انگلیسی‌ها در آشانتی

دولت آشانتی، دولتی مستقر در قرن هفدهم تا نوزدهم در سرزمین غنا بود که مرز‌های خود را تا ساحل عاج و توگو گسترش داده بود. این سرزمین در سال ۱۸۷۴ میلادی، به تصرف انگلستان درآمد. انگلیسی‌ها پس از تحکم موقعیت خود در ساحل طلا، درصدد سرنگون کردن دولت آشانتی برآمدند. آنها به این منظور بین آشانتی و ساکنان نواحی ساحل فانتی دشمنی ایجاد کردند. کوشش‌های آشانتی برای دسترسی به دریا به سال ۱۸۷۳، به جنگ با انگلیسی‌ها منجر شد. ارتش فانتی در این جنگ در کنار استعمارگران انگلیسی قرار گرفت. سربازان آشانتی پایداری و سلحشوری فراوانی از خود نشان دادند. انگلیسی‌ها در پنج جنگ از هفت جنگ خود با آشانتی در سال‌های ۱۸۰۵، ۱۸۱۱، ۱۸۱۴، ۳۱-۱۸۲۴ و ۱۸۶۳ شکست خوردند؛ اما سرانجام موفق شدند در جنگ ششم (۷۴-۱۸۷۳) «کوماسی» پایتخت دولت آشانتی را تصرف کنند. آشانتی مجبور شد غرامت فراوانی بپردازد و از دعاوی خود بر نواحی ساحل صرف‌نظر کند. 

کوشش استعمار بریتانیا برای سلطه بر سرزمین و مردم آشانتی موجب تشدید مبارزات آزادی‌بخش شد. انگلیسی‌ها به سال ۱۸۹۶، مقاومت نیرو‌های آشانتی را به کلی در هم شکسته و کوماتس را برای بار دوم به تصرف در‌آوردند و به این ترتیب دولت مستقل آشانتی را برانداختند. ارتش انگلیس برای پیروزی در این جنگ، تدارکات و مقدمات دقیقی فراهم آورده بود. سلطه استعمارگران به سال ۱۹۰۰، منتهی به قیام مردم آشانتی در سال بعد شد. ارتش استعماری بریتانیا با شیوه وحشیانه، اقدام به سرکوب قیامی کرد که در جریان آن بسیاری از آبادی‌ها و قصبه‌ها با خاک یکسان شد. به سال ۱۹۰۱، سرزمین آشانتی ضمیمه مستعمره ساحل طلا شد و به جزئی از خاک امپراتوری بریتانیا ملحق شد!

غَنا ۴۵ سال تحت تسلط انگلستان بود و در مارس سال ۱۹۴۶ میلادی، نخستین گام در راه استقلال این کشور با تصویب قانون اساسی برداشته شد. سرانجام در سال ۱۹۵۷ میلادی، غنا به رهبری «قوام نکرومه» به استقلال رسید. در آن تاریخ، دو مستعمره بریتانیا، یعنی «ساحل طلا» و «توگولند» که یک سال پیش از آن با هم ادغام شده بودند، کشوری به نام «غنا» را تشکیل دادند. به این ترتیب، در یکم ژوئیه ۱۹۶۰، نظام جمهوری در غنا رسمیت یافت.