▼ حرف روز
ملاحظاتی پیرامون ارتقای قدرت خرید مردم
رونق و رفاه اقتصادی در گرو تعادل‌بخشی به نظام عرضه و تقاضا است. در واقع برای نیل به یک رفاه پایدار، باید پویایی نظام تولید و مصرف را حفظ کرد. زمانی که مردم توان خریدشان را از دست می‌دهند، رابطه تعادلی از سوی تقاضا بهم خواهد ریخت و در نتیجه بخش دیگر، یعنی عرضه را نیز با مشکل روبه‌رو خواهد کرد، مشکلی که در نهایت به رکود اقتصادی منجر خواهد شد. در دهه نود به خصوص از سال ۱۳۹۷ به شدت از قدرت خرید مردم کاسته شده است. به نظر می‌رسد علی‌رغم اقدامات مثبتی که دولت سیزدهم انجام داده اما همچنان به دلیل تورم بالا، قدرت خرید مردم در حال کاهش می‌باشد. از این منظر افزایش قدرت خرید مردم مستلزم اقداماتی اساسی و فنی در دو حوزه است.
دولت در اولین اقدام باید تورم را کنترل و تثبیت نماید. آمارها مبنی بر کاهش تورم از ۵۹ درصد در تابستان گذشته به ۴۳ درصد در تابستان امسال است و اگرچه امیدوارکننده می‌باشد اما کافی نیست. با وجود برخی اقدامات مثبت دولت در سیاست‌های پولی و مالی، وضعیت تعدادی از نماگرهایی که در نهایت اثرشان بر تورم تعلق می‌گیرد و دورنمایی از سطح قیمت‌ها در ماه‌های آینده را برای ما ترسیم می‌کنند، چندان مناسب نیست. جنس تورم در کشور ما بیشتر از جنس عرضه، یعنی نظام تولید است. بنگاه‌های تولیدی باید رشد کنند. اما افزایش مداوم نرخ ارز، منجر به بی‌ثباتی، کاهش سرمایه‌گذاری، افزایش سفته‌بازی و... می‌شود که در نهایت با کاهش اشتغال و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها، اثر منفی بر وضعیت رفاه و توان خرید مردم می‌گذارد.
افزایش دستمزد و حقوق‌های اقشار کم‌درآمد مثل کارگران و کارمندان، اقدام درست از سوی دولت بود که می‌تواند منجر به افزایش قدرت خرید مردم شود. اما در این بین اگر دولت نتواند تورم و ریشه‌های آن را کاهش دهد، اقتصاد دچار مارپیچ تورم دستمزد خواهد شد. به این معنا که افزایش درآمدها اثر خود را از دست می‌دهد. بحث دیگر اجرای حذف ارز ترجیحی است که قرار بود ماحصل آن ارتقای قدرت خرید مردم باشد. ادامه پرداخت یارانه‌ها به شکل فعلی و اجرای این قانون، در سایه افزایش روزافزون نرخ ارز، تمام اقدامات و اهداف دولت را از بین خواهد برد. احتمالا در برخی موارد تغییر شکل یارانه‌ها از ریالی به کالایی، بهتر بتواند مقصود سیاست‌گذار را فراهم کند.
(علی محمدی)
▼ گزارش روز
دیپلماسی بدون تعارف!
سفر اخیر رئیس‌جمهور چین به عربستان و امضای پکن پای دو بیانیه مشترکی که ادعاهایی علیه تمامیت ارضی ایران در آنها مطرح شده است، همچنان در کانون توجه محافل سیاسی و رسانه‌ای قرار دارد. هرکس از جنبه‌ای به تحلیل و ارزیابی سفر سه روزه شی جین پینگ به عربستان می‌پردازد. خیانت پکن به تهران، خنجر از پشت شی به ایران، ترفند سعودی در قبال تهران و مفاهیمی از این دست، از جمله تعابیری است که در توصیف این سفر و حواشی آن در محافل سیاسی و رسانه‌ای دیده می‌شود.
