سید محمدعماد اعرابی

سپتامبر 1960 (شهریور 1339) «ادی کوهن» مقام ارشد وزارت خزانه‌داری اسرائیل که مدیریت کمک‌های خارجی را بر عهده داشت، اعضای سفارت آمریکا در تل‌آویو را برای بازدید از پروژه‌های عمرانی و صنعتی مورد حمایت مالی آمریکا در اسرائیل همراهی می‌کرد. آنها مشغول پرواز با هلی‌کوپتر از «بحرالمیت» به سمت مقصد بعدی بازدیدشان بودند که «اوگدن رید» سفیر وقت آمریکا در تل‌آویو، از فراز صحرای نقب و در نزدیکی شهر دیمونا، ساخت و سازهای قابل توجهی را دید و درباره آن سؤال پرسید. «کوهن» بلافاصله پاسخ داد: «این یک کارخانه نساجی است.»
چیزی که مقامات رژیم صهیونیستی تا مدت‌ها از آن با عنوان «کارخانه نساجی» سخن می‌گفتند؛ در واقع «تأسیسات هسته‌ای دیمونا» بود. «ادی کوهن» کاملا از وجود آن تأسیسات خبر داشت اما در پاسخ به سؤال سفیر آمریکا مجبور بود سیاست پنهان‌کاری هسته‌ای اسرائیل را رعایت کند؛ او اولین پاسخی که به ذهنش رسید را داد، اقوام همسرش دقیقا در شهر دیمونا مشغول احداث یک کارخانه نساجی بودند و «کوهن» با این پیش‌زمینه ذهنی «تأسیسات هسته‌ای دیمونا» را یک «کارخانه نساجی» خواند.
مقامات سیاسی و اطلاعاتی آمریکا اما این‌قدر ساده‌لوح نبودند که با این پاسخ، خام شوند. ژوئن 1959 (خرداد 1338) «ریچارد کری» دبیر اول وقت سفارت آمریکا در اسلو (پدر جان کری، وزیر خارجه اسبق آمریکا) گزارشی به وزارت خارجه آمریکا مخابره کرد که نشان می‌داد نروژ با همکاری انگلستان توافق‌نامه محرمانه‌ای برای فروش آب سنگین به اسرائیل، امضا کرده است. این توافق نشانه‌ای واضح از بلندپروازی‌های هسته‌ای رژیم صهیونیستی بود. جولای 1960 (تیر 1339) گزارش‌هایی از پیمانکاران آمریکایی مستقر در اراضی اشغالی به سفارت آمریکا رسیده بود که اسرائیل یک راکتور تولید برق در آن منطقه ساخته است. 16 دسامبر همان سال (25 آذر 1339) «موریس کوو دو مورویل» وزیر خارجه وقت فرانسه در دیدار با «کریستین هرتر» همتای آمریکایی‌اش، آب پاکی را روی دست مقامات آمریکا ریخت و همه چیز را آشکار کرد. فرانسه از سال‌ها پیش توافق هسته‌ای محرمانه‌ای با اسرائیل به امضا رسانده بود و «تأسیسات هسته‌ای دیمونا» با الگوگیری از «تأسیسات هسته‌ای مارکول» فرانسه و توسط فرانسوی‌ها ساخته شده بود. وقتی «هرتر» از «کوو» درباره منابع مالی ساخت این تأسیسات سؤال کرد، او گفت: «فکر می‌کند پول ساخت این تأسیسات از آمریکا آمده است.» پس از نقش انگلستان در انتقال آب سنگین به اسرائیل و کمک فرانسه به ساخت تأسیسات هسته‌ای اسرائیل، این شاید یک غافلگیری تازه برای مقامات واشنگتن بود؛ آنها فهمیدند رژیم صهیونیستی مسیر کمک‌های مالی آمریکا را به سمت ساخت «تأسیسات هسته‌ای» منحرف کرده است.
