روز گذشته سرانجام پس از چند هفته گمانه زنی و اظهار تمایل رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی برای سفر به ایران ، به طوررسمی اعلام شد که تهران با این سفر موافقت کرده و او در روزهای آینده که نزدیک به نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی هم هست، به کشورمان خواهد آمد تا شاید بتواند گره کور ایجاد شده برای رسیدن به توافق نهایی را باز کند . همچنین آخر هفته گذشته بود که آپارو معاون پادمانی گروسی به تهران آمد تا در سفری غیررسانه ای به زمینه سازی سفر مدیرکل بپردازد . پیش از این هم برخی منابع آگاه به خراسان گفته بودند ایران برای آمدن گروسی به تهران شروطی دارد که در صورت قبول کردن از سوی گروسی ، او می تواند به تهران سفر کند. حالا و با اعلام رسمی کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی مبنی بر انجام این سفر و سفرهفته قبل آیا می توان امیدوار بود که موضوعات مورد علاقه تهران در سفر گروسی تا حدی مورد قبول واقع شده تا برای انجام این سفر چراغ سبز به وین نشان دهد ؟ از سوی دیگر روز یک شنبه و در آستانه سفر مهم حسین امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان به ژنو سوییس، مصاحبه وی با شبکه ایرانی عرب زبان العالم منتشر شد که در آن امیرعبداللهیان با اشاره به پیامی که فواد حسین وزیرخارجه عراق از آمریکایی ها آورده، تصریح کرد:این آمادگی را داریم در چارچوب مذاکراتی که تاکنون در وین انجام شده و پیام هایی که بین ما و طرف آمریکایی از طریق واسطه تبادل شده و «متضمن رعایت منافع همه طرف‌ها و البته خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران است» برای جمع بندی توافق و بازگشت همه طرف ها به تعهدات شان ذیل برجام عمل کنیم. این اظهارات در کنار اعلام آمادگی ایران برای سفر رافائل گروسی که اگر بخواهد می تواند مهم ترین مانع این روزها بر سر توافق یعنی ادعاهای آژانس در باره سه مکان مشکوک را رفع کند ، این تصور را ایجاد کرده که مذاکرات هسته ای در آستانه تحول مهمی است که می تواند نتیجه اش توافق نهایی و احیای برجام باشد، تحولی که در ماه های اخیر اثری از آن دیده نمی شد. حتی اگر به طرف مقابل هم نگاه کنیم می توان اظهارات روز یک شنبه ویلیام برنز رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) را بار دیگر خواند که در کنار ادعاهای همیشگی و این که برنامه هسته ای ایران سرعت زیادی داشته، تصریح کرده:«ارزیابی اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهد که ایران هنوز تصمیمی برای ازسرگیری برنامه ساخت سلاح اتمی نگرفته است.» حتی «نورنیوز» رسانه شورای عالی امنیت ملی نیز روز گذشته نوشت : «با توجه به تداوم روند مذاکرات غیر مستقیم میان ایران و آمریکا درباره مبادله زندانیان دو طرف و همچنین آزادسازی منابع ارزی مسدود شده ایران در یکی از کشورهای عربی، این پرونده در آستانه بسته شدن قرار دارد.»این فضا اگرچه در حرف و سخن مثبت و قابل توجه برای ترسیم افق روشن تری نسبت به گذشته در زمینه مذاکرات احیای برجام و حتی دیگر پرونده های مطرح است اما به اقداماتی به ویژه از سوی طرف آمریکایی نیاز دارد تا روی زمین نیز عملیاتی شود.
همان طور که امیرعبداللهیان در ادامه همین مصاحبه خود گفت:« تصور می کنم اگر طرف آمریکایی در چارچوب پیامی که ارسال کرده واقع بینانه برخورد کند و اظهارات رسانه ای ریاکارانه قبلی را تکرار نکند، ما فاصله زیادی با توافق نخواهیم داشت.» این اظهار امیدواری در باره فاصله کم با توافق در کنار توصیه به آمریکایی ها در باره فاصله گرفتن از اظهارات ریاکارانه ریشه در سخنان چند ماه اخیر آمریکایی ها و به ویژه در زمان نا آرامی های داخلی ایران دارد که واشنگتن ضمن حمایت و امید بستن به تحولات داخلی ایران برای فشار بر سر میز مذاکره ، مدام بر این طبل می کوبید که مذاکرات برجامی از دستور کارش خارج شده و به نوعی بی علاقگی خود به مذاکرات را نمایش می داد در حالی که همه می دانستند ایالات متحده حتی بیش از زمان های قبل از اعتراضات به ارسال پیام های غیر مستقیم اقدام می کند و به نوعی دنبال بازی ریاکارانه خود است.
به نظر نگارنده فضای آینده مذاکرات برجامی روشن خواهد بود اگر سفر گروسی به تهران و این حرکت مثبت ایران درپذیرفتن مدیرکلی که به غرب گرا بودن و گزارش های گمراه کننده دادن معروف است،از سوی طرف مقابل درک شود و اراده ای سیاسی برای حل مشکل سه مکان ادعایی شکل بگیرد . اقدامی که راه هایی برای حل آن از گذشته روی میز بوده و همچنان می توان به آن ها رجوع کرد. اگر چنین درکی صورت بگیرد می تواند یک فضاسازی مثبت برای کسانی باشد که اراده رسیدن به توافق را دارند. همچنین برای تکمیل و تعمیق این حرکت مثبت آمریکایی ها می توانند از زیاده خواهی دست بردارند و پس از حدود یک سال با اجرایی کردن توافق مارس بر سر تبادل زندانیان ، گام دوم را بردارند . شنیده های ما حاکی است توافق مارس کاملا قابلیت عملیاتی شدن دارد و تنها مانع آن مشکلات فنی و بانکی است که واشنگتن درگیر آن است و نه ایران. موضوع سوم تصویب نشدن قطعنامه جدید در نشست چند روز آینده شورای حکام آژانس است به این معنی که کشورهای غربی در فضای مناسب ایجاد شده روش‌های فشار به ایران از جمله صدور قطعنامه را کنار بگذارند.این سه اقدام در 10 روز آینده کاملا این قابلیت را دارد که فضای مثبت ایجاد شده را روی زمین به واقعیت بدل سازد و عملا راه را برای رسیدن به توافق نهایی که به نظر وزیرخارجه ایران نزدیک و در دسترس است، باز کند.
منبع: روزنامه خراسان / دکتر هادی محمدی