▼ حرف روز
ملاحظاتی در باب قانون بانکداری جدید
نظام بانکداری به عنوان یکی از ارکان مهم پولی و مالی اقتصاد و مرکز ثقل گردش پول، وظیفه تأمین مالی تولید و تسهیل نیازهای مالی مردم را بر عهده دارد. این در حالی است که در کشور ما نظام بانکی نه تنها از فلسفه وجودی خود فاصله گرفته بلکه خود عاملی برای تضییع حقوق مردم و چالش‌های اقتصادی متعددی شده است. بر همین اساس تصحیح و بازنگری در مبانی بانکداری نوین و تطبیق آن با مبانی فقهی، لازمه داشتن یک نظام بانکی کارا و اسلامی است. متناسب با همین موضوع طرح تحول بانکداری کشور در مجلس، مراحل نهایی خود را می‌گذراند. فارغ از نکات ضعف و قوتی که در این طرح قرار دارد، نمایندگان و مسئولان محترم باید مواظب باشند که خروجی نهایی این طرح حتما شامل ملاحظات زیر باشد:
گزاره‌های تحلیلی: 1ـ قانون نهایی باید منجر به تقویت نظارت و کنترل کامل بر شبکه پولی و مالی کشور شود و بازدارندگی لازم را در جهت جلوگیری از سفته‌بازی، فعالیت‌های غیر قانونی بانک‌ها و خلق اعتبار نامولد، داشته باشد. 2ـ قانون خروجی باید همچنان که روح استقلال در بانک مرکزی را نسبت به درخواست‌های غیر اقتصادی دولت‌ها (مثل جبران کسری بودجه) تقویت می‌نماید، همزمان آن (بانک مرکزی) را در خدمت توسعه و طرح‌های تولیدی کشور قرار دهد. توجه شود که استقلال بانک مرکزی به گونه‌ای نباشد که برنامه‌ریزی و توسعه اقتصادی، صرفا در صلاحیت این بانک قرار گیرد. بلکه بانک مرکزی خود ابزار و تسهیل‌کننده توسعه در کشور است. 3ـ نظام بانکداری و مسائل آن جز امور مستحدثه است. لذا قانون جدید باید مسئله ماهیت تسهیلات و کاربرد آنها در موارد مختلف و تفاوت تسهیلات برای نیازهای ضروری با تسهیلات برای امور تجاری که جز امورات مبتلابه مردم می‌باشد، را مورد توجه قرار دهد و ملاحظات فقهی لازم را در انطباق عقود اسلامی با نظام بانکداری متعارف، در نظر گیرد.
نکته مهم؛ جریمه‌‌های سنگین دیرکرد و نرخ بهره نیز که بنا بر فتاوای برخی علما حرام محسوب می‌شود، باید تعیین تکلیف گردد. در حال حاضر بار سنگین پرداخت بهره وام‌های دریافتی بر دوش مردم است؛ ضمن اینکه هزینه تسهیلات برای سرمایه‌گذاری را افزایش داده است. در نقطه مقابل تورم بالا، ارزش پول راکد را پایین می‌آورد؛ لذا بانک‌ها را مجبور به دریافت دیر کرد و نرخ بهره نموده است تا زیان خود را کاهش دهند. این تناقض نیز باید در قانون جدید حل و فصل شود.
(علی محمدی)
▼ گزارش روز
روحانی، رفیق بزم یا شمشیر رزم؟
مصاحبه حسن روحانی رئیس‌جمهور سابق در یک اثر جدید منجر به واکنش‌هایی در فضای سیاسی کشور گردید.
گزاره‌های خبری: ۱ـ در هفته جاری بخشی از اثر بدون دود و آتش و خون از آثار انتشارات هوگویک به قلم بهزاد مهرجو و ولی خلیلی که به مصاحبه با دولتمردان دولت یازدهم و دوازدهم می‌پردازد در رسانه‌های داخلی بازتاب زیادی داشته است. 2ـ روحانی در بخشی از مصاحبه خود از فضای بعد از خروج دولت آمریکا از برجام گزارشی ارائه می‌دهد و می‌گوید: «وقتی ترامپ جنگ اقتصادی را شروع کرد، اختلاف‌نظر اساسی در دولت وجود داشت که آیا با این وضعیت می‌توان کشور را اداره کرد یا نه؟ حتی عده‌ای از وزرا پیشنهاد کردند که استعفای دسته‌جمعی بدهیم. می‌گفتند در این وضعیت باید کسانی با تمام اختیارات بیایند و دولت را بگیرند وگرنه شرایط برای اداره کشور مساعد نیست. به من گفتند برو با رهبری صحبت کن. گفتم این راهکار عملی نیست، گفتم این رفتار را نامردی می‌‌دانم. وقتی ما برویم، رهبری تنها می‌شود.»