رژیم صهیونیستی از آن به بعد دیگر به جای انکار کامل برنامه هسته‌ای‌اش، فقط اهداف نظامی آن را انکار کرد و مدعی فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای شد. آمریکا همان زمان درخواست بازرسی از تأسیسات هسته‌ای اسرائیل را مطرح کرد. رژیم صهیونیستی به این درخواست روی خوش نشان نداد اما پذیرفت دانشمندان آمریکایی را برای بازدید از تأسیسات هسته‌ای‌اش طبق زمان‌بندی مورد توافق دو طرف دعوت کند. طی یک دهه (1961-1969) و در سه دولت متوالی آمریکا به ریاست‌جمهوری «کندی»، «جانسون» و «نیکسون»؛ آمریکا 9 تیم از کارشناسان و دانشمندان هسته‌ای خود را برای بازدید از تأسیسات هسته‌ای دیمونا فرستاد.
هر بار پیش از رسیدن مهمانان آمریکایی، صهیونیست‌ها دست به کار می‌شدند؛ جلوی آسانسورهایی که دسترسی به 6 طبقه سری زیرزمینی تأسیسات دیمونا را فراهم می‌کرد، دیوار می‌کشیدند و آن را رنگ‌آمیزی می‌کردند تا همه چیز طبیعی به نظر برسد؛ انگار که هیچ آسانسوری آنجا نیست و طبقات زیرین اصلا وجود ندارند. آنها حتی یک اتاق کنترل دروغین در یکی از دو طبقه روی زمین دیمونا ساختند. این اتاق مجهز به پنل‌های کنترل جعلی و دستگاه‌های اندازه‌گیری کامپیوتری صوری بود، جوری که نشان می‌داد آنها مشغول اندازه‌گیری خروجی حرارتی یک راکتور 24 مگاواتی هستند؛ درست مطابق با چیزی که صهیونیست‌ها ادعا می‌کردند.
برخلاف گزارش‌های کارشناسان کمیسیون انرژی اتمی آمریکا از تأسیسات دیمونا، مقامات سیاسی و اطلاعاتی آمریکا می‌دانستند کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه است. آنها فهمیده بودند اسرائیل مخفیانه 80 تا 100 تن «کیک زرد» (ماده‌ای که در مراحل اولیه ساخت بمب اتم لازم است اگرچه تهیه آن به معنای مقاصد تسلیحاتی نیست) از آرژانتین خریداری کرده و قراردادی با یک شرکت تسلیحاتی فرانسوی برای ساخت و توسعه موشک بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای بسته است. «رابرت وبر» وابسته علمی سفارت آمریکا در تل‌آویو همان زمان گزارش‌های کارشناسان آمریکایی را زیر سؤال برد و گفت تأسیسات هسته‌ای دیمونا از ابتدا با مقاصد نظامی ساخته شده است نه برای فعالیت‌های صلح‌آمیز! او در گزارش ‌آوریل 1965 خود نوشت دیمونا به اسرائیل اجازه داده است تا «بر اکثر موانع موجود در مسیر دستیابی به ظرفیت تولید پلوتونیوم، ماده اولیه سلاح‌های هسته‌ای، غلبه کند.»
ساکنان کاخ سفید هر روز بیشتر با ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای اسرائیل آشنا می‌شدند و البته هر روز بیشتر با آن کنار می‌آمدند. «جان کندی» بر انجام بازرسی‌های دقیق اصرار داشت اما پس از ترور او «لیندون جانسون» سعی کرد بر فعالیت‌های هسته‌ای اسرائیل چشم بپوشد و سرانجام «ریچارد نیکسون» در تبانی با «گلدا مایر» نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی دستیابی اسرائیل به تسلیحات هسته‌ای را پذیرفت به شرطی که همیشه مخفی بماند و صهیونیست‌ها رسما وجود آن را انکار کنند.
ساکنان کاخ سفید که در ابتدا از سیاست پنهان‌کاری هسته‌ای اسرائیل عصبانی به نظر می‌رسیدند و می‌خواستند با قطع کمک‌های اقتصادی خود، اسرائیل را تحت فشار بگذارند نه تنها هرگز این کار را نکردند بلکه خودشان مجری قسمتی از سیاست پنهان‌کاری هسته‌ای اسرائیل شدند.
