ساعات ابتدایی صبح روز یکشنبه 24 اردیبهشت ماه بود که خبر حضور رهبر معظم انقلاب در نمایشگاه کتاب تهران روی خروجی رسانه ها قرار گرفت و تبدیل به مهم ترین خبر این رویداد فرهنگی کشور شد. بازدید 3 ساعته رهبر انقلاب که در همان ساعات ابتدایی آغاز به کار نمایشگاه کتاب به انجام رسید، نشان دهنده اهمیت برگزاری این اتفاق و توجه ویژه معظم له به کتاب و کتابخوانی است.
بازدید رهبر انقلاب از نمایشگاه کتاب در حالی انجام شد که در 3 سال گذشته به دلیل همه گیری ویروس کرونا ایشان بازدیدی از نمایشگاه نداشتند، اما امسال با فروکش کردن این ویروس، دوباره به مصلی تهران رفتند.
نکته قابل توجه این بازدید، مدت زمان نسبتا طولانی آن است و همین موضوع به وضوح نشان می دهد که رهبر انقلاب تا چه اندازه نسبت به این موضوع دغدغه داشته و امر کتابخوانی چه قدر مهم و حیاتی است.
سخنان آیت الله خامنه ای در بازدید از نمایشگاه کتاب چند محور اصلی داشت؛ اولین محور استقبال مردم از این نمایشگاه بود. ایشان در بخشی از بیانات خود فرمودند: «آن‌چه امسال در نمایشگاه دیدم، خرسندکننده بود؛ اولاً جمعیت زیاد هم دیده می‌شد و در آمارهایی که به من دادند، تعداد جمعیت بالا و خیلی خوب بوده است. مقدار کتابی که خریداری شده هم خیلی خوب بوده، خودم که چندین غرفه را از نزدیک دیدم، انسان احساس می‌کند کار نشر کتاب بر خلاف بعضی زمینه‌های نامساعد رو به پیشرفت است.»
رهبر معظم انقلاب از گرانی کاغذ نیز گلایه داشتند. ایشان با انتقاد از عدم توجه مسئولان به تأکیدات پیشین ایشان در سالهای گذشته در زمینه لزوم تولید کاغذ مرغوب، بیان کردند: «سالهای قبل همت نکردند این مسئله را دنبال کنند ولی الآن الحمدلله شروع کردند و امیدواریم این اقدام کمک کند تا قیمت بالای کتاب‌ها که واقعاً خرید کتاب با این قیمت‌ها سخت است، بشکند و با ارزان‌شدن کاغذ و آمدن کاغذ داخلی مرغوب این وضع بهتر شود.»
رهبر انقلاب درباره اهمیت کتابخوانی نیز سخنان مهمی را بیان کردند: فرهنگ و فرهنگ‌سازی کشور همواره به کتاب احتیاج دارد و با اینکه امروز امکانات فضای مجازی و امثال آن به‌وجود آمده و گسترش یافته، اما کتاب هم‌چنان در جایگاه والا و مهم خود قرار دارد. همه فعالیت‌های هنری، رسانه‌ای، فرهنگی مانند تئاتر، سینما و حتی نقاشی و کارهای سمعی و بصری احتیاج به کتاب دارد، کسی می‌تواند کار هنری و رسانه‌ای خوب را تولید کند که با کتاب سر و کار داشته باشد. امروز تأکید می‌کنم کسانی که در کار برنامه‌سازی برای تلویزیون، رادیو، مطبوعات، هنرهای نمایشی، سمعی و بصری و کار هنری به هر شکل هستند، کتاب زیاد بخوانند، الحمدلله در همه موضوعات کتاب و کتاب‌های تألیف داخل داریم.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در ادامه بیانات‌شان درباره کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان گفتند: بنده بر کتاب کودک و نوجوان هم تأکید دارم؛ خوشبختانه دیدم در چندین غرفه بر این مسئله کار شده و باز تأکید می‌کنم برای کودکان و نوجوانان هرچه می‌توانند کتاب تهیه کرده و ما را از کتاب‌های بیگانه بی‌نیاز کنند که بتوانیم کتاب‌های با فرهنگ و جهت‌گیری‌های خودمان را در اختیار نوجوانان‌مان بگذاریم.
ایشان همچنین توصیه‌هایی نیز برای جریان نشر و مسئولان فرهنگی کشور مطرح فرمودند، که از آن جمله می توان به بحث حمایت از نشر نزدیک به فرهنگ انقلاب و تولید کتاب‌های خوب و بامحتوا اشاره کرد.
