نشست ماه نوامبر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چهارشنبه ۲۵ آبان ماه در حالی در مقر آژانس در وین آغاز به کار کرد که شامگاه جمعه ۲۰ آبان ماه آمریکا و ۳ کشور انگلیس، فرانسه و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای را در اختیار ۳۵ کشور عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی قرار دادند.
پیش‌نویسی که در آن از ایران خواسته شده به درخواست‌های آژانس درباره سه مکان ادعایی پاسخ ضروری و فوری بدهد. در پیش نویس مزبور، درباره عدم همکاری کافی ایران در خصوص وجود ذرات اورانیوم در سه مکان اعلام نشده ابراز نگرانی شده و عنوان شده که ایران در راستای اجرای وظایف قانونی خود و بدون تاخیر بایستی اقداماتی را صورت دهد. علاوه بر این، انگلیس و فرانسه هم روز جمعه ۲۰ آبان ماه در بیانیه‌ای مدعی همکاری ناکافی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شدند.
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین نیز پیش از شروع به کار این نشست امروز اعلام کرد که ایران، اوکراین و (توافق) آکوس از جمله موضوعاتی است که این نشست به آن خواهد پرداخت.بر همین اساس نیز با آغاز این نشست، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بیانیه‌ای را قرائت کرد و گفته می‌شود قرار است نشستی خبری نیز برگزار کند.
ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۱۴ اسفند ۱۴۰۰ در بیانیه‌ای مشترک توافق کردند هیأت‌های فنی و کارشناسی دو طرف به بررسی ابعاد و جزییات سؤالات آژانس درباره این سه مکان بپردازند. در این راستا نشست‌هایی برگزار شد و محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ۱۷ فروردین ۱۴۰۱ در اظهاراتی اعلام کرد: اسنادی که ۲۹ اسفند باید می‌فرستادیم، در اختیار آژانس قرار گرفته است و احتمالا نمایندگان آژانس برای مرور پاسخ‌ها باید به ایران بیایند و بعد گزارش نهایی را تهیه کنند و امیدوارم بدون نفوذپذیری از دشمنان ما کار خود را در چارچوب کارشناسی و منطقی رسیدگی کرده و جمع بندی نهایی و گزارش آن را ارسال کنند. علاوه بر این بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی هم در اظهاراتی با بیان اینکه ایران درباره سه مکان ادعایی کمال همکاری را با آژانس داشته، گفت: صرف مشاهده آلودگی در چند مکان را نمی‌توان نشانه‌ای از وجود مواد هسته‌ای اظهار نشده تلقی کرد.
تلاش برای صدور قطعنامه در نشست امروز در حالی است که «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه ۲۳ آبان ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران با بیان اینکه «اقدام به صدور قطعنامه در شورای حکام هیچ کمکی به حل و فصل امور فنی و پادمانی ایران نخواهد کرد و صرفا در روند همکاری‌های فنی اخلال ایجاد می‌کند» تصریح کرد: ما قطعا مخالف چنین روندی هستیم. این کشورها نیز قبلا دست به چنین اقدام غیرسازنده‌ای زدند و قطعنامه‌ای را در آژانس و در خرداد ماه گذشته صادر کردند و در همان چارچوب جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر قانون مجلس شورای اسلامی اقدامات واکنش متقابل را نشان داد. طرف‌های اروپایی را به رفتار توأم با درایت و تدبیر و حرکت به سمت دیپلماسی دعوت می‌کنیم، نه حرکت به سمت رفتارهای غیرسازنده که روند دیپلماتیک را دچار خدشه و مشکل خواهد کرد.
* پیش نویس قطعنامه از نظر ایران مردود است
از سوی دیگر «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی نیز امروز (چهارشنبه) در حاشیه جلسه هیأت دولت و در جمع خبرنگاران گفت: هیچ مشکل پادمانی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نداریم. موارد اتهامی و ادعایی است که جریان صهیونیستی مرتب به آن دامن می‌زند و در بدنه سیاسی کشورهای غربی نفوذ می‌کند و دنبال این است که به زعم خودش برنامه هسته‌ای ایران را نابود کند که زهی خیال باطل. کار روتین را با آژانس انجام می‌دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با ذکر این نکته که طبیعت سیاست فشار حداکثری و اتهام پراکنی به جمهوری اسلامی ایران توسط جریان استکباری و صهیونیستی اعتیاد به تحریم و اجرای این سیاست مندرس است، خاطرنشان کرد: قطعنامه‌ای که الان پیش نویس کردند و مطالب بسیار ناصوابی را در آن متن آوردند که خودشان هم می‌دانند حقیقت ندارد، از نظر ایران مردود است و هیچ ارزشی ندارد.
این مقام ارشد ایرانی یادآور شد: مهم این است که ایران برای پیشبرد برنامه‌های توسعه‌ای خود در بخش هسته‌ای برنامه مصوب، مدون، اعلام شده و اظهار شده دارد و در همان چارچوب فعالیت‌های خودش را انجام می‌دهد.
وی درباره سفر هیأتی از آژانس به ایران که پیش از این رافائل گروسی مدیرکل آژانس و همچنین ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه به آن اشاره کرده بودند، نیز بیان کرد: فعلا سفری از آژانس در دستورکار نیست. موضوعی که وزارت امور خارجه پیگیری می‌کند بحث تداوم مذاکرات بوده که به اشکال گوناگون در دست اقدام است. آنچه به سازمان انرژی اتمی مربوط می‌شده این بوده که به موارد ادعایی و اتهامی پاسخ داده شود. اگر حسن نیت می‌داشتند و قرار بود به مذاکره تداوم دهند، طبیعی بود قطعنامه‌ای را با این ابعاد ارائه نمی‌کردند.
