دیروز یکشنبه 7 مه 2023 اتحادیه عرب با بازگرداندن کرسی سوریه به این کشور بعد از 12 سال موافقت کرد؛ اتفاقی که ناظران و همه کسانی که با تحولات منطقه و نیز بحران سوریه آشنایی دارند، آن را به مثابه یک پیروزی برای دولت دمشق و ملت سوریه می‌دانند. بر این اساس کشورهای عربی که با تبعیت از سیاست‌های خصمانه آمریکا ضد سوریه، بیش از یک دهه این کشور را در جهان عرب منزوی کرده بودند، بعد از اینکه متوجه بیهودگی تداوم این سیاست‌ها شدند، با یک چرخش اساسی در مواضع خود، اقدام به بازگرداندن دمشق به جایگاه اصلی خود کردند که اولین گام در این زمینه بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بود.
از همان دقایق ابتدایی اعلام خبر بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، تحلیل‌های متعددی درباره آن ارائه شد. «عبدالباری عطوان» سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای رای‌الیوم و تحلیلگر برجسته فلسطینی از اولین تحلیلگران منطقه‌ای و بین‌المللی بود که به این خبر واکنش نشان داده و با انتشار یادداشتی نوشت، استواری ملت سوریه که 12 سال است ادامه دارد، در نهایت به یک پیروزی تاریخی منجر شد و وزرای خارجه عرب به اتفاق آرا با بازگشت بی‌قید و شرط سوریه به اتحادیه عرب و همه نهادهای وابسته به آن موافقت کردند؛ اتفاقی که باب مشارکت «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه را در اجلاس سران عرب در ریاض در تاریخ 19 مه جاری باز می‌کند.
عطوان افزود، این یک شکست بزرگ برای ایالات متحده آمریکاست که به شدت با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب مخالف بود و برخی از متحدان خود را تحریک کرد تا به هر روشی مانع این اتفاق شوند. اما عدم پاسخ کشورهای عربی به این درخواست آمریکا به معنای شکست نفوذ مسموم ایالات متحده در منطقه است. واقعیت آن است که طی همه این سال‌ها سوریه نسبت به تعلیق عضویت خود در اتحادیه عرب بی‌تفاوت بود و اصراری برای بازگشت به آن نداشت. سوریه به عنوان یکی از موسسان اتحادیه عرب بعد از تعلیق عضویت خود در این اتحادیه از ورود به هرگونه جنگ رسانه‌ای با آن اجتناب کرد.
در ادامه این یادداشت آمده است، سوریه در سال 2013 از نهاد اجلاس سران عرب در دوحه خارج یا اخراج شد و کرسی این کشور در اختیار معارضان دولت سوریه قرار گرفت. اما به لطف تغییرات راهبردی که در منطقه ایجاد شده و به دنبال توافق ایران و عربستان، سوریه بعد از یک دهه به اجلاس سران عرب برگشته و قرار است در این اجلاس که حدود 10 روز دیگر در ریاض برگزار می‌شود مشارکت کند.
این تحلیلگر عرب زبان تصریح کرد، ما نمی‌دانیم که بشار اسد شخصا در اجلاس سران عرب در ریاض مشارکت خواهد کرد یا نه؛ اما اگر تصمیم به حضور در این نشست بگیرد، بدون شک ستاره اجلاس مذکور خواهد بود و همه توجه‌ها به سوی او جلب می‌شود و همه رسانه‌ها تا پایان نشست به پوشش خبری دیدارهای بشار اسد با سران کشورهای عربی می‌پردازند. سوریه یک پیروزی بزرگ به دست آورد و اگر 12 سال استواری و مقاومت بی‌وقفه مردم و رهبری آن نبود بازگشت این کشور به اتحادیه عرب ممکن نمی‌شد؛ ملتی که در برابر همه سختی‌ها و محاصره‌ها ایستادند تا توطئه آمریکا و رژیم صهیونیستی در تجزیه سوریه و سرنگونی نظام این کشور را ناکام بگذارند.
بر اساس این مقاله، کشورهای عربی که یک دهه قبل صدها میلیارد دلار برای تسلیم سوریه و سرنگونی نظام آن هزینه کردند، اکنون پرچم‌های سفید خود را مقابل این کشور بالا برده و از آن عذرخواهی می‌کنند. ما اکنون در برابر مرحله‌ای از تغییرات همه‌جانبه در جهان قرار داریم که برجسته‌ترینِ آن، کاهش قابل توجه نفوذ آمریکا و اروپا در راستای منافع نظام جدید و چندقطبی جهانی به رهبری چین و روسیه بوده و طبیعی است که منطقه عربی نیز تحت تاثیر این تغییرات قرار بگیرد.
عبدالباری عطوان ادامه داد، عربستان سعودی خواستار اقدامی شد که سوریه را به اتحادیه عرب بازگرداند و به این ترتیب یک نقشه جدید منطقه‌ای ترسیم شد که برجسته‌ترین عناوین آن احیای ائتلاف چهارجانبه مصر و عربستان و عراق و سوریه و آشتی میان مولفه سنی و شیعه منطقه و تقویت روابط کشورهای عربی با ایران است. در این میان رژیم اشغالگر صهیونیستی بازنده اصلی این بیداری عربی در منطقه خواهد بود. بارزترین نتیجه این بیداری عربی، ریشه کن شدن همه درگیری‌ها و فتنه‌های فرقه‌ای و اتحاد دوباره کشورهای عربی و اسلامی حول آرمان فلسطین و لغو همه توافق‌های عادی‌سازی قدیمی و جدید با رژیم اشغالگر است.
در ادامه این مقاله آمده است، سوریه حاکمیتی مستقل دارد و تحت سیطره هیچ کشوری نیست و بنابراین صرفا به بازگشت نمادین به اتحادیه عرب راضی نمی‌شود؛ اتحادیه‌ای که در همدستی با پروژه آمریکا در جنگ‌های لیبی و ویرانی سوریه و عراق، اشتباهات زیادی مرتکب شد. در این مرحله صرفا تحسین و استقبال از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب به تنهایی کافی نیست و باید گام‌های جدی برای فعال‌سازی مجدد این اتحادیه و اصلاح آن برداشته شود؛ به طوری که قطب‌نمای اتحادیه عرب به سمت مسئله مرکزی عربی و بازسازی سوریه، کاهش درد و رنج ملت این کشور و عذرخواهی عملی از آنها به دلیل جنایت‌هایی که در حق مردم سوریه انجام شده است، بچرخد. شاید نشست آتی سران عرب در ریاض مقدمه‌ای برای آغاز یک پیشرفت جدی در این زمینه باشد.
عطوان در پایان این یادداشت خود نوشت، تصور کنید اگر صدها میلیارد دلاری که برخی کشورهای عربی تحت دیکته‌های آمریکا برای ویرانی سوریه هزینه کردند، صرف توسعه کشورهای عربی و ایجاد شغل برای ده‌ها میلیون بیکار و تاسیس دانشگاه‌ها و مدارس جدید و انجام پروژه‌های توسعه و شکوفایی می‌شد چه اتفاق خوبی می‌افتاد. در پایان می‌گوییم سوریه که بیش از 12 سال خویشتن‌داری و خیانت‌های مسموم را تحمل کرد و با این وجود هرگز از اصول و عقیده خود برنگشت، اکنون هویت عربی اتحادیه عرب را به آن بازخواهد گرداند.
منبع: تسنيم