گزاره‌های تحلیلی: ۱ـ سیاست جمهوری اسلامی ایران در منطقه از یک رویکرد منطقی و واقع‌گرایانه برخوردار بوده و درباره امنیت و تمامیت ارضی و جزایر سه‌گانه نیز با هیچکس مدارا نمی‌کند. این جزایر تا ابد متعلق به ایران است و هرگونه فرافکنی در این خصوص از پیش باطل بوده و به نتیجه‌ای منتهی نمی‌شود. به هر چیزی باید در سطح خودش بها داده شود و عکس‌العمل کنونی نشان داد که خوشبختانه وزارت خارجه در این زمینه بلافاصله واکنش نشان داد و با احضار سفیر چین، با قاطعیت به طرف چینی گوشزد کرد که وارد چنین موضوعاتی که برای ایران حساسیت‌برانگیز است نشود. بیانیه‌هایی با این مختصات و ادعاهای بیهوده، چند روزی در خبرگزاری‌ها می‌ماند و به دست فراموشی سپرده می‌شود، لذا نباید در توسعه مناسبات خارجی با کشورهای آسیایی از جمله چین به عنوان مبنای عمل قرار بگیرد. ۲ـ جمهوری اسلامی در حوزه همکاری و گسترش مناسبات دو و چندجانبه اقتصادی، تجاری، سیاسی، امنیتی و... به هیچ کشوری چک سفید نداده است. در عین حال که تعامل و مشارکت با همسایگان و کشورهای بزرگی مانند چین، روسیه، هند و حتی کشورهای اروپایی را مغتنم می‌شمارد، اما در این زمینه پایبندی شدیدی هم به چهارچوب‌های امنیت و منافع ملی خود دارد. ۳ـ در سیاست خارجی چین نسبت به ایران تغییر خاصی صورت نگرفته است. چین همان چین سابق است که محاسبه‌گری، منفعت‌گرایی و اقتصادمحوری مبنای سیاست خارجی آن را تشکیل می‌دهد. برخلاف آمریکا، چین دارای رویکردهای استعماری در سیاست خارجی نیست. تنها تغییری که مشاهده می‌شود این است که چین تحولات غرب آسیا و نظام بین‌الملل را مغتنم شمرده و در حال تعمیق منافع اقتصادی خود در این منطقه مهم است. در نقطه مقابل، این ریاض است که در حال بازنگری سیاست خارجی خود و تمرکز بر آسیاگرایی و استفاده حداکثری از منافع ناشی از توسعه روابط خارجی با چین است. ۴ـ حرکت ریاض به سمت چین دو پیام مهم دارد: اولاً ریاض این واقعیت را به خوبی دریافته است که آمریکا و اروپا دیگر بازیگران مورد اعتماد و تکیه‌گاه‌های مطمئنی نیستند. ثانیاً، مرکز قدرت جهان در حال انتقال از آمریکا و اروپا به آسیاست. اینکه شرکای عربی آمریکا به سوی چین هجوم آورده‌اند، خبر خوبی برای آمریکا نیست؛ ضمن اینکه در بلندمدت برای جمهوری اسلامی دارای فرصت‌های راهبردی است که بخش عمده‌ای از آن از طریق تسریع و تسهیل روند نظم نوین جهانی که آمریکا و اروپا را به حاشیه می‌راند و آسیا را برجسته می‌کند، تحقق می‌یابد.
نکته راهبردی؛ تهران براساس اسناد بالادستی و با لحاظ منافع ملی، هیچ‌گونه محدودیتی برای گسترش عمق و دامنه همکاری‌های دوجانبه با چین ندارد، اما در همین حال خواستار رعایت وجوه و الزامات روابط دوستانه و تعهد چین به اصول و مؤلفه‌های امنیت ملی و تمامیت ارضی خود است. همان‌طور که رئیس‌جمهوری اسلامی ایران نیز در دیدار با معاون نخست‌وزیر چین گلایه نمودند، اقدام اخیر رئیس‌جمهور چین در امضای بیانیه ضدایرانی در عربستان موجب ناخرسندی دولت و مردم ایران شده و لذا انتظار از طرف چینی این است که مسئله پیش آمده به طرز مطلوبی جبران شود.