عصر 21 سپتامبر 1979 (30 شهریور 1358) کارشناسان پایگاه نیروی هوائی پاتریک در فلوریدا مثل همیشه مشغول بررسی داده‌های ارسال شده از ماهواره جاسوسی «ولا 6911» بودند که با مورد خارق‌العاده‌ای برخورد کردند. «ولا 6911» با هدف ردیابی آزمایش‌های مخفی هسته‌ای طراحی شده بود و به حسگر‌ها و دستگاه‌های اندازه‌گیری دقیقی مجهز بود که نسبت به هرگونه انفجار هسته‌ای واکنش نشان می‌داد. آن روز عصر کارشناسان آمریکایی اطلاعات مربوط به دو درخشش بزرگ و متوالی را از داده‌های ماهواره بازخوانی کردند؛ نشانه‌ای که با یک انفجار هسته‌ای مطابقت داشت. در تمامی موارد قبلی که ماهواره ولا چنین «درخشش دوگانه‌ای» را ثبت کرده بود، داده‌های زمینی نیز وقوع یک انفجار هسته‌ای را تأیید کردند. ساعت 3 بامداد 22 سپتامبر 1979 (31 شهریور 1358) محل دقیق این انفجار شناسایی شد. جایی در اقیانوس اطلس جنوبی، در نزدیکی جزایر پرنس ادوارد که تحت کنترل دولت آپارتاید آفریقای جنوبی بود. از همان ابتدا اسرائیل یکی از مظنونان اصلی آزمایش انفجار هسته‌ای بود. «جیمی کارتر» رئیس‌جمهور وقت آمریکا در خاطرات مربوط به آن روز در دفتر خاطراتش نوشت: «نشانه‌هایی از یک انفجار هسته‌ای در منطقه آفریقای جنوبی وجود داشت- یا آفریقای جنوبی، یا اسرائیل با استفاده از یک کشتی در دریا [این کار را انجام داده‌اند]، یا هیچ چیز [نیست].» کارتر خیلی دوست داشت «هیچ چیز نباشد» و داده‌های ثبت شده ماهواره‌ای صرفا یک خطای فناوری باشند. او می‌دانست دولت آپارتاید آفریقای جنوبی در موقعیت انجام چنین آزمایشی نیست و اگر داده‌ها خدشه‌ناپذیر باشند، تنها متهم اصلی این انفجار هسته‌ای، اسرائیل است. هر چه داده‌های بیشتری از سایر پایگاه‌های آمریکا تجمیع می‌شد، احتمال یک انفجار هسته‌ای نیز بیشتر تقویت می‌شد. آزمایشگاه تحقیقات نیروی دریایی آمریکا نیز با تجزیه و تحلیل داده‌های هیدروآکوستیک مربوط به آن روز، سیگنال‌های مربوط به یک شلیک هسته‌ای در محیط دریایی را دقیقا در همان منطقه یعنی «آب‌های کم‌عمق بین جزایر پرنس ادوارد و ماریون، در جنوب آفریقای جنوبی» شناسایی کرد. اواخر اکتبر 1979 (آبان 1358) ماجرا به رسانه‌ها درز کرد و کاخ سفید مجبور شد کارگروهی برای بررسی موضوع تشکیل دهد. نتیجه گزارش این کارگروه اما از پیش مشخص بود؛ همان‌طور که انتظار می‌رفت آنها حاضر به تأیید وقوع انفجار هسته‌ای نشدند و برخورد شهاب‌سنگ با ماهواره ولا را علت «درخشش دوگانه» ثبت شده توسط این ماهواره اعلام کردند. تقریبا هیچ‌کس نتیجه‌گیری آنها را جدی نگرفت. «جک وارونا» مقام ارشد آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) گزارش کارگروه کاخ سفید را یک «ماست‌مالی» تحت تأثیر ملاحظات سیاسی خواند. «جیمی کارتر» رئیس‌جمهور وقت آمریکا خودش چند ماه بعد اعتراف کرد و در خاطراتش مربوط به روز 27 فوریه 1980 (8 اسفند 1358) نوشت: «ما در میان دانشمندان خود به این باور فزاینده رسیده‌ایم که اسرائیلی‌ها واقعاً یک انفجار آزمایشی هسته‌ای را در اقیانوس نزدیک انتهای جنوبی آفریقای جنوبی انجام داده‌اند.»
