زلزله استان قهرمان مرعش و 9 استان پیرامون آن در ترکیه، تاکنون جان 30 هزار نفر را گرفته و شمار مجروحین نیز از 80 هزار نفر فراتر رفته است. شواهد نشان می دهد که این زلزله همچنان که در رسانه های ترکیه نیز بارها گفته شده حقیقتا «فلاکت قرن» است و برآورد کارشناسان از میزان خسارات اقتصادی زلزله قهرمان مرعش برای اقتصاد بحران زده این کشور، بسیار بالاتر از حد انتظار است.
84 میلیارد و یکصد میلیون دلار خسارت
بلومبرگ ترکیه امروز گزارشی منتشر کرده که ابعاد هولناک زلزله قهرمان مرعش را روشن می کند. بر اساس این گزارش، گروه تجاری - مالی TÜRKONFED با استفاده از داده های میدانی و تحلیل های آماری مقایسه ای با نمونه های پیشین، گزارشی از اثرات اقتصادی زمین لرزه های قهرمان مرعش تهیه کرده است. در این گزارش محاسبه شده است که زلزله مزبور با استفاده از شیوه تحلیل آماری قیاسی داده‌های زلزله مرمره، 84.1 میلیارد دلار خسارت مالی به بار خواهد آورد.
کنفدراسیون شرکت‌ها و تجارت ترکیه (TÜRKONFED) اعلام کرده که پیش بینی هایی برای برآورد خسارات جانی و مالی بر اساس داده های زلزله 1999 مرمره تهیه شده که نشان می دهد روزهای آتی برای ترکیه بسیار دشوار خواهد بود. چرا که قرار است آمار جانباختگان، به یک باره فراتر برود. تا امروز نیز امدادرسانان در آواربرداری محتاط بودند و از ترس آن که مبادا مصدومین زیر آوار مانده صدمه بیشتری ببینند، با سرعت پایین و دقت بالا کار می کردند. اما رفته رفته امید به زنده ماندن شهروندان کمتر و سرعت آواربرداری بیشتر شده است. در نتیجه تلفات 30 هزار نفری فعلی، خیلی زود پشت سر گذاشته خواهد شد و ارقام تلخ تری منتشر خواهد شد.
در تابلوی دلاری سال 1999 میلادی، تلفات جانی در زمین لرزه مرمره 18 هزار و 373 نفر و خسارت مالی آن 17.1 میلیارد دلار بود. اما پیش‌بینی می شود که زلزله اخیر ترکیه، در روزهای آخر به چنین ارقام تلخی برسد:
72 هزار و 663 نفر تلفات جانی.
84.1 میلیارد دلار خسارت مالی .
تخمین زده می شود که 70.75 میلیارد دلار از این خسارت، به بخش صنعت و تجارت وارد شود، خسارت مسکن، 10.4 میلیارد دلار و از دست دادن درآمد 2.91 میلیارد دلار روزهای کاری باشد. در این گزارش برآورد شده است که به موازات کاهش سهم استان های زلزله زده در درآمد ملی، صادرات 10 استان در معرض این فاجعه، ممکن است به زیر 15 میلیارد دلار برسد. وخامت زیرساخت بندری نیز بیشتر و بیشتر خواهد شد و نسبت کسری بودجه به درآمد ملی، ممکن است از 5.4 درصد فراتر رود.
کسری بودجه برای سال 2023 میلادی 659.6 میلیارد لیره در نظر گرفته شده است. بلومبرگ تخمین می زند که هزینه های عمومی برای زلزله می تواند معادل 5.5 درصد تولید ناخالص داخلی باشد . در شرایط فعلی می توان انتظار داشت کسری بودجه حداقل از 1 تریلیون لیره تجاوز کند.
