه کند چون از نظر قانونی دولت برای ارائه متمم بودجه منعی ندارد.
دانشمند با انتقاد از رویه زمان ارائه بودجه در ایران به مجلس توسط دولت خاطر نشان کرد: یکی از مواردی که می توان از آن به عنوان یک ایراد بزرگ به دولت و مجلس در بودجه وارد دانست این است که همیشه بودجه در دقیقه ۹۰ به مجلس ارائه و تصویب می شود. از نظر فرآیندی که بودجه می گذراند هنگامی که بودجه توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب می رسد، رئیس جمهور باید آن را امضا کرده و سپس در ستاد دولت ارائه دهد تا به سازمان‌های مربوطه دولت ابلاغ و هر وزارتخانه ای بودجه و ضوابط مالی خود را بداند تا آنها این ضوابط را در سال جدید رعایت کنند.
دبیرکل خانه اقتصاد درباره این روال و انتقاد وارد بر آن توضیح داد: وزارتخانه‌ها با توجه به دستورالعمل هایی که در کنار بودجه وجود دارد باید سهم استان ها و دستورالعمل های آنها را نیز بنویسند و آنچه سهم ستادی خود است را بردارند و به وظایف خود عمل کنند. در واقع همه وزارتخانه ها باید این روال را طی کنند اما در ایران این مسائل تقریبا بعد از تصویب بودجه از اسفند ماه آغاز می شود، یعنی تا زمانی که سهم استان ها مشخص شود و بودجه هر استانی ابلاغ شود قطعا با گذشت تعطیلات فروردین و عبور از آن به ماه های اردیبهشت و خرداد می‌رسیم که سال آینده هم با موضوعی به نام انتخابات مواجه می شویم که عملا چند ماه از سال را از دست می دهیم.
عضو اتاق بازرگانی درباره پیامدهای دیر هنگام ارائه، تصویب و ابلاغ بودجه بر اقتصاد کشور خاطر نشان کرد : یکی از زیان های این موضوع این است که مثلاً برای ساخت جاده در یک استان براساس بودجه اختصاص داده شده حتما باید پیمانکار انتخاب شود، تجهیز کارگاه صورت بگیرد با روال توضیح داده شده شش ماه از سالذشته است لذا نیازها و خواسته هایی که به عنوان برنامه تدوین شده در مدت زمان لازم و مناسب محقق نمی شود، به این دلیل که زمان مناسب برای انجام کار را از دست داده ایم.
عضو اتاق بازرگانی با تاکید بر اینکه بودجه باید زودتر به مجلس داده شود به بصیرت گفت : اگر می خواهیم کارهای کشور از اول فروردین یا بعد از تعطیلات نوروز به دقت و در وقت مناسب خود انجام شود قطعا دولت باید لایحه بودجه را از مهرماه به مجلس تقدیم کند تا مجلس سر فرصت دو سه ماهه بودجه را مورد بررسی قرار دهد یعنی حداکثر اول دی ماه بودجه به دولت ابلاغ شود تا دولت بودجه برای اجرا از اول فروردین ماه به استان ها ابلاغ کند تا اینکه هر استانی سهم بودجه ای و دستورالعمل‌های خود را بداند و برای انجام کارها در زمان مقرر وارد عمل شود. این فعال اقتصادی ادامه داد: دراین صورت هیچ نهاد و سازمانی از انجام کارهای خود عقب نمی ماند که از عدم جذب بودجه گلایه کند یا با عجله کار هایی انجام دهند، که به اقتصاد کشور سودی نمی رساند. بنابراین پیشنهاد مشخص من این است که دولت بودجه کشور را اول مهرماه به مجلس ارائه کند و مجلس هم حداکثر تا اول دی‌ماه بودجه را تصویب کند و به دولت بدهد.
دبیرکل خانه اقتصاد اظهار داشت: دولت نیز در فروردین و اردیبهشت ماه، می تواند متمم بودجه ارائه کند یعنی هر جایی که به اصلاح نیاز دارد به مجلس متمم ارائه کند تا به صورت فوری اقدامات لازم روی آن انجام شود.
دانشمند در خصوص روال بودجه نویسی در سایر کشورهای جهان گفت : در تمام کشورهای دنیا سه ماه قبل از پایان سال، بودجه تصویب و ابلاغ می شود. در حالی که ما همیشه این مشکل را داریم که آن‌قدر بودجه دیر به مجلس داده می شود که بعد از تصویب آن به تعطیلات عید می خوریم، تعطیلات عید که تمام نشده اول خردادماه و انتخابات را در سال آینده خواهیم داشت که عملا منجر به از دست رفتن زمان می شود و فعالیت های عمرانی انجام نمی‌شود، لذا زمان قابل برگشت نیست و زمان زیادی را از دست می‌دهیم.