مؤلفه‌ها و عوامل متعددی را می‌توان شناسایی کرد که بر کم و کیف نقش‌آفرینی جمهوری اسلامی در مناقشه قره‌باغ که به یک مناقشه پیچیده و حساس تبدیل شده است، تأثیر می‌گذارد. از برآیند تأثیرگذاری این متغیرها و عوامل است که سیاست ایران در خصوص مناقشه قره‌باغ شکل می‌گیرد. در این راستا، عوامل کلیدی و متغیرهای مهمی وجود دارد که عبارتند از: 1- جایگاه ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی قفقاز؛ 2- اشتراکات مذهبی، تاریخی و تمدنی؛ 3- مسائل اقتصادی و تجاری؛ 4- حساسیت‌های امنیتی و سیاسی.