خاطراتی برای تمام فصول به قلم علی اکبر ولایتی
مراسم رونمایی از کتاب خاطرات علی‌اکبر ولایتی با عنوان «آن‌سوی دیپلماسی» اتفاق مهم روز پنجم نمایشگاه کتاب بود. این کتاب به سیاست روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران در سایه یادداشت‌های دوران وزارت خارجه علی‌اکبر ولایتی می پردازد.
در این مراسم سیدکمال خرازی وزیر اسبق وزارت امور خارجه و رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، سیدعلی‌اکبر صالحی وزیر اسبق امور خارجه و قائم‌مقام فرهنگستان علوم، بروجردی و آصفی از مشاوران علی‌اکبر ولایتی حضور داشتند.
آصفی که تدوین و انتشار کتاب را به‌عهده داشته است در سخنانی گفت: پروژه تدوین و انتشار این کتار از سال 1390 آغاز شد تاکنون سه جلد از این کتاب آماده شده است که دو جلد آن چاپ شده و جلد سوم زیر چاپ است، این یک مجموعه 14جلدی است و هر جلد 900 تا 1000 صفحه را دربرمی‌گیرد.
وی ادامه داد: در خاطره‌نویسی‌هایی که تاکنون دیده‌ام کمتر موردی را می‌توان یافت که در جزئیات به این دقت وارد شده باشد، بنابراین در شناخت اتفاقات سالهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه روابط خارجه می‌تواند بسیار مفید باشد.
مشاور علی‌اکبر ولایتی درباره ممیزی ها بر این کتاب گفت: در این خاطره‌نویسی دو امر مهم مدنظر ما بوده است؛ اول منافع نظام، البته باید بگویم از 14 هزار صفحه‌ای که این مجموعه را شامل می‌شود کمتر از 500 صفحه با این مورد ممیزی شده است. مورد دوم رعایت آبرو و شخصیت کسانی است که به‌نحوی نامی از آنها برده شده است، به‌هرحال گاهی افراد اشتباهات مهلکی داشته‌اند که می‌تواند به‌نوعی ضربه جدی به آبروی آنها زده شود، این موارد نیز بسیار اندک است حدود 30 تا 40 صفحه از کتاب را دربرمی‌گیرد.
سیدکمال خرازی با اشاره به 16 سال فعالیت علی‌اکبر ولایتی در وزارت امور خارجه گفت: در تمام دوران تصدی وی در وزارت خارجه که 16 سال را دربرمی‌گیرد گام‌های بسیار مهمی برداشته شده است بعد از انقلاب سالهای اول کار جدی در وزارت خارجه رخ نداد اما با آمدن وی و کارهای جدی از جمله تأسیس دانشکده بین‌الملل وزارت خارجه برای تربیت نیروی انسانی انجام شد.
وی خاطرنشان کرد: در دورانی که ولایتی در وزارت امور خارجه بود کشور با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شد، بخش زیادی در دوران جنگ بود و حل این مشکلات تدبیرهای زیادی را نیاز داشت. در آن دوران من در نیویورک سفیر ایران بودم آقای ولایتی وقتی با همتایان خود ملاقات می‌کرد شاهد این بودم که مشکلاتی بین ایران و کشورهای اروپایی وجود دارد مذاکرات در آن دوران انتقادی بود اما وزیر امور خارجه ایران کوتاه نمی‌آمد و ایستاد و انتقاد می‌کرد.
علی‌اکبر صالحی وزیر اسبق وزارت امور خارجه هم گفت: تجارب گذشته را نباید دوباره زندگی کرد باید بنویسیم اما در کشور ما به این مهم به‌خوبی توجه نشده است، و ما گذشته را دوباره زندگی می‌کنیم، باید از تاریخ عبرت بگیریم نه اینکه مجدداً شرایطی را فراهم کنیم که همان حوادث و اتفاقات رخ دهد، تاریخ باید ما را پخته کند و تجربه دیگران و گذشته باید ما را پخته کند ما اگر بخواهیم فعالیت‌هایی مثل جوان‌گرایی را تسریع کنیم باید کنار آن به پختگی توجه داشته باشیم، من این کتاب را برای این مناسب می‌دانم که اگر قرار باشد جوانانی در آینده عهده‌دار مسئولیت شوند بتوانند آن را مطالعه کنند و پخته عمل کنند نه خام، قطعاً جوانانی که بعداً به وزارت خارجه می‌آیند باید این کتاب را مطالعه کنند.