(حمید خوشایند)
▼ اخبار
1ـ بی‌بی‌سی برای رضای خدا موش نمی‌گیرد
آمارهای جالبی از دخل و خرج بی‌بی‌سی منتشر شد که مطالعه آن نکات جالبی را به ما گوشزد می‌کند. بودجه BBC در سال ۲۰۲۳ هفت ميليارد دلار خواهد بود و ۷۱ تا ۷۴ درصد هزینه‌های BBC از جیب مردم است. بی‌بی‌سی ۳ میلیارد پوند برای تولید محتوا هزینه می‌کند و ۹۰ میلیون پوند فقط برای تولیدات مربوط به کودکان هزینه می‌شود. دستمزد کارمندان بی‌بی‌سی 1/3 میلیارد دلار است و مدیران بی‌بی‌سی بالای ۵۰۰ هزار دلار به جیب می‌زنند. نکته‌ای که اهمیت دارد این است که براندازان ایرانی ۴ هزار میلیارد تومان از انگلیس یارانه می‌گیرند و این سؤال پیش می‌آید که این یارانه از جیب مردم انگلیس و دولت آن با چه هدفی به بی‌بی‌سی داده می‌شود؟ آیا بی‌بی‌سی و دولت انگلیس برای رضای خدا موش می‌گیرند؟ هدف‌شان چیست؟
2ـ تاریخ بخوانید تا هذیان نگویید
سردار تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه در مورد دستکاری تاریخ و مالکیت جزایر سه‌گانه هشدار داد و گفت: اگر بخواهند به عقب برگردند، جزیره بحرین (مجمع الجزایر دیلمون) هم متعلق ایران است... من سیاسی نیستم بلکه نظامی هستم ولی این جزایر ایرانی است و کسانی که ادعایی غیر از این دارند، تاریخ را مرور کنند. اگر ما به تاریخ برگردیم، بد می‌شود و بحرین باید به ایران بازگردد. ما هیچگاه دست به سینه در مقابل هیچکس نیستیم فقط در مقابل ملت خود خضوع می‌کنیم. سیاسیون باید دقت کنند و تاریخ بخوانند و نباید به خاطر دلخوشی یک کشور حرف اشتباهی بزنند. ما به کشوری تجاوز نمی‌کنیم اما اجازه تجاوز به خاک کشورمان را نمی‌دهیم. این جزایر ایرانی است و ایرانی می‌ماند.
3ـ اذعان دیپلمات صهیونیست به نفرت از اسرائیل
آیال دیوید دیپلمات اسرائیل در مراکش، در گفت‌وگو با روزنامه صهیونیستی یدیعوت آهارانوت گفت: به نظر می‌رسد برافراشتن پرچم فلسطین توسط بازیکنان و شهروندان مراکشی یک حرکت خودجوش بوده و مقامات این کشور به این کار توصیه‌ای نداشته‌اند. بر اساس گفت‌وگوهایی که با مقامات مراکشی داشته‌ام، آنها اطمینان داده‌اند که اراده پادشاه این کشور با آنچه در ورزشگاه‌های قطر دیده شد متفاوت است. طی جام جهانی اخیر علاوه بر برافراشته شدن پرچم فلسطین توسط تیم‌های عربی، ورزشگاه‌های قطری نیز به میدانی برای حمایت از آرمان فلسطین تبدیل شده است.
4ـ وقتی جنبش دانشجویی خواب باشد
روح‌الله ایزدخواه نماینده مردم تهران در مجلس گفت: هنوز اساتید دانشگاه شریف ما، اراجیف آدام اسمیت را تدریس می‌کنند و هیچ‌کسی نیست بگوید این چیزها چیست که درس می‌دهید! مسئولان همان برنامه‌های اقتصادی آدام اسمیت را در بودجه هم پیاده می‌کنند. سال ۱۳۹۲ کسی رئیس‌جمهور ایران شد که برایش سخت بود روزی دو تا جلسه شرکت کند؛ چرا؟ چون جنبش دانشجویی خواب بود! دهه ۹۰ به خاطر رئیس‌جمهور شدن روحانی از دست رفت.
5ـ ادعاهای توخالی اوکراینی‌ها
بعد از ادعای اوکراینی‌ها مبنی بر استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی قرار شد جلسات مشترکی برای بررسی این ادعا برگزار شود. دیروز وزیر دفاع اعلام کرد طرف اوکراینی هیچ مدرکی دال بر استفاده روسیه از پهپاد ایرانی در جنگ با این کشور در نشست فنی ارایه نکرد و آن را به جلسات بعد موکول کردند البته این موضوع، مهم و قابل پیگیری نیست زیرا خیلی از صحبت‌ها بر اساس اظهارات بی‌پایه و اساس و شایعات مطرح شده است.