گزاره‌های تحلیلی: 1ـ در عالم سیاست یک سیاستمدار حاذق و کارکشته باید سناریوهای مختلف از خوش بینانه‌ترین سناریو تا بدبینانه‌ترین سناریو را در هر پدیده سیاسی در مقابل خود ترسیم نماید؛ این رویکرد موجب می‌شود که کار به صورت دقیق‌تر و کارشناسی شده‌تر پیگیری شود. ۲ـ قطعاً در مسئله مهمی مانند برجام که با یک دشمن بدعهد و سیّاس مواجه بوده و هستیم پیش‌بینی چنین سناریوهایی لازم و ضروری بوده و هست. ۳ـ آنچه روحانی می‌گوید یعنی اینکه دولت به عنوان مسئول اجرایی کشور هیچ سناریویی در مقابل بدعهدی آمریکایی‌ها برای خود ترسیم نکرده بود؛ لذا عدم تعبیه و پیش‌بینی سناریوهای بدبینانه را باید ناشی از فهم ناقص و ایده آلیستی دولت سابق از فضای بین‌الملل دانست. خلاصه‌ترین و مفیدترین تعریفی که می‌توان از این رویکرد خوش‌بینانه به کار برد همان تضمین دانستن و چشم امید داشتن به امضای جان کری است. ۴ـ نکته چهارم اینکه عده‌ای از نیروهای معتقد به انقلاب وجود چنین سناریوهایی را پیش‌بینی می‌کردند و بارها در آشکار و نهان نسبت به وقوع آن تذکر داده بودند اما پوشیدن ردای خوش‌بینی مانع از پیش‌بینی چنین شرایطی از سوی دولت سابق می‌گردید و برخی نیروهای انقلابی متهم به تندروی و بی‌شناسنامه بودن می‌شدند. ۵ـ بر اساس همین نگاه واقع‌بینانه است که دولت سیزدهم بر راستی‌آزمایی و دادن تضمین از طرف آمریکایی‌ها اصرار دارد؛ اما همفکران آقای روحانی این رویکرد را برنمی‌تابند انگار تمایل دارند که دوبار از یک سوراخ گزیده شویم.
نکته پایانی؛ جمله روحانی که می‌گوید هیئت دولت قصد استعفای دسته جمعی داشته است انسان را به یاد جمله سیدحسن مدرس به مستوفی‌الممالک می‌اندازد که می‌گفت: «مستوفی‌الممالک شمشیر مرصع است که باید در روزهای بزم و ایام سلام به کمر بست.» آقای روحانی شما هم رفیق بزم بودید نه شمشیر رزم.
(یعقوب ربیعی)
▼ خبر ویژه
آخوند جعلی در شبکه بهاییت
در چند روز گذشته ویدیویی تبلیغاتی از مصاحبه فردی به نام محمد توحیدی با شبکه معاند من و تو منتشر شده است که به سرعت در حال بازنشر در فضای مجازی است و قرار است به زودی از این شبکه پخش شود. توحیدی وابسته به جریان شیرازی است که در ایران از آنها به عنوان مروجان «شیعه انگلیسی» یاد می‌شود. حمایت جریان شیرازی از توحیدی باعث شد او از مجری‌گری در شبکه ماهواره‌ای امام حسین(ع) به شخصیتی جنجالی در فضای مجازی تبدیل شود و حتی سبب شد او بتواند یک مدرسه اسلامی در استرالیا تأسیس کند. این روحانی وابسته به محافل ضد اسلام، اسلام سیاسی را یک بیماری می‌داند.