اسلامی همچنین گفت: امیدوار هستیم با توجه به حسن نیت و صداقت ایران و پاسخ‌های مستدل و منطقی که به آنها داده، کارساز واقع شده و اجازه بدهند که مسیر طبیعی و غیرسیاسی و روش حرفه‌ای باشد و همچنین ضوابط پادمان ملاک باشد که بتوانند از آن نتیجه بگیرند.
نشست امروز در حالی برگزار می‌شود که «آنالنا بائربوک» وزیر امور خارجه آلمان دیروز با رافائل گروسی دیدار کرد و بعد از آن هم تأکید کرد که ایران بایستی به تعهداتش در قبال آژانس عمل کند و گفت که نباید هیچگاه اجازه بدهیم که ایران به تسلیحات هسته‌ای دست پیدا کند. وی همچنین عنوان کرد که شورای حکام فردا (چهارشنبه) به قطعنامه‌ای رای می‌دهد که از ایران می‌خواهد با آژانس همکاری کند/
تلاش برای صدور این قطعنامه در حالی است که در پی گفت‌وگوها و توافقات صورت گرفته بین رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و مدیرکل آژانس، هفته گذشته هیأتی فنی از ایران به وین سفر و گفت‌وگوهایی را با آژانس انجام داد. در همین خصوص ناصر کنعانی روز دوشنبه ۲۳ آبان ماه اعلام کرد: ارتباط مستقیم و غیرمستقیم ایران و مشخصا سازمان انرژی اتمی ایران با مقامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه دارد. هیأتی از جمهوری اسلامی ایران هفته گذشته به وین سفر کرد و با مقامات آژانس گفت‌وگو و تبادل نظر داشت. جمهوری اسلامی ایران به تلاش‌های سازنده خودش در ارتباط با آژانس به منظور حل و فصل سؤالات و ابهامات پادمانی ادامه می‌دهد و در همین چارچوب گفت‌وگوها با آژانس صورت گرفته و ادامه دارد و طرفین برای برداشتن گام‌های بعدی توافقاتی را انجام داده‌اند.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: توافق صورت گرفته هیأتی از آژانس به جمهوی اسلامی ایران سفر کند و گفت‌وگوها و مذاکرات را با هم ادامه دهند. چون بخشی از مسائل مرتبط با آژانس به موضوعات مذاکرات رفع تحریم ارتباط دارد، متاسفانه کما فی السابق برخی طرف‌هایی هستند که تلاش می‌کنند بر روند مذاکرات فنی ایران با آژانس تاثیرات منفی بگذارند و روند مذاکرات را مخدوش کنند. این رفتار غیرسازنده، جدید نیست و قبلا هم شاهد چنین رفتارهایی بودیم.
آمریکا و سه کشور اروپایی خرداد ماه سال‌جاری نیز بانی صدور قطعنامه‌ای در شورای حکام آژانس شدند. قطعنامه‌ای که شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی چهارشنبه شب ۱۸ خرداد سال‌جاری آن را تصویب کرد و ایران به عدم همکاری با آژانس متهم شد. قعطنامه‌ای که با ۳۰ رأی موافق، ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) و ۳ رأی ممتنع (هند، لیبی و پاکستان) به تصویب رسید. البته سازمان انرژی اتمی ایران پیش از صدور این قطعنامه و در همان روز چهارشنبه از قطع فعالیت دوربین‌های فرا‌پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران خبر داد که چند روز بعد این فعالیت این دوربین‌ها متوقف شد.
«محمدرضا غائبی» سرپرست نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس همان شب نیز ضمن محکومیت شدید این اقدام با انگیزه سیاسی و مغرضانه از سوی برخی از کشورهای عضو شورای حکام، مواضع ایران را در این خصوص گوشزد کرد. وی با بیان اینکه اقدام مقتضی را انجام خواهیم داد، گفت: ایران حق دارد در سیاست و رویکرد خود در قبال آژانس بازنگری کند. وی همچنین گفت که این ضربه بزرگی به آژانس است که توسط یکی از مهم ترین ارگان‌های تصمیم گیر آن یعنی شورای حکام به آن وارد شد.
البته روز چهارشنبه ۲۳ شهریور ماه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۵۶ کشور که ۲۳ طرف آن عضو شورای حکام آژانس بودند بیانیه‌ای علیه ایران صادر کرده و تهران را به عدم همکاری با نهاد دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل متهم کردند. این بیانیه توسط آمریکا و سه کشور اروپایی پیشنهاد شده و ایران را به عدم همکاری در موضوعات پادمانی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم کرده بود. بیانیه مورد نظر توسط نماینده آلمان قرائت شد. در همین زمینه نیز محسن نذیری اصل سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اظهاراتی نسبت به رویه غلط آمریکا و ۳ کشور اروپایی هشدار داد و گفت: مایه تاسف است که اتحادیه اروپا به عمد مسیر اشتباه را برای منحرف کردن توجهات از مشکل واقعی که همان خروج آمریکا از برجام است، انتخاب کرد.