ماجرا تقریبا واضح بود؛ رژیم صهیونیستی با پشتیبانی لجستیکی دولت آپارتاید آفریقای جنوبی دست به یک آزمایش انفجار هسته‌ای زده بود. این اتفاق حتی در نظم ناهمگون فعلی جهان نیز برخلاف تمام قوانین بین‌المللی و حتی برخلاف قوانین داخلی آمریکا در منع اشاعه تسلیحات اتمی بود. اسرائیل اگرچه «پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای»(NPT) را نپذیرفته بود اما از 1963 عضوی از «پیمان منع جرئی آزمایش هسته‌ای»(LTBT) به حساب می‌آمد و این اقدامش کاملا مغایر با تعهداتش ذیل LTBT بود. مقامات واشنگتن نقض صریح قوانین بین‌المللی و قوانین داخلی خود را می‌دیدند اما از هیچ تلاشی برای لاپوشانی آزمایش هسته‌ای اسرائیل دریغ نکردند. این لاپوشانی آن‌قدر شدید بود که «لئونارد وایس»، دانشمند و متخصص منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در ستاد سناتور «جان گلن» (سناتور دموکرات اهل اوهایو)، به یاد می‌آورد در یک جلسه توجیهی، یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در قالب یک تهدید محترمانه به او گفت: «اگر به گفتن اینکه رویداد ولا یک آزمایش هسته‌ای بوده است ادامه دهم، اعتبارم از بین خواهد رفت.»
در روزهایی که جمهوری اسلامی ایران هنوز تشکیل نشده بود و حتی انقلاب اسلامی ایران به وقوع نپیوسته بود؛ رژیم صهیونیستی با پشتیبانی فرانسه، انگلیس و آمریکا برنامه هسته‌ای‌اش را با مقاصد نظامی بنیان گذاشت، توسعه داد و حتی برای ساخت تسلیحات هسته‌ای اقدام کرد. اظهارات این روزهای مقامات فرانسه، انگلیس و آمریکا درباره نگرانی‌شان از «مسابقه تسلیحات اتمی در خاورمیانه» مضحک‌ترین لطیفه‌ای است که می‌توان بیان کرد. آنها مجرمانی هستند که اساسا صلاحیت اظهارنظر در این زمینه را ندارند؛ چه رسد به اینکه آن طرف میز مذاکرات در مقابل مسئولان کشورمان بنشینند و خواستار اعتمادسازی از طرف ایران شوند! وزارت خارجه اما دست‌کم طی یک سال اخیر در کمال تعجب این مذاکرات وارونه را پذیرفته است و حاضر شده به عنوان متهم در مقابل آمریکا و سه کشور اروپایی بنشیند و درباره برنامه هسته‌ای ایران برای آنها اعتمادسازی کند!
اسرائیل به پشتوانه فرانسه، انگلیس و آمریکا رکورددار پنهان‌کاری و نقض قوانین بین‌المللی در زمینه هسته‌ای طی دهه‌های گذشته است. منابع قابل توجه فراوانی برای مستند کردن این پنهان‌کاری و نقض سیستماتیک قوانین وجود دارد؛ از اسناد آرشیو امنیت ملی آمریکا گرفته تا گزارش‌های تحقیقی پژوهشگران مستقل. با این وجود از وزارت خارجه‌ای که در این موضوع نقش خود را به «اداره مذاکرات» تقلیل داده است نمی‌توان انتظار داشت از ظرفیت این اسناد برای مستندسازی پرونده سیاه اسرائیل و حامیانش استفاده کرده و حقانیت منطق ایران را در میان حاکمان، نخبگان و افکار عمومی جهان تثبیت کند!