بر اساس تحلیل داده های بلومبرگ، خسارات زیرساختی در هفت سرفصل متفاوتو جداگانه جمع آوری شده است. این 7 عنوان اصلی به شرح زیر فهرست شده است:
حمل و نقل
اگرچه اداره کل راهداری اعلام کرد هیچ مسیری برای تردد مسدود نیست، اما بر اساس اطلاعیه مورخ 19 بهمن ماه، مشکلات در فرودگاه خاتای و جاده خاتای - ریحانلی همچنان ادامه دارد. بر اساس اطلاعات و تصاویر میدانی، راه های بسیاری از شهرها و روستاها برای تردد باز نیست. ریزش های زیادی در جاده ها به ویژه جاده های غازی عنتاب، خاتای، عثمانیه، آدییامان- چلی خان رخ داده است. در حالی که تعمیرات همچنان ادامه دارد، زیرساخت های جاده در برخی نقاط باید بازسازی شوند و نیاز به بودجه متمم وجود دارد.
صنعت برق و شبکه انتقال
نقاط ترانسفورماتور در بخش قابل توجهی از استان های زلزله زده تخریب شد و در برخی مناطق شبکه توزیع برق در حد خاموشی کامل آسیب دید. گمان می رود که راه اندازی مجدد ترانسفورماتور و تاسیسات شبکه در مدت زمان طولانی و با صرف اعتبارات کلان انجام شود. اگرچه مشکلات تاسیسات و خطوط اصلی انتقال انرژی برطرف شده است، اما مشکلات در بخش های توزیع درون شهری در برخی از استان ها همچنان ادامه دارد.
گاز طبیعی
با وقوع زمین لرزه، انفجارهایی در خطوط لوله گاز طبیعی رخ داد و شرکت ملی بوتاش ترکیه، ناچار شد به سرعت جریان گازی عنتاب، خاتای و قهرمان مرعش را قطع کند. در خطوط اصلی انتقال BOTAŞ خرابی و گسیختگی رخ داده و با پس لرزه در مناطق تعمیر شده، خسارت سنگینی ایجاد شده است.
خطوط نفت
BOTAŞ جریان نفت به ترمینال را برای بازرسی تاسیسات پس از اولین زمین لرزه روز دوشنبه متوقف کرد، اما گفت هیچ نشتی یا آسیبی مشاهده نشد. BOTAŞ جریان نفت خام را به پایانه صادراتی جیهان در سواحل مدیترانه در روز سه‌شنبه 7 فوریه منتقل کرد. در عرض چند ساعت، انتقال دوباره راه اندازی شد و اقلیم کردستان تایید کرد که جریان نفت ادامه دارد.
ارتباطات
اگرچه خدمات مخابراتی در استان های منطقه با 11.5 میلیون مشترک تلفن همراه به طور کامل متوقف نشده، اما اختلالات جدی همچنان وجود دارد. بر اساس بیانیه انجمن اپراتورهای مخابرات سیار که ترکسل، ترک تلکام و وودافون عضو آن هستند، 2451 ایستگاه پایه غیرفعال شده، 190 ایستگاه تلفن همراه پرتال با هزینه بالا ارسال شده و 3485 ژنراتور به صورت فوری توسط اپراتورها برای رفع نیازهای انرژی سفارش داده شده است. با این حال، اختلالات بیشتر در روستاها و شهرها ادامه دارد.
بیمارستان‌ها
بلوک A بیمارستان دولتی اسکندرون که برای خدمات مراقبت های ویژه مورد استفاده قرار می گرفت، به طور کامل بر اثر زلزله تخریب شد. همچنین دو بیمارستان دولتی در استان خاتای تخریب شدند، بسیاری از بیمارستان های خصوصی نیز ویران شدند یا به شدت آسیب دیدند.
مدارس
هنوز اطلاعات رسمی از تعداد مدارس تخریب شده اعلام نشده است اما اطلاعات میدانی نشان دهنده تخریب گسترده در مناطق شهری و روستایی است.
کارشناسان مالی، به دولت اردوغان توصیه کرده‌اند:
مقررات قانونی برای حمایت از شرکت های لطمه دیده از زلزله باید در دستور کار قرار گیرد و به سازمان ها فرصت داده شود تا «به سوی برنامه ریزی شهری بهتر در برابر زلزله» حرکت کنند.
در فرآیندهای بازسازی و احیای اقتصادی پس از زلزله، موضوع باید در چارچوب رویکرد توسعه اقتصادی مبتنی بر اقتصاد بازار بررسی شود و دولت دست از حمایت مالی بی حساب و کتاب از نهادهای دولتی بردارد.
منبع: تسنیم