▼ اخبار
1ـ «زمستان سرد» فقط بحث سرما نیست
علی علی‌زاده تحلیلگر مسائل سیاسی در شبکه افق گفت: «زمستان سرد» فقط بحث سرما نیست، بحث انرژی است؛ در آلمان بحث از سقوط تولید ناخالص داخلی مطرح شده است. بسیاری از شرکت‌ها در آلمان مجبور به توقف فعالیت شده‌اند و در انگلیس هم احتمال قطعی چهار روز مداوم گاز می‌رود. گفته می‌شود قیمت گاز در آلمان طی چند ماه آینده تا 2419 درصد افزایش خواهد داشت، یعنی 24 برابر! در انگلیس هم اعتماد به نفس عمومی به شدت کاهش یافته، مردم می‌گویند باید یا خودمان را گرم کنیم یا غذا بخوریم. عده‌ای هم اعلام کرده‌اند قبوض برق و گاز را پرداخت نمی‌کنند. قیمت گاز و انرژی پیش از این بحران هم در انگلیس بالا بوده و کسانی که به این کشور می‌آیند احساس می‌کنند در زمستان باید سه پلیور بپوشند و حالا هم قرار است دوباره قیمت گاز هشت برابر شود و وضعیتی آخرالزمانی به وجود می‌آید. روسیه عملا موفق شده گسل‌های موجود میان کشورهای اروپایی را باز کند! کشورهایی که کمتر در قالب اتحادیه اروپا منتفع شده بودند، حالا می‌گویند چرا باید هزینه مقابله با روسیه را بپردازیم؟ اروپا از سال 1945 ذیل آمریکا تعریف شده و حتی امنیت خودش را به ایالات متحده برون‌سپاری کرده است، آن وقت چطور گروهی در داخل، در خوش خیالی حمایت اروپا از ایران بوده و هستند؟
2ـ آمریکای بدعهد و تضمین در توافق
در مناظره بین یک کارشناس صهیونیست و یک کارشناس عرب، کارشناس صهیونیستی مدعی می‌شود که ایالات متحده از طریق توافق، میلیاردها دلار در اختیار ایران قرار می‌دهد. نگذارید راه رسیدن ایران به صد کلاهک هسته‌ای قانونی شود. اما چند لحظه پس از این به صورت تلویحی بدعهدی آمریکایی‌ها را پذیرفته و می‌گوید در نظام دموکراتیک آمریکا هر اتفاقی امکان دارد. ممکن است راهبرد رئیس‌جمهور بعدی ایالات متحده در قبال ایران به شکل دیگری باشد و بخواهد از توافق خارج شود. اما صحبت‌های غیر اصولی کارشناس صهیونیست با واکنش طرف مقابل مواجه شده و کارشناس عرب در پاسخ می‌گوید ایران همواره آماده بوده که از نظر فنی توافق هسته‌ای را اجرا کند. این آمریکا است که حاضر نیست تضمین‌های لازم را اعطا و بهانه‌های واهی را کنار بگذارد. قرار نیست آمریکا پولی به ایران ببخشد، این پول‌ها توسط آمریکا دزدیده شده و با توافق دوباره به ایران برمی‌گردد. اگر می‌گویید رئیس‌جمهور جدید آمریکا می‌تواند از توافق خارج شود آیا چنین حقی هم برای رئیس‌جمهور جدید ایران قائل خواهید شد؟ هیچکس چنین حرفی را قبول نمی‌کند.
3ـ زنده‌باد رویای ایرانی
انیمیشن سینمایی «پسر دلفینی» یک پیشرفت فنی بزرگ و رسیدن به کلاس جهانی برای انیمیشن‌سازان ایرانی است که چند ماه قبل توانست در اولین بازار اکران در کشور روسیه به فروش یک میلیون و 700 هزار دلاری برسد. در حالیکه در اکران روسیه، بیش از 2700 سالن در اختیار این انیمیشن بود در ایران اکنون تنها 160 سالن به اکران این اثر فاخر پرداخته‌اند. در هرحال اتفاقی مهم که پیش از این شاهدش نبودیم و از نمونه‌های مهم و کاربردی برای سیاست‌گذاران فرهنگی است تا به فکر بازطراحی شیوه‌‌های حمایت از تولید تا اکران سینمایی باشند. در سال‌های اخیر سینمای ایران شاهد تولید انیمیشن‌های متنوعی بوده که نشان می‌دهد حوزه انیمیشن به لحاظ فنی و نیروی انسانی، نه‌تنها کمتر از سایر نقاط جهان نیست، بلکه توانایی حضور در بازارهای بین‌الملل را هم دارد. سرعت رشد و موفقیت انیمیشن‌های ایرانی در 10 سال گذشته نشان می‌دهد فعالان این حوزه بلندپرواز هستند و اگر از آنها حمایت شود می‌توان امید داشت که دیگر رؤیای ایرانی در داخل مرزهای کشور حبس نشود.
