قتل‌عام در اکسوزا

سرزمینی که امروز به نام آفریقای جنوبی شناخته می‌شود، سالیان متمادی در اشغال هلندی‌ها بود. در پایان جنگ‌های ناپلئون در سال ۱۸۱۴ میلادی، بریتانیا مستعمره هلندی «کیپ» در آفریقای جنوبی را اشغال کرد. مهاجران هلندی که «بوئرها» نامیده می‌شدند (بوئر‌ها در زبان هلندی به معنی کشاورزان است) می‌خواستند، رسوم و مذهب کالوینیست خود را حفظ کنند. بنابراین، آنها از کیپ مهاجرت کرده و با کاروان بزرگی از گاری‌ها که به وسیله گاو‌ها کشیده می‌شدند، راه شمال را در پیش گرفتند. 

انگلیسی‌ها به تدریج در فکر بسط قدرت خود برآمدند و در این مسیر به سرزمین‌هایی تجاوز کردند که در اختیار اقوام بومی آن منطقه بود. در این مسیر از ترفند‌ها و لطایف‌الحیل گوناگونی بهره می‌گرفتند؛ برای نمونه غارتگران انگلیسی برای تصرّف سرزمین «اکسوزا» به تبلیغات تحریک‌آمیزمتوسل شدند. در سال ۱۸۵۶، وقتی مردم اکسوزا با تلفات فوق‌سنگین احشام خود بر اثر شیوع بیماری، بسیار ناتوان شده بودند، «پیغمبرانی» در میان آنها پیدا شدند و گفتند که ظرف یک‌سال، سران نیرومند روزگاران گذشته سر از خاک برداشته و با خود گله‌های گاو و گوسفند فراوانی می‌آورند که از بیماری مصون خواهند بود. آنها چنین موعظه می‌کردند که اگر می‌خواهید این رستاخیز تحقّق یابد، مردم باید بقایای احشام و همچنین محصول‌های خود را از بین ببرند. قوم اکسوزا که از مشقّات و مصایب زندگی خود به ستوه آمده بودند، به دام این تبلیغات دروغین افتادند و در نتیجه ۲۵ هزار نفر از قحطی جان سپردند و ۱۰۰ هزار نفر دیگر سرزمین خود را رها کرده و به جانب شرق رفتند؛ در حالی که ۴۰ هزار نفر به مستعمره «دماغه» کوچ کردند و در آنجا به‌صورت تقریبی، برده استعمارگران بریتانیایی شدند. به سال ۱۸۵۸، در این اوضاع و احوال، بریتانیا جنگ ششم خود را آغاز کرد و با حمله‌های پی‌در‌پی، مردم اکسوزا را به سوی شرق و سپس به جانب شمال شرقی راند و هزاران نفر از قبیله‌های بوشیمن- وناما (هوتن- توت) به قتل رسیدند.