شکست صهیونیست‌ها در مواجهه با عملیات طوفان‌الاقصی و وقوع نسل‌کشی آشکار کودکان غزه از سوی رژیم اشغالگر قدس، منجر به واکنش سرسختانه و خشمگینانه مسلمانان کشور‌های گوناگون دنیا شده است. یکی از کانون‌های اصلی اعتراضات علیه رژیم اشغالگر قدس، مانیل، جاکارتا و کوالالامپور بوده‌اند. به عبارت بهتر، شرق آسیا تبدیل به یکی از کانون‌های اعتراضی گسترده علیه جنایات رژیم اشغالگر قدس در غزه شده است. بدون شک اصلی‌ترین بازنده این خشم عمومی، لابی‌های غیر رسمی قدرت در جاکارتا هستند که طی ماه‌های گذشته، مشغول زمینه‌سازی برای عادی سازی روابط با تل آویو بوده‌اند!
خشم اندونزیایی‌ها از برخی مواضع منفعلانه
نوع واکنش برخی رهبران دینی و سیاسی در اندونزی نسبت به جنایات مسلم رژیم صهیونیستی، ادعا‌هایی که از جاکارتا تلاش‌های پشت پرده برای عادی‌سازی روابط با تل‌آویو به گوش می‌رسید را تا حدود زیادی تایید می‌کند. رئیس نهضت العلماء یحیی خلیل ثقوف، بدون اشاره به جنایات خاص رژیم صهیونیستی، برای قربانیان هر دو طرف درگیری (نوار غزه و اراضی اشغالی) ابراز نگرانی کرد. نهضت‌العلماء (NU) و محمدیه، دو سازمان بزرگ اسلامی در اندونزی به طور جداگانه خواستار توقف فوری جنگ بین رژیم صهیونیستی و فلسطین شدند، اما اشاره‌ای نسبت به ابعاد گسترده جنایات رژیم اشغاگر قدس نداشته اند. عبدالمعطی، دبیرکل حزب مردمی محمدیه نیز از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواست تا فوراً اقداماتی را برای توقف جنگ و انجام مذاکرات صلح انجام دهد.
عبدالمعطی در یک کنفرانس مطبوعاتی در دفتر مرکزی حزب محمدیه گفت: ما از شورای امنیت سازمان ملل خواستار اتخاذ سریع گام‌های سیاسی و دیپلماتیک با مشارکت طرف‌های مرتبط به ویژه اسرائیل و فلسطین برای توقف جنگ، هستیم. معطی بر موضع محمدیه در حمایت از مبارزات فلسطینی تاکید کرد؛ و افزود با احزاب مختلف برای کمک به غیرنظامیانی که قربانی جنگ شده‌اند همکاری خواهد کرد.
ارتقای مراودات تجاری جاکارتا و رژیم صهیونیستی
بدون شک یکی از آثار عملیات طوفان‌الاقصی در شرق آسیا، اتحاد دوباره مخالفان رژیم اشغالگر قدس در دفاع از آرمان‌های فلسطین و متعاقباً، نفی گفتمان سازش در برابر تل‌آویو بوده است. یکی از مهم‌ترین کشور‌هایی که تحت تاثیر این فضا و فرامتن قرار گرفته، اندونزی می‌باشد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در دیدار دسامبر ۲۰۲۱ خود با وزیر امور خارجه اندونزی، رتنو مارسودی در جاکارتا، احتمال برقراری روابط دیپلماتیک بین رژیم صهیونیستی و اندونزی را مطرح کرد.
در همان ماه، سخنگوی وزارت خارجه اندونزی، تئوکو فیزاسیه، در گفتگو با سایت Nikkei Asia تایید کرد که بلینکن این پیشنهاد را مطرح کرده است. یوسف زیلبرمن، معاون سخنگوی وزارت خارجه رژیم صهیونیستی، هنگامی که از وی خواسته شد درباره امکان برقراری روابط دیپلماتیک اظهارنظر کند، به میدل ایست‌ای گفت: «اسرائیل دست صلح و دوستی را به سوی همه کشور‌های جهان دراز می‌کند، این شامل اندونزی نیز می‌شود.»
یکی از مسئولین وزارت خارجه آمریکا به میدل ایست‌ای گفت که «به عنوان یک موضوع کلی، ما همچنان از یکپارچگی کامل اسرائیل در منطقه و فراتر از آن حمایت می‌کنیم. ما شما را به دولت اندونزی و اسرائیل ارجاع می‌دهیم. من نمی‌توانم چیزی از مکالمات دیپلماتیک خصوصی را به اشتراک بگذارم.
