تفاهم نامه ای که در حین سفر آقای پوتین رئیس جمهور روسیه به تهران در روز 28 تیر ماه به امضاء رسید به این مفهوم است که شرکت های روسی 40 میلیارد دلار در صنایع نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری خواهند کرد. آنچه در این موضوع حائز اهمیت است اینکه تا کنون فقط تفاهم نامه ای به امضای طرفین رسیده، لذا دولت جمهوری اسلامی ایران باید تلاش کند تا با پیگیری این تفاهم نامه، قرارداد نهایی بین ایران و روسیه به امضاء برسد.
۴۰ میلیارد دلار در تفاهم نامه بین ایران و روسیه در بخش های نفت و گاز بعضی از میادین نفتی و بخش‌های مختلف این صنعت سرمایه گذاری می شود. به این معنا که هر یک از این موارد باید تبدیل به یک قرارداد مشخص و ویژه برای همکاری های فی مابین ایران و روسیه شود. در صورتی که این تفاهم نامه منجر به قرارداد شود و قرارداد در مرحله اجرا قرار بگیرد با توجه به تعهد ایجاد شده و زمان بندی مشخص بخش قابل توجهی از سرمایه گذاری روسیه در صنعت نفت و گاز ایران به مرحله بهره برداری و عملیاتی شدن برسد، شاهد شکوفایی و ارز آوری در این صنعت خواهیم بود، در غیر این صورت در حالی که این سرمایه گذاری در حد تفاهمنامه باقی بماند الزامی برای سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز ایران باقی نمی ماند لذا طرفین متعهد به اجرای آن چه به صورت تفاهم نامه به امضا رساندند نخواهند بود.
به نظر می رسد با توجه به اینکه شرکت های روسی تحت تحریم آمریکا قرار گرفته اند انگیزه بیشتری برای فعالیت و سرمایه‌گذاری در کشورهایی مثل ایران یافته اند، به این معنا که این روزها جدی‌تر به سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران نگاه می‌کنند
تجربه امضای برخی تفاهم نامه ها نشان داده در گذشته تفاهم نامه هایی با برخی کشورها به امضاء رسانده‌ایم که به علت عدم اجرا در حد تفاهم نام باقی مانده است به عنوان مثال برای میادین نفتی تک تک باید قرارداد های مشخصی به امضای طرفین برسد تا در قراردادها بند های مشخص شده، طرف مقابل را ملزم به اجرا کند و جزئیات تعهدات مشخص شود چرا که تفاهم نامه یک سند کلی است.
دولت جمهوری اسلامی می تواند در خصوص انعقاد قرارداد، عواید سرمایه گذاری و آتیه این موضوع مباحث مورد نظر را به سمع و نظر رسانه ها برساند، چرا که جزئیات قرارداد ها معمولا بعد از توافق مشخص و ذکر می شود.
به نظر می رسد با توجه به اینکه شرکت های روسی تحت تحریم آمریکا قرار گرفته اند انگیزه بیشتری برای فعالیت و سرمایه‌گذاری در کشورهایی مثل ایران یافته اند، به این معنا که این روزها جدی‌تر به سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران نگاه می‌کنند. هر چند برخی عنوان می‌کنند روس ها در سال های گذشته با ایران تفاهمنامه هایی امضا کرده اما در مرحله اجرا از تعهد آن سر باز زده‌اند، اما این بار اوضاع متفاوت از دفعات پیش است چرا که طرف روسی جدی تر و موثرتر برای انجام قرارداد با ایران است، از این نظر امیدوار هستیم دولت جمهوری اسلامی ایران با پیگیری‌های اساسی تفاهم نامه ۴۰ میلیارد دلاری بین ایران و روسیه را به قرارداد منتهی کند تا به مرحله اجرا در آید.
با انعقاد قرارداد ۴۰ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران در صورت لغو برجام، جایی برای سرمایه گذاری کشورهای خارجی در صنعت نفت و گاز کشور باقی نمی ماند
بحث دیگری که در این موضوع مطرح شده، این است که با انعقاد قرارداد ۴۰ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران در صورت لغو برجام، جایی برای سرمایه گذاری کشورهای خارجی در صنعت نفت و گاز کشور باقی نمی ماند، این در حالی است که بر اساس برآوردهای صورت گرفته صنعت نفت ایران نیازمند ۱۵۰ تا ۱۸۰ میلیارد دلار است بنابراین اگر قرارداد ۴۰ میلیارد دلاری با روس ها منعقد شود بازهم جای قابل توجهی برای سرمایه‌گذاری خارجی در صورت لغو تحریم ها در صنعت نفت ایران باقی می ماند، لذا در این تفاهمنامه و قرارداد هیچگونه انحصاری برای سرمایه گذاری در صنعت نفت ایران به روس ها داده نشده است.
از نظر ایران هیچ کشوری منعی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران ندارد. متاسفانه تحریم‌ها موجب هراس بسیاری از کشورهایی شده که مایل به سرمایه گذاری در صنعت نفت ایران هستند، در حالی که فضای کافی برای سرمایه گذاری سایر کشورهای علاقمند به سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز ایران وجود دارد.
منبع : راهبرد