با فرا رسیدن فصل گرما ، بدحجابی و بی حجابی بیشتر نمایان می شود . با عیان شدن پیامدهای این پدیده شوم، روح جامعه آزرده خاطر گشته و باعث رنجش بسیاری از دلسوزان آینده نگرجامعه می گردد .
این نوشتار به بررسی موضوعاتی درحوزه حجاب همچون مساله حجاب در ادیان الهی و آثار و فواید این ارزش و همچنین جستجوی ریشه های معضل بی حجابی و بدحجابی در جامعه ایرانی و راه برون رفت از آن می پردازد .
1) حجاب در ادیان الهی
اگر چه که امروزه تلقی از حجاب یک مفهوم اسلامی را در ذهن تداعی می کند اما نگاهی به سایر ادیان الهی نشان می دهد که همه ادیان الهی به آن اهتمام داشته اند. حجاب و پوشش قبل از اسلام در میان زنان اقوام و ملل مختلف همچون ایران باستان ،هند و قوم یهود ،معمول بوده و نحوه و کیفیتش از انچه در اسلام آمده ، به مراتب سخت گیرانه تر بوده است . مثلا" بر اساس قانون تلمود ، یکی از مواردی که مرد حق دارد زن خود را بدون پرداخت مهریه ؛طلاق دهد وقتی است که زن بدون پوشاندن سر به میان مردان رود." دیدگاه ایین یهود نسبت به حجاب اینگونه بوده است. (آشنایی،محمد،( 1378)، حجاب در ادیان الهی ،چاپ دوم ،قم:یاقوت ،ص11.)
ایین مسیحیت نیز به حجاب توجه خاص داشته است . پولس در رساله خود اینچنین به قرنائیان تصریح می نماید : "چون زنان بی حجاب به کلیسا می رفتند ،مارپولس آنان را نهی کرد تا موجبات هیجان و شهوت و پریشانی حواس را کاهش داده باشد ،و اینکه سر تراشیدن را با سر برهنه داشتن برابر شمرده ،کنایه ای از عدم امکان تساوی زن و مرد در بسیاری از موارد از جمله سر برهنه کردن است" .(پارسا ،طیبه ،(1377)،پوشش زن درگستره تاریخ ،چاپ اول ،قم : انتشارات احسن الحدیث ،ص40 .)
پارسیان در روزگار باستان، خوش لباس بودند و شبیه مادها جامه می پوشیدند .آنان جز دو دست ،باز گذاشتن هریک از قسمتهای بدن را خلاف ادب می شمردند .انان شلوار و پیراهن کتابی و لباس رو داشتند ...پیراهن زنان ،تزئینات بسیار داشت و به رنگهای زنده ای بود . برای پوشاندن سر ،از یک سربند که در زیر چانه و به وسیله دوبست محکم می شد ،استفاده می کردند .روی این سربند ،نیز یک رو سری بزرگ به نام "مکنو" می پوشیدند . پوشاندن موی سر طبق آیین باستانی معمول بوده و اکنون نیز میان زنان زرتشتی متداول است .(دهقانی ،محسن،(1386)،منطق کرامت زن ،چاپ اول ،قم : ناشر شهاب الدین ،صص45-44. )
در اسلام نیز به حجاب توجه جدی شده است . قرآن کریم می فرماید : "به مردان مومن بگو که دیدگان فروخوابانند و دامن ها حفظ کنند . این عمل برای ایشان پاکیزه تر است ؛همانا خداوند به انچه انجام می دهند اگاه است و به بانوان با ایمان بگوچشم های خود را فرو پوشند و دامنهای خویش حفظ کنند و زیور خویش، مگر انچه که پیداست ،آشکار نکنند مگر برای شوهران یا پدران یا پدر شوهرانشان یا پسران یا پسران شوهران یا برادران یا برادر زادگان یا خواهر زادگان ،یا مملوکان شان یا مردان طفیلی که به زن حاجت ندارند یا کودکانی که از راز زنان(امور جنسی )آگاه نستند و پای به زمین نکوبند تا زیورهای مخفی آنان(خلخالهایی که به پا می کردند) دانسته شود و همگی به سوی خداوند توبه برید ،ای گروه مومنان ، باشد که رستگار شوید ." ( قرآن کریم ،سوره نور ،ایات 31-30)
2) آثار و فواید حجاب
بدن و جاذبه های بدنی زن مومن ، همچون روح او ، در نگاه خداوند حرمت و احترام دارد .شرافت این بدن و جاذبه های آن اقتضا می کند که در برابر چشمان هوس آلود و حریص مردان قرار نگیرد . خانواده مهمترین و بهترین محیط امنیت ،آرامش و بالندگی انسانها ست . بی حجابی زنان و عشوه گری های خیابانی ، در واقع تیشه زدن به ریشه خانواده است .
حفظ حجاب ، ابتدا به سود خود زنان و درجهت ارتقاء مقام مادی و معنوی آنان است نه برای گناه نکردن مردان . اما از نظر اسلام، برای سلامتی و پاکی جامعه و هدایت انرژی های انسانی به سمت پیشرفت و تعالی مادی و معنوی ،زنان و مردان هر دو مسئول و متعهدند و باید به پاکی و عفت عمومی جامعه کمک کنند . نه اینکه فقط این بار بر دوش زنان باشد .
