منطقه اورآسیا از اهمیت بسیار زیادی برای جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. این منطقه در سال های اخیر تحولات زیادی را از نظر اقتصادی پشت سر گذاشته که مهمترین آنها منطقه گرایی اقتصادی است. اوراسیا به دنبال افزایش همگرایی با کشورهای شرق و جنوب آسیاست که ایران نیز خودبخود از منافع آن بهره خواهد برد به ویژه آنکه براساس ارزیابیها شرق آسیا کانون افزایش تجارت جهانی در قرن حاضر خواهد بود.
همچنین ایران میتواند با حضور در پلتفرم مشترک انرژی اوراسیا امکان صادرات بیشتر انرژی خود به کشورهایی مانند هند، پاکستان و چین را فراهم کند که پیشتر به دلیل تحریمهای غرب نتوانسته بود از آن استفاده کند. البته موقعیت ایران بگونه ای است که با توجه به نیاز همسایگان به برق ایران، در صورت همکاری در چارچوب اوراسیا میتواند توان صادراتی خود را افزایش دهد.
میرهادی سیدی، سرپرست گروه مذاکرهکننده ایران با اتحادیه اوراسیا در خصوص موافقتنامه تجارت آزاد ایران و این اتحادیه گفت: حدود سی دور مذاکره با اتحادیه اقتصادی اوراسیا که نمایندگان پنج کشور بهعلاوه خود اتحادیه اقتصادی اوراسیا بودند، انجام شد. در این سی دوری که تعدادی از آنها برخط و حدود 7 دور هم بهصورت حضوری برگزار شد و دو سال بهطول کشید ما ابعاد موافقتنامه تجارت آزاد را در چارچوبی که بیشتر این توافقها در دنیا مرسوم است، پیش رفتیم و بر سر موافقتنامهای که حدود 150 صفحه است و مفصلترین موافقتنامه تجاری است به توافق رسیدیم.
وی افزود: از حیث پوشش کالایی، این موافقتنامه بزرگترین پوشش کالایی را دارد. بهزودی ریاست محترم سازمان توسعه تجارت با وزیر تجارت اوراسیا در تهران با امضای یک یادداشتی اتمام مذاکرات را اعلام خواهند کرد.
سرپرست گروه مذاکرهکننده ایران با اتحادیه اوراسیا در پاسخ به این سؤال که آیا مشخص شده است چه کالایی وارد یا صادر بشود و بعد از امضای توافقنامه چه مرحلهای طی خواهد شد، گفت: ضمائم آن سندی که امضا میشود شامل لیستهای کالایی خواهد بود و این به هر دو طرف این امکان را میدهد که فرآیند بررسیهای داخلیشان را برای آمادهسازی خودشان انجام دهند. بعد از امضا، سند برای تصویب مجالس ملی کشورها مسیری را طی میکند، همین قاعده در تمام پنج کشور اتحادیه اوراسیا هم هست و بایستی این فرآیند را سپری کنیم و بعد از آن اجرایی خواهد شد.
وی ادامه داد: تجارتی که الآن داریم در حوزه اقلام کشاورزی است. واردات ما از کشورهای اتحادیه اوراسیا فعلاً بیشتر متمرکز روی غلات و دانههای روغنی است، از ایران هم به همین ترتیب سیب، صیفیجات و محصولاتی که در گلخانهها تولید میشوند با تعرفه صفر صادر میشوند.
سیدی اضافه کرد: طرف اوراسیایی حدود 95 درصد اقلام را تحت پوشش موافقتنامه قرار داده است، وقتی میگوییم 95 درصد، یعنی از همه بخشهای کالایی هستند مگر اقلام خاصی را که ما بهدلایلی متمایل به وارد کردن نیستیم، مثل ماشینآلات کشاورزی یا محصولات لبنی که اگر صفر هم نشود، تعرفههایشان افزایش پیدا نمیکند.
وی در ادامه گفت: بیش از 7 هزار و 500 قلم کالا تحت پوشش این موافقتنامه قرار میگیرد. وقتی شما 95 درصد اقلام را تحت پوشش چنین توافقی قرار میدهید، اجازه میدهید که رقابت در این کالاها شکل بگیرد و دو طرف در حد تواناییهای رقابتیشان از بازار همدیگر استفاده میکنند. تعدادی از این اقلام بلافاصله صفر میشود و تعدادی بهتدریج صفر میشود.
سیدی در پاسخ به این سؤال که آیا این کالاها حتماً ساخت همان کشور باید باشد گفت: بر اساس موافقتنامه، یک فصل برای قواعد مبدأ کالا وجود دارد و اینکه چه کالایی مال چه کشوری است، در آن فصل بحث میشود.