▼ اخبار کوتاه
◄ تفاوت ایرانی‌ها با برخی همسایگان/ در فیلم انتشار یافته از پیاده‌روی اربعین، یک شهروند عراقی می‌گوید: «من زمانی که از حرم امام حسین(ع) بیرون آمدم این جوان ایرانی و ده‌ها جوان ایرانی دیگر را دیدم که در حال واکس زدن کفش‌های زائران هستند. این تفاوت میان ایرانی‌هاست با کشورهایی که برای ما خودروهای بمب‌گذاری شده می‌فرستند. این کشورها مدعی‌اند که ایرانی‌ها برای عراق خطرناکند اما ایرانی‌ها الان در حال واکس‌زدن کفش‌های زائران هستند. این جوان ایرانی در اوج شرافت قرار دارد.»
◄ ۶۴ درصد زنان جامعه کم‌تحرکند/ از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۵ میزان کم تحرکی در کشور ۲۵ درصد رشد داشته است که این میزان در بخش بانوان رشد چشمگیری داشته و در شرایط فعلی ۶۴ درصد از بانوان ایران دچار کم‌تحرکی هستند. ایران 6/8 برابر سوئد جمعیت دارد اما تعداد مدال‌های المپیک آن در مجموع یک هفتم سوئد است. یکی از عوامل مهم این است که در سوئد بالای ۵۰ درصد مردم هفته‌ای سه جلسه و بقیه یک یا دو جلسه ورزش می‌کنند که این آمار در ایران ۱۰ درصد است.
◄ طالبان و شیعه‌کشی/ گروهی از نمایندگان چند حزبی از هر دو مجلس عوام و اعیان بریتانیا و کارشناسان گزارش تحقیقی خود را در مورد وضعیت هزاره‌های افغانستان منتشر کردند. در این گزارش آمده است «در ماه‌های اخیر، ما شاهد خطر جدی و فزاینده نسل‌کشی علیه شیعیان هزاره بوده‌ایم. ضروری است که قبل از اینکه خیلی دیر شود برای محافظت از این جامعه آسیب‌پذیر اقدام کنیم.»
◄ حمله مجدد رژیم صهیونیستی به حلب و لاذقیه/ روتر نت رسانه عبری شب گذشته در خبری فوری از حمله هوایی به سوریه خبر داد. به نوشته این رسانه عبری زبان، این حملات منجر به وقوع انفجارهایی در منطقه لاذقیه سوریه و فعال شدن سامانه پدافند هوایی در این منطقه شده است. کانال تلگرامی عبری زبان «کود کود» هم از هدف قرار گرفتن فرودگاه حلب خبر داد.
◄ شاهکار رئیسی و شیرینی کام خوزستانی‌ها/ طرحی که به علت تخصیص کم بودجه، بیشتر از ۴۵ درصد پیشرفت نکرد و متخصصین تخمین زدند با ۳ سال کار شبانه‌روزی تمام می‌شود؛ حالا به همت دولت رئیسی در ۱۰ ماه کامل شد. روز گذشته مردم هزار روستا و شهر در خوزستان و اهواز طعم آب شیرین گوارا را چشیدند.
◄ هستیم، نیستیم، هستیم.../ سخنگوی کاخ سفید شامگاه سه‌شنبه گفت اگر ایران آماده پایبندی به توافق هسته‌ای 2015 باشد ما نیز آماده انجام همان کار هستیم. این مواضع چندگانه و لرزان آمریکایی‌ها نشان از تزلزل و چندپارگی در سیستم تصمیم‌گیری آنهاست.