حجاب عامل زنده ماندن عشق و نشاط جنسی در جامعه هست که مردان را به سوی ازدواج و قبول مسئولیت سنگین خانواده سوق داده و آن را برایشان لذیذ و هیجان انگیز می کند . مهمترین دست مایه عشق برای زنان ، همین جاذبه های تنانه و ظاهری است که مرد را فریفته آنها می کند و پایه های نخستین عشق زمینی را بنا میگذارد .
حجاب ،عشق و محبت را در جامعه گسترش می دهد . در جامعه ای که بی حجابی رواج داشه باشد عشق می میرد و سردی و سرد مزاجی ،شهوت پرستی و تنوع طلبی ، جای محبت پاک می نشیند.نمونه آن زن غربی است که از فرق سر تا نوک پا عریان و بی حجاب است و چیزی برای عشق ورزیدن ندارد و او همه سرمایه اش را در بازار برهنگی، رایگان به حراج گذاشته است .
از سویی دیگر حجاب موجب راز آلود شدن وجود زن می شود و مردان را که عاشق راز آلودی و هیجان انگیزی در ارتباط با وجود زنان هستند را به سوی زن می کشاند و آنان را مفتون وجود زیبای او می کند و این مهمترین مایه شکل گیری پیوند ازدواج در جامعه انسانی است که با ازبین رفتن آن ازدواجها نیز دچار تعطیلی می گردند . آنچه که امروزدر غرب شاهد آن هستیم نتیجه همین بی حجابی و پرده برداری از رازآلودگی زن می باشد .
برای ایجاد آرامش روانی دربین افراد جامعه باید از تحریک جنسی خود داری گردد. یعنی بی حجابی باید از آن زدوده گردد . غریزه جنسی ،غریزه نیرومند وعمیق و دریا صفت است که هرچه بیشتر اطاعت شود بیشتر سرکش می شود . این غریزه همچون آتشی است که هرچه هیزم آن بیشتر باشد شعله ورتر می گردد. غرب بهترین شاهد براین مدعاست یعنی با اینکه آزادی جنسی در آن وجود دارد با اینحال توحش جنسی در آن بیشتر است. حجاب تنها عامل موثر برای جلوگیری از تحریک جنسی و ایجاد آرامش روانی در بین افراد جامعه است.
در جامعه ای که برهنگی در آن حاکم است ، هر زن و مرد ،همواره در حال مقایسه اند ،مقایسه ی آنچه دارد با آنچه ندارد و آنچه ریشه خانواده را می سوزاند این است که این مقایسه آتش هوس را در زن و شوهر و مشخصا در وجود شوهر دامن می زند . بنابر این با رعایت حجاب، مقایسه در جامعه توصیف شده از بین رفته و ریشه خانواده محفوظ می ماند.
یکی دیگر از فواید حجاب حفظ و استیفای نیروی کار در سطح جامعه است . در مقابل ، بی حجابی و بدحجابی باعث کشاندن لذتهای جنسی از محیط و کادر خانواده به اجتماع گشته و در نتیجه، این امر موجب تضعیف کسب و کار جامعه میگردد.
همچنین از فواید دیگر حجاب، تامین و تضمین سلامت وپاکی نسل افراد جامعه است . چرا که بی حجابی باعث شکسته شدن عفت زنان جامعه و تولید نسل ناپاکی می شود که پیامد آن گسترش جنایت و قانون گریزی در جامعه می باشد .
3) ریشه بی حجابی و بد حجابی
بد حجابی و بی حجابی در دوره کنونی را باید ناشی از رنسانس فکری در غرب دانست که با انقلاب صنعتی در غرب گسترش یافت . به بیانی دیگر، رنسانس مبانی نظری و فکری بی حجابی را فراهم نمود و انقلاب صنعتی نیز برای بهره برداری بیشتر از زنان آن را عملیاتی نمود.
در باره سابقه بی حجابی در حوزه حکومتی باید نوشت که در ایران، با روی کار آمدن حاکمان غرب گرا شرایط برای حمایت از بی حجابی فراهم گردید .روشفکران تحصیلکره غربزده دوره قاجاریه اولین علاقه مندان به بی حجابی در ایران بودند . پس از آن رضا خان قلدر با صدور دستور کشف حجاب وادامه آن به شکل پیچیده تر توسط فرزند او به مدت بیش از پنچاه سال این بی حجابی به مرور در لایه های مختلف اجتماعی ایران رسوخ کرد .
پس از انقلاب اسلامی نیز اگر چه وقفه ای در سرعت گیری آن به وجود آمد اما توطئه های بیرونی با همکاری عوامل داخلی آنان بی حجابی شکل سازماندهی شده تری را به خود گرفت و با آمدن تلویزیونهای ماهواره ای و پس از آن شبکه های اجتماعی ابعاد گسترده تری از آن نمایان گردید .حاکمیت دولتهای تساهل گرا را نیزباید به این پرونده قطور افزود .
