دیر رسیدم، چون ترافیک بود. نمره خوبی نگرفتم، چون استاد نمره نداد. از این دست جمله ها زیاد می شنویم. جمله هایی که در پس اش سعی دارد از ما یک قربانی بسازد و مسئولیت را بیندازد گردن یکی غیر از ما. فکر کرده اید مسئولیت پذیری کجای این دلیل و برهان ها جای دارد؟
یکی از مهمترین رموز موفقیت ما در زندگی فردی و اجتماعی داشتن خصیصه "مسئولیت پذیری" است. این ویژگی هم ریشه در تربیت ما دارد و هم در بزرگسالی میتواند با اصلاح در افکار و رفتار و عملکرد ما محقق شود. اگر فرزند ما دچار اشتباه و خطا میشود نباید همیشه پشتش گرم به حمایتهای والدین باشد. اگر به او تفهیم کنیم که مسئولیت اشتباهاتش را بپذیرد و ما مسئول جبران خطاهای او نیستیم در واقع او را در مسیر مسئولیت پذیری قرار دادهایم. در غیر این صورت او برای توجیه اشتباهات کوچک و بزرگش همواره دنبال کسی میگردد تا خود را رها کند.
در زندگی افرادی که مسئولیت پذیری جایگاهی ندارد همیشه استاد و رییس و همکار و معلم و مادر شوهر و ...مقصرند، اما در زندگی افرادی که مسئولیت پذیری سرلوحه کار و افکار آنهاست، دیگران حضور پررنگی ندارند و گاهی اصلا حضور ندارند. این ما هستیم که محکم و قوی ایستادیم در پس آن چه گفتیم و انجام دادیم و اگر اشتباهی هم رخ دهد پای آن ایستاده ایم.
افراد موفق و سرآمد و اثرگذار در زندگی فردی و اجتماعی ویژگیهایی دارند که در آنها مشترک است و آنها را مسئولیت پذیر تعریف میکند. آنها به شدت وقتشناس هستند و زمان برای آنها مقوله ارزشمندی است. برای 24 ساعت شبانه روز برنامه دارند. همین طور برنامههای کوتاه مدت و میان مدت و بلندمدت برای زندگی دارند یا روی کاغذ یا پس ذهن شان. خواب شان منظم است. برای پیشرفت خود در ابعاد مختلف زندگی هدفمند فعال هستند. آنها خوب میدانند از فرصتهای زندگی چطور بهرهبرداری کنند. درآمد و مخارج زندگی تحت برنامهریزی آنهاست. آنها در سختترین شرایط اقتصادی میتوانند از پس مخارج بربیایند و گاهی پسانداز کنند. در همان شرایطی که افرادی با درآمدی نسبتا خوب جامعه مدام درحال گله و شکایت از وضع موجودند.
افراد موفق در کار و برنامهای که در پیش میگیرند مداومت دارند. مثلا شما تصمیم گرفتهاید برای ارتقای زبان انگلیسی تان هر روز تعدادی لغت یاد بگیرید. یک هفته تمام 30 تا لغت یاد میگیرید و وقفه ای طولانی میافتد و دوباره تلاش میکنید به وضعیت قبلی برگردید، اما نمی شود و ... اما افراد موفق و مسئولیت پذیر پنج لغت را انتخاب میکنند و همیشه در زمان کوتاهی این برنامه را به جلو میبرند، بنابراین حرکت کند، اما پیوسته نیاز است.
افراد مسئولیتپذیر چون خودشان و نه فرد دیگری را مسئول عواقب کارشان میدانند پس با تامل و تفکر و حساسیت کارهای شان را انجام میدهند و کمتر دچار خطا میشوند، پس برای شان مهم است که کارشان خوب انجام شود، پس تلاش میکنند و با اعتماد به نفس از کارشان دفاع.
آنها از گلایه و شکایت و سرزنش دیگران دست برداشتهاند و توقعی از دیگران ندارند. این باعث میشود روابط اجتماعیشان هم کمتر دچار آسیب شود. چرا که گله و شکایت آدمها را رو در روی دیگران قرار میدهد و کدورت میسازد.
مسئولیتپذیرها در زندگی دنبال ایدهآلها و آرمانگراییها نیستند. انجام کارهای کوچک، اما درست آنها را خوشحال میکند. برای شادی خود بهانه میسازند. اصلا خودشان را تشویق و تمجید میکنند.
این افراد نسبت به کار و مسئولیتی که بر عهده دارند متعهد هستند. تعهد کاری حلقه مفقوده بسیاری مهمی است که در ادارات و سازمانهای دولتی بیشتر به چشم میآید. در حالی که تعهد و عمل به آن در افزایش بازده کاری نقش پر رنگی دارد.
اگر برنامه و هدفی در زندگی نداشته باشیم و خودمان را بسپاریم به آن چه پیش میآید سالها میگذرد و دهههای عمر به پایان میرسد و میگوییم چه زود گذشت و افسوس کارهایی را میخوریم که میتوانستیم و نکردیم، ولی اگر بپذیریم ما مسئول زندگیمان هستیم و سالهای عمرمان، آن وقت برای آن برنامهریزی میکنیم و تلاش بیوقفه. پس این ما هستیم که بخش مهمی از کیفیت و رضایت از زندگی را میسازیم و انتخاب با ماست در کدام زمره قرار بگیریم.