در حالی که انتقادات شدید افکار عمومی آمریکا و دنیا از سفر بایدن به جده و دیدار وی با بن سلمان ادامه دارد، رئیس جمهور این کشور سعی دارد این سفر را به انواع مختلف مورد توجیه و تفسیر وارونه قرار دهد! بایدن به گونه ای وانمود می کند که قرار نیست اتفاق خاصی در عربستان رخ دهد و صرفا در حاشیه یک نشست، قرار است دیداری میان وی و ولیعهد سعودی ها صورت گیرد! با این حال، صورت بندی ناقص و دروغین ماجرا، قطعا منجر به کاهش انتقادات از بایدن و دیگر دموکرات های پرادعا نخواهد شد.
از محتوای دیدار تا شکل دیدار!
پس از گمانهزنیهای بسیار در مورد چند و چون اولین سفر جو بایدن در مقام ریاست جمهوری آمریکا به منطقه و حرف و حدیثها در مورد زمان سفر وی به عربستان و احتمال دیدار با محمد بن سلمان ولیعهد این کشور، جو بایدن شخصاً موضع خود در این باره را توضیح داد. بر اساس گزارش دویچه وله، در مورد سفر ماه آینده خود به منطقه گفت که قرار نبوده با این مقام عربستان سعودی دیدار دوجانبه داشته باشد بلکه تنها ممکن است وی را در حاشیه یک «اجلاس بینالمللی» ببیند. بایدن در پاسخ به سؤال خبرنگاری که پرسیده بود در سفر به عربستان چگونه با موضوع جمال خاشقجی کنار خواهد آمد گفت: «قرار نیست با او دیداری داشته باشم. من برای شرکت در یک اجلاس بینالمللی میروم و او هم قرار است در آن جا باشد.»
پیشتر نیویورکتایمز در مورد این سفر گفته بود که بایدن در ریاض با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان دیدار میکند و همچنین ملاقاتی با سایر رهبران کشورهای عربی از جمله مصر، اردن، عراق و امارات خواهد داشت. در بحبوحه اخبار سفر بایدن به خاورمیانه منطقه، شهرداری واشنگتن نام خیابان روبهروی سفارت عربستان در پایتخت آمریکا را به نام جمال خاشقجی، روزنامهنگار سعودی به قتل رسیده به دست مأموران حکومت ریاض تغییر داد. حاضران در مراسم تغییر نام خیابان منتهی به سفارت عربستان در واشنگتن، ضمن انتقاد از دیدار احتمالی بایدن با بن سلمان آن را موید نادیدهگیری «تعهد بایدن برای دفاع از حقوق بشر در سراسر جهان» دانستند.
ادعاهای دروغین مدعیان حقوق بشر
آنچه مسلم است اینکه رئیس جمهور آمریکا در صدد لاپوشانی محتوای مذاکرات خود با بن سلمان و تمرکز بر روی شکل برگزاری این مذاکره می باشد! این همان تاکتیک نخ نمایی است که مقامات قبلی آمریکایی نیز به آن استناد کرده بودند! پس از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020، دموکرات ها مدعی شدند که دولت بایدن فروشهای تسلیحاتیاش را به عربستان محدود میکند و از همکاری اطلاعاتی در جریان جنگ یمن نیز کنار میکشد. در چارچوب تعارفات دیپلماتیک دو کشور نیز، در ارتباطات سران دو کشور دیگر از نام محمد بن سلمان خبری نبود، بلکه رئیسجمهور آمریکا تنها با ملک سلمان، پادشاه سالخورده عربستان تلفنی گفتوگو میکرد. این در حالی بود که محمد بن سلمان سالهاست اداره امور کشور را در دست گرفته و مدتهاست از او به عنوان «حاکم دوفاکتوی عربستان» نام برده میشود. او که در چهار سال دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ، روزگار درخشانی را در روابطش با آمریکا تجربه کرد و حتی به کاخ سفید دعوت شد، بعد از شکست ترامپ در انتخابات ناگهان خود را در موقعیتی تضعیف شده دید که گویی دیگر هیچ ارزشی برای حامی نظامی مهم کشورش ندارد. اما واقعیت این است که این تصویر در واقع چهره بیرونی روابط واشنگتن و ریاض در دو سال اخیر بود. دولت بایدن از ابتدای به قدرت رسیدن هرگز به دنبال قطع روابط با ریاض یا افزایش قابل توجه فشار بر این کشور در ارتباط با سیاستهای ماجراجویانه منطقهای یا کارنامه تاریک حقوق بشر نبود. برعکس، واشنگتن در این مدت کمابیش همان راهی را رفت که پیش از این در دولتهای قبلی آمریکا سابقه داشته است.