حمایت اندونزی از فلسطین
تحلیلگران به نشریه میدل ایست‌ای گفتند که موضوع مهمی که می‌تواند هرگونه توافق بالقوه عادی‌سازی را از بین ببرد، احساسات مردم اندونزی در طرفداری از فلسطین است که در وجود آن‌ها نهادینه شده است. این مسئله به زمانی برمی‌گردد که بنیانگذار اندونزی، سوکارنو، رژیم صهیونیستی را به اولین کنفرانس آسیایی-آفریقایی با موضوع فلسطین که در سال ۱۹۵۵ برگزار شد، دعوت نکرد. اندونزی همچنین از حضور رژیم صهیونیستی در چهارمین دوره بازی‌های آسیایی که در سال ۱۹۶۲ در جاکارتا برگزار شد، جلوگیری کرد. سیتی موتیاه ستیاواتی، مدرس روابط بین‌الملل در دانشگاه گادجاه مادا (UGM) در یوگیاکارتا در جزیره جاوه اندونزی، می‌گوید: این کشور به دلیل اعتقادات و ثوابتی که دارد، از آرمان فلسطین حمایت می‌کند. ما – به عنوان یک کشور مستعمره – با ملت فلسطین همدل هستیم. اکثریت جامعه مسلمانان اندونزی نمی‌توانند آغاز رابطه دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی را بپذیرند.»
او با اشاره به جمعیت اندونزی که تقریباً ۹۰ درصد آن مسلمان هستند گفت یک همبستگی اسلامی وجود دارد که باید توسط دولت مورد توجه قرار گیرد، زیرا اکثریت این‌گونه فکر می‌کنند چنین دیدگاه‌هایی نمایانگر بخش بزرگی از جامعه است و بسیاری از اندونزیایی‌ها به طور کامل امکان عادی‌سازی را رد می‌کنند.
آکنولت کریستیان پاکپاهان، مدرس روابط بین‌الملل در دانشگاه کاتولیک پاراهیانگان (UNPAR) در باندونگ، استان جاوه غربی اندونزی، با این موضوع موافق است و می‌گوید: «به عنوان یک کشور قدرت متوسط، موقعیت اندونزی برای حمایت از فلسطین بسیار استراتژیک است. اندونزی در حال تبدیل شدن به عنوان یک کشور تاثیرگذار جدید در فضای بین‌المللی است.
دیدگاه عمومی نسبت به آینده روابط جاکارتا - تل‌آویو
گذشته از حمایت دیرینه دولت اندونزی از مردم فلسطین، بسیاری از اندونزیایی‌ها نیز دیدگاه‌های منفی نسبت به رژیم صهیونیستی دارند. ممتازا تاترادینگرات، که در جاکارتا زندگی می‌کند، به میدل ایست‌ای گفت که او بسیار مخالف ایده عادی‌سازی است. ما به عنوان اندونزیایی‌ها چگونه می‌توانیم از رابطه با کشوری حمایت کنیم که به وضوح مرتکب جنایات علیه بشریت، اشغال غیرقانونی، استعمار و آپارتاید شده است؟»
بر اساس یک نظرسنجی ملی در ماه مه ۲۰۲۲ که توسط موسسه تحقیقاتی و مشاوره سایفول موجانی انجام شد، ۶۹ درصد از اندونزیایی‌ها از رژیم صهیونیستی متنفر هستند – و تنها ۲۰ درصد از آن‌ها تصور مطلوبی از این رژیم داشتند.
احساسات ضد اسرائیلی چنان عمیق است که در اوایل سال جاری، بدنه حاکمه فوتبال جهان، فیفا، پس از مخالفت برخی سیاستمداران و شهروندان با حضور رژیم صهیونیستی، اندونزی را از میزبانی جام جهانی زیر ۲۰ سال ۲۰۲۳ محروم کرد.
در حالی که اندونزی علناً برنامه‌های برقراری روابط با رژیم صهیونیستی را تکذیب می‌کند، طبق آمار منتشر شده توسط وزارت بازرگانی، اندونزی در سال ۲۰۲۲ به ارزش ۱۸۵.۲ میلیون دلار کالای غیرنفتی و گاز به اراضی اشغالی صادر کرد، در حالی که در آن سال ۴۷.۸ میلیون دلار کالا از اراضی اشغالی وارد کرد. حجم تجارت بین اندونزی و رژیم صهیونیستی از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ بیش از ۱۰۰ میلیون دلار در سال است. اما وقوع حوادث اخیر و نسل‌کشی آشمار صهیونیست‌ها در نوار غزه، بار دیگر گفتمان سازش با تل‌آویو را که در لایه‌های پنهان و زیرین قدرت در جاکارتا در حال طراحی و تکمیل بود را به چالش کشیده است. بدون شک از این پس، سازش با دشمن صهیونیستی به مراتب نسبت به قبل از وقوع عملیات طوفان‌الاقصی، هزینه بیشتری در بر خواهد داشت!