از دیگر دلایل گسترش بد حجابی و بی حجابی در ایران ، شکل گیری طبقه نوکیسه اقتصادی بر اثر توسعه غیر متوازن در بخشهای مختلف بااجرای دستورالعملهای بانک جهانی و حاکمیت تفکرات لیبرالهای داخلی است . این طبقه نوکیسه با عدول از ارزشهای پذیرفته شده جامعه، راه جدیدی را در عفت زدایی از جامعه و دنباله روی از غرب بنیان نهادند.
در حوزه شخصی نیزباید به عوامل شکل دهی بی حجابی توجه نمود که از آن جمله می توان به تربیت غلط خانوادگی، تنبلی درحفظ حجاب ، تلاش برای جذب جنس مخالف برای ازدواج ، جو زدگی های محیطی دختران و زنان و ضعف های شخصیتی در طنازی آنان،لجبازی های سیاسی با حکومت و همچنین فساد اخلاقی برخی از زنان اشاره نمود .
میل به پوشش و حیا در انسان از جمله امیالی است که در تعارض و تخالف با امیال دیگر ی مانند میل به نمایشگری و لذت جویی قرار دارد از این روپذیرش آن به عنوان یک ارزش و التزام عملی به آن از سوی برخی افراد همواره با مقاومت و ناخرسندی همراه بوده و خواهد بود . به همین سبب ، افرادی که خواهان رها شدن از چارچوب این حکم هستند کوشش کرده ومی کنند تا با استدلاهای مختلف و ابهام زایی های گوناگون ، در اصل مشروعیت ویا در حد و مرزهای آن تردید ایجاد کنند . بنا براین باید همیشه منتظر بی حجابی باشیم.
4) راه های برون رفت از معظل بی حجابی و بدحجابی در جامعه ایرانی
به طور مشخص سیستم های اطلاعاتی خارجی با استفاده از شبکه های ماهواره ای در حال تغییر سبک زندگی و فرهنگ عمومی جامعه ایرانی و اسلامی به سمت جامعه بی دین و دین گریز همچون کشورهای غربی هستند . تلاش این سیستم ها فقط نابودی حجاب در جامعه ایرانی نیست بلکه گام اول آنان برای رسیدن به تغییر نظام، برداشتن حجاب از جامعه ایرانی است .
دومین اقدام باید در جهت غلبه روانی ابرجریان اجتماعی با حجاب برابرجریان اجتماعی بی حجاب باشد .برای اینکار نیز باید ساختارهای جدید مقطعی در جامعه شکل گیرد.
سومین اقدام نیز باید معطوف به اجراء وحاکمیت قانون در جامعه در مورد این موضوع باشد . قوانین مصوب برای جلو گیری از بی حجابی یا بد حجابی کم نیستند اما متاسفانه
عده ای معتقدند که بی حجابی یک عمل ضد فرهنگی است و باید از طریق فقط کار فرهنگی با آن مقابله کرد .هرچند که ما نیز معتقد به اقدام فرهنگی هستیم. اما فقط اقدام فرهنگی نمیتواند جوابگوی آن باشد وباید ساختارهای حاکمیتی برای مقابله با هر گونه بی قانونی اقدام نمایند . فرقی نمی کند این عمل سیاسی باشد یا اقتصادی یا فرهنگی یا امنیتی .
در نظامهای دموکراتیک ،ارزشهای پذیرفته شده اکثریت مورد توجه همگان قرارمیگیرد بنا براین حجاب که یک ارزش همگانی تصریح شده در قانون هست باید مورد احترام همگان قرار گیرد و هر کس که خود را ملتزم به این ارزش نداند باید مواخذ شود.
چهارمین اقدام در مورد حجاب نیز باید معطوف به اقدامات فرهنگی موثر در مراکز اموزشی از مهد کودکها تا دانشگاهها باشد . و البته فقط به مراکز آموزشی اکتفا نگردد ،بلکه کل جامعه را شامل گردد.
پنجمین اقدام نیز باید درجهت تقویت اعتقادات دینی آحاد جامعه باشد. مطمئنا" بی حجابی ریشه در کاهش اعتقادات و باورهای دینی جامعه دارد. بنا بر این باید بنیه های اعتقادی مردم تقویت گردد .این امر بیش از همه بر عهده روحانیون و حوزه های علمیه سراسر کشور است . این بخش ازمتولیان جامعه باید با نوآوری در ارائه شکلی، زیبا فهمی و نو فهمی جدیدی را ازدین به مخاطب نسل جدید خود تقدیم کند .
ششمین اقدام نیز باید در جهت فرهنگ سازی ازدواج آسان توسط مراکز فرهنگی و قانونی باشد . هرچند که اقداماتی در این زمینه انجام شده اما تا رسیدن به نقطه مطلوب راه زیادی باقی مانده است .
بدون شک برای رسیدن به حجاب مطلوب باید راه زیادی پیموده شود. و این امر با یک برنامه ریزی راهبردی مدت دار و ترسیم نقشه جامع و تعیین وظایف هر یک از دستگاهها مسئول توسط یک یا چند تیم فکورقابل تحقق است .