روزشماری بن سلمان برای بازگشت بایدن
دیدار بایدن و بن سلمان در حالی صورت خواهد گرفت که ولیعهد سعودی ها برای بازگشت ترامپ و داماد وی جرد کوشنر به کاخ سفید لحظه شماری می کند! بخشی از این تعلق خاطر، مرهون همکاری های اقتصادی گسترده ای است که میان ترامپ و اعضای کابینه اش و سعودیها بر سر تکمیل پروژه "شهر نئوم" وجود دارد. بخش دیگری از ماجرا نیز معطوف به تشکیل سه گانه "بن سلمان- نتانیاهو-ترامپ" در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا بود. «همزمان با امتناع عربستان سعودی برای کمک به آمریکا در مجازات روسیه در پی حمله به اوکراین، محمد بن سلمان، ولیعهد ماجراجوی این کشور ۲ میلیارد دلار در صندوق سرمایهگذاری جدید و آزمون پسندادهای که توسط جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ اداره میشود قرار داده است. اقداماتی که نشان میدهد ولیعهد سعودی روی بازگشت ترامپ به قدرت سرمایهگذاری میکند.»
مراوده قاتل ها
دولت بایدن در تلاش برای متقاعد کردن ریاض برای افزایش تولید نفت بهمنظور کاهش قیمتها تا ۳۰ درصد و در نتیجه محدود کردن درآمد دولت روسیه، به دنبال راههایی است تا به دولت عربستان اطمینان دهد که به امنیت این کشور متعهد است. رسانههای آمریکایی گزارش دادهاند که پنتاگون در حال کار بر روی پیشنویس بیانیه جدیدی است که به ترتیبات امنیتی عربستان و آمریکا میپردازند. با این حال ناظران میگویند این بیانیه احتمالا ضمانتهای مد نظر سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس را تامین نمیکند. بر اساس گزارشها، محمد بن سلمان، ماه گذشته از پاسخ دادن به تماس جو بایدن خودداری کرد تا نارضایتی خود را از محدودیتهای واشنگتن برای فروش تسلیحات به سعودی نشان دهد. با این حال پس از وقوع جنگ اوکراین، رویکرد دولت بایدن نسبت به بن سلمان و همراهانش تا حدود زیادی تغییر پیدا کرده است. هم اکنون مقامات آمریکایی در صدد هستند ریاض را در راستای تنظیم بازار انرژی و تکمیل پروسه اعمال فشار بر روسیه، وارد معادلات بازار نفت سازند. در هر حال، بن سلمان در صدد است به هر نحو ممکن، روابط خود با آمریکا را تا سال 2024 (زمان برگزاری انتخابات آمریکا) مدیریت کند تا در آن زمان، ترامپ یا فردی وابسته به وی به عنوان رئیس جمهور در آمریکا بر سر کار بیاید. آنچه مسلم است اینکه فارغ از حضور یا عدم حضور بایدن در مسند قدرت، ریاض و واشنگتن هر دو قاتلان دهها هزار انسان بیگناه در منطقه محسوب می شوند قاتلانی که در نهایت سرنوشتی جزشکست، تباهی پاسخگویی در برابر جنایات خود در برابر افکار عمومی دنیا نخواهند داشت.