6ـ بی‌بی‌سی و پابلو اسکوبارهای ایرانی
در روز مرگ پابلو اسکوبار قاچاقچی معروف کوکائین که به انجام جنایتبارترین اقدامات و تروریسم بی‌سابقه در کلمبیا مشهور است، مادرش گفت: پسرم آدم خوبی بود! حالا BBC و... که با ایجاد چرخه خشونت، شرورهای بالقوه را تبدیل به تروریست‌های بالفعل کردند، با فیلم‌های مادران معدومین ترحم می‌خرند!
▼ اخبار کوتاه
◄ افزایش فروش نفت با وجود تحریم/ اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرد: درآمد نفتی ۳۴ میلیارد دلاری ایران در ۷ ماهه سال جاری میلادی تنها ۵ میلیارد دلار از کل درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۲۱ کمتر است که این مسئله از تحلیل رفتن اثر تحریم‌ها حکایت دارد. بر این اساس متوسط درآمد ماهانه ایران از فروش نفت در سال گذشته میلادی 3/25 میلیارد دلار بوده است اما ایران در ۷ ماهه امسال به طور متوسط ماهانه 4/85 میلیارد دلار درآمد نفتی داشته است که نشان‌دهنده رشد ۴۹ درصدی است.
◄ شعارهای دروغین/ محمد صرفی روزنامه‌نگار با انتشار عکسی از شهادت دختر ۱۶ ساله فلسطینی در توئيتی نوشت: «دختر ۱۶ ساله فلسطینی با هفت گلوله ارتش کودک‌کش رژیم صهیونیستی در جنین به شهادت رسید. سیاست‌مداران آمریکایی و اروپایی برای او مرثیه‌سرایی می‌کنند؟ عکس و داستانش تیتر رسانه‌های‌شان می‌شود؟ از سازمان‌های حقوق بشری صدا و حرکتی برمی‌خیزد؟ #زن‌ـ زندگی‌ـ آزادی! یکی از شعارها و عملکرد دوگانه غربی‌هاست.»
◄ پاسخ به یک چرایی/ «حکمت محمدکریم»، معروف به ملا بختیار، عضو اتحادیه میهنی اقلیم کردستان عراق به مجری شبکه ضد ایرانی که پرسید چرا ایران در سلیمانیه اقلیم کردستان نفوذ دارد؟ پاسخ داد: وقتی آمریکا از فاصله چند هزار کیلومتری به اینجا آمده و نفوذ دارد، ایران که بغل گوش ماست چرا نفوذ نداشته باشد؟
◄ کاهش 8/5 درصدی نرخ رشد نقدینگی/ حجم نقدینگی در مهر ماه امسال با رشد 24/3 درصدی نسبت به سال قبل به ۵ هزار و ۶۷۶ هزار میلیارد تومان رسیده است. رشدنقدینگی در مدت مشابه پارسال 42/8 درصد بوده است که در سال جاری 8/5 درصد کاهش داشته است.
◄ افغانستان بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد مخدر جهان/ با گذشت سال‌ها از اشغال افغانستان توسط آمریکا و هشت ماه از صدور دستور ممنوعیت کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان توسط طالبان، این کشور همچنان بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد مخدر جهان است.
◄ جمعیت افزایش نیابد دچار بحران می‌شویم/ عین‌اللهی وزیر بهداشت گفت: مسئله سالخوردگی جمعیت یکی از مشکلات پیش روی کشور است و اگر در مدت ۷ سال افزایش جمعیت نداشته باشیم دچار بحران می‌شویم.
◄ جنگ‌های دروغ/ جولین آسانژ، روزنامه‌نگار، برنامه‌نویس و از بنیان‌گذاران ویکی‌لیکس گفت: هر جنگی که در ۵۰ سال گذشته شروع شده، نتیجه دروغ رسانه‌ها بوده است.
◄ شعار «جان فدا» برای فدایی ملت/ «جان فدا» به عنوان شعار سومین سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی انتخاب شد.