دیپلماسی تراز انقلاب یعنی چه؟
دیگر اتفاق مهم روز پنجم نمایشگاه کتاب، رونمایی از کتاب «دیپلماسی تراز انقلاب» بود که با حضور رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
حجت‌الاسلام محمدمهدی ایمانی‌پور در آئین رونمایی از "کتاب دیپلماسی تراز انقلاب" و " نماهنگ صنعت نشر کتاب جمهوری اسلامی ایران" در سرای ملل، گفت: مطالعه این کتاب را برای کسانی که می‌خواهند بدانند جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به دنبال چه چیزی است، توصیه می‌کنم. دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید تراز انقلاب اسلامی باشد و چیستی و چرایی دیپلماسی تراز انقلاب اسلامی را در بیانات رهبر انقلاب می‌توان جستجو کرد.
وی با اشاره به ابزارهای عملیاتی دیپلماسی فرهنگی در نگاه رهبری توضیح داد: زبان فارسی یکی از این ابزارها است و اگر کسی در خارج از کشور بتواند با زبان فارسی ارتباط برقرار کند، می‌تواند تصویر درستی را از ایران در ذهن خود داشته باشد. دومین ابزار از ابزارهای پیشبرد اهداف دیپلماسی عمومی تراز انقلاب در نگاه رهبری و معرفی شخصیت‌های بزرگ است و سومین آن ترجمه آثار و فیلم‌های مناسب است. اگر آثار خوب، ترجمه شایسته‌ای را ارائه دهند، خواننده خود را خواهند داشت.
فروش نمایشگاه کتاب 100 میلیاردی شد
دیگر اتفاقات مهم روز پنجم نمایشگاه کتاب را این گونه می توان شرح داد:
- مجموعه کتاب «قهرمان من» با کتاب‌های «عمو قاسم»، «داداش ابراهیم»، «آقا معلم»، «آقا محسن» و «علی لندی» 500 هزار تایی شد و به همین مناسبت جشنی از سوی نشر کتابک برگزار شد.
- رویداد ایده‌پردازی «نمایشگاه دوست داشتنی من» آغاز به کار کرد. «نمایشگاه دوست داشتنی من» یک رویداد ایده پردازی جمعی است که از مردم و همه اهالی کتاب و نشر و علاقه مندان به کتاب می‌خواهد ایده‌های خود را برای بهبود، ارتقا، به روز شدن و جذاب‌تر شدن نمایشگاه ارائه دهند.
- علی رمضانی سخنگوی نمایشگاه کتاب درباره آمار فروش کتاب تا ساعت 20 دیروز، گفت: مجموعا 50 میلیارد تومان فروش کارت خوان‌ها و با برآورد کارت به‌کارت و دستگاه‌های دیگر در مجموع حدود 65 میلیارد تومان خرید حضوری تا پایان ساعت 20 روز گذشته ثبت شده است.
- به گفته رمضانی در بخش مجازی نیز مجموعا 37 میلیارد تومان فروش ثبت شده که 26 میلیارد سهم ناشران و 11 میلیارد سهم کتابفروشان است. بنابراین مجموعا 102 میلیارد تومان تا پایان روز چهارم کتاب به فروش رفته است.
رمضانی درباره جدیدترین جزئیات تخلفات ناشران گفت: پنج ناشر به واسطه عدم رعایت ضوابط مندرج در آیین نامه نمایشگاه به جهت پوشش نامناسب و عدم رعایت شئونات اسلامی به اخذ تعهد کتبی و درج در پرونده محکوم شدند، یک ناشر نیز به دلیل فروش کتاب غیرمجاز و مغایر با ضوابط نشر و سایر تخلفات به رفع تخلف، درج در پرونده و تعطیلی غرفه و پنل مجازی تا پایان نمایشگاه محکوم شد. ناشر دیگری هم که به عرضه و فروش پازل اقدام کرده بود به اخذ تعهد، رفع تخلف و جمع‌آوری پازل محکوم شد، یک ناشر هم برای عرضه کتاب مغایر با ضوابط نشر به تعطیلی یک روزه غرفه و بسته شدن پنل مجازی تا پایان نمایشگاه محکوم شد.
منبع: تسنیم