اقتصاد حدود ۶۰۰ میلیارد دلاری قاره آفریقا، سبب شده تا این منطقه امروز نیز مورد توجه بسیاری از کشورهای پیشرو در اقتصاد جهانی قرار گیرد؛ چین سالهاست که ضمن رقابت با آمریکا، همکاری همه جانبهای را با اغلب کشورهای آفریقایی آغاز کرده و دیگر کشورها نظیر هند و ترکیه نیز این راه را پیش گرفتهاند و گزافه نیست اگر یکی از علل عقب ماندگی اقتصاد ایران در دهه نود را همین عامل بی توجهی به ظرفیت ویژه قاره آفریقا به شمار آوریم.
با این حال،آقای رئیس جمهور امروز و پس از یازده سال به سه کشور آفریقایی کنیا، اوگاندا و زیمبابوه سفر خواهد کرد. این کشورها در مسیر توسعه هستند اما هنوز در ابتدای این مسیر هستند به همین علت فناوری ایران در صنایعی مانند خودرو، لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی، تراکتور و کشاورزی برای آنان مناسب و به صرفه است.
این را مقایسه کنید با صادرات به کشورهای پیشرفتهتر که انتقال صنایع نیاز به سطح بالاتری از پیشرفته بودن دارد. گرچه در چندین صنعت هم میتوان از مرزهای دانش سخن گفت که ایرانیان بر آن ایستادهاند مثل همین روبات جراح که به تازگی به اندونزی صادر شده است.ثانیا برخلاف تصور عمومی، آفریقا قارهای تماما فقیر و بیپول نیست.
برای مثال در سال گذشته، ترکیه فقط به لیبی پنج میلیارد دلار صادرات مستقیم داشته و پولش را هم کاملا به دلار گرفته است. این عدد بیشتر از کل صادرات ایران به قاره اروپا در سال گذشته است.ثالثا کشورهای آفریقایی برای واردات ما هم میتوانند نقش ایفا کنند. معادن متعدد، ذخایر ارزشمند و زمینهای حاصلخیز مواردی است که نیاز داخلی ما را مرتفع میسازد. تجارت دریا، یکی از موضوعات مورد توجه ایران طی سال های اخیر بوده و کشور ساحلی کنیا با قرار گیری در ضلع شرقی قاره آفریقا، میتواند ظرفیتی برای ایجاد خطوط منظم کشتیرانی در کشورهای ضلع شرقی ایجاد کند و ارتباط با کشورهای غربی و شمالی قاره آفریقا را فعال کند.از آن سو اوگاندا نیاز ضروری به واردات دارو و نفت دارد و این دو محصول در صدر فهرست واردات آن طی سال های اخیر قرار داشته است؛ محصولاتی که نقطه قوت صادرات ایران محسوب میشوند و از این لحاظ اوگاندا میتواند بازار مطلوبی برای محصولات ایران باشد.زیمبابوه نیز دارای ظرفیت ویژهای به لحاظ معدنی است. مذاکرات همکاری تجاری ایران و زیمبابوه در بهمن ماه گذشته و در سفر وزیر صنعت این کشور به ایران انجام شده و در نهمین اجلاس کمیسیون مشترک، اسناد همکاری مهمی میان دو کشور به امضا رسیده است.این توضیحات نشان میدهد که آفریقا برای ایران فرصتهای متعدد سرمایهگذاری و سودآوری داشته باشد و مقصد صادرات صنایع مختلف ما باشد. از طرف دیگر بسیاری از نیازهای ما را تامین کند و حتی ارزآوری هم داشته باشد.حال باید منتظر ماند و دید که در سفر رئیس جمهور به این سه کشور، چه موضوعاتی مورد مذاکره قرار گرفته و چه اسناد همکاری به امضای طرف ها خواهد رسید.با این حال امید است این سفر پر از توافق نامههای واقعی و روی زمین برای استفاده از این ظرفیتها باشد تا ثمره آن همچنان که رئیس محترم جمهور نیز تاکید دارد در معیشت و سفره مردم دیده شود.
منبع: روزنامه خراسان / مصطفی منتظر