در حالی‌که قدرت سخت جمهوری اسلامی ایران، اراده ائتلاف غربی- صهیونی را در حوزه تهدید سخت و نظامی درهم شکسته، دشمن با تغییر تاکتیک، میدان نبرد را به ذهن‌ها و روایت‌ها کشانده است. جنگ شناختی، نبردی خاموش، اما سهمگین است که با هدف دوقطبی‌سازی اجتماعی، تخریب اعتماد عمومی و انتقال رهبری اپوزیسیون به داخل کشور طراحی شده و رسانه‌های فارسی‌زبان خارج‌نشین، شبکه‌های نفوذی داخلی و اتاق‌های فکر غربی، سربازان این میدان هستند. برخی از نکات مهم این جنگ از این قرار است:
۱- جنگ روایت‌ها، از رسانه تا ذهن مردم: هدف ائتلاف غربی- صهیونی از جنگ نرم و شناختی (پس از شکست در جنگ سخت)، نه تخریب زیرساخت‌ها بلکه تخریب ذهن‌هاست، نه با موشک، بلکه با روایت‌های مسموم. این جنگ، با ابزار رسانه، شبکه‌های اجتماعی و چهره‌سازی‌های هدفمند، به‌دنبال تغییر ادراک عمومی و تضعیف انسجام ملی است. 
۲- دوقطبی‌سازی، شکاف در وحدت اجتماعی: یکی از راهبرد‌های اصلی این جنگ، دوقطبی‌سازی جامعه ایران است. از دوگانه جنگ یا معیشت تا مقاومت یا مذاکره، تلاش می‌شود مردم در برابر یکدیگر قرار گیرند. حتی موضوعات غیرسیاسی مانند ورزش یا محیط‌زیست نیز بهانه‌ای برای ایجاد تقابل میان مردم و حاکمیت می‌شوند. این شکاف‌ها، با هدف فرسایش سرمایه اجتماعی و تضعیف اراده جمعی، به‌صورت هدفمند بازتولید می‌شوند. 
۳- رسانه‌های خارج‌نشین، پیاده‌نظام عملیات روانی: رسانه‌های فارسی‌زبان خارج‌نشین، با بودجه‌های کلان و خط‌مشی‌های مشخص و با هدایت سرویس‌های جاسوسی ائتلاف، روایت‌هایی را تولید می‌کنند که هم‌راستا با اهداف امنیتی دشمن است. از القای فساد سیستماتیک تا بزرگ‌نمایی بحران‌های اقتصادی، هدف آنها تخریب تصویر ایران در ذهن مخاطب داخلی است. با بهره‌گیری از تکنیک‌هایی، چون تکرار، برجسته‌سازی و استفاده از چهره‌های محبوب، این رسانه‌ها تلاش می‌کنند روایت‌های خود را به‌عنوان واقعیت مسلم جا بیندازند. 
۴- شبکه‌های نفوذی، بومی‌سازی روایت دشمن: در داخل کشور نیز شبکه‌های نفوذی، روایت‌های دشمن را در قالب بیانیه‌های عبور از نظام، ضرورت تغییر پارایم نظام، تحلیل‌های به‌ظاهر علمی و فرهنگی بازتولید می‌کنند. این شبکه‌ها با نفوذ در لایه‌های مدیریتی، دانشگاهی و رسانه‌ای، تلاش دارند مشروعیت نظام را زیر سؤال برده و اعتماد عمومی را فرسایش دهند. آنها نقش واسطه‌ای میان رسانه‌های خارجی و افکار عمومی داخلی را ایفا می‌کنند. 
۵- انتقال لیدر اپوزیسیون به داخل، تغییر تاکتیک دشمن: مهمترین راهبرد جدید ائتلاف در جنگ شناختی اخیر، تلاش برای انتقال رهبری اپوزیسیون از خارج به داخل کشور است. پس از ناکامی از ظرفیت و محبوبیت لیدر‌های خارج نشین در پروژه‌های براندازی (سلطنت‌طلبان، منافقین، سلیطه‌های هالیوودی و...)، دشمن به‌دنبال آن است که با چهره‌سازی‌های به‌ظاهر مستقل و مردمی از برخی سیاسیون رادیکال، رهبری اعتراضات را بومی‌سازی و به داخل کشور منتقل کند. این پروژه با هدف افزایش مشروعیت اپوزیسیون و کاهش حساسیت امنیتی طراحی شده و اگر شناسایی و خنثی نشود، می‌تواند تهدیدی جدی برای امنیت ملی باشد، خاصه اینکه این راهبرد با استقبال لایه افراطی جریان اصلاحات مواجه شده است. 
۶- راهکار‌های مقابله، روایت‌سازی ملی و مقاومت رسانه‌ای: در برابر این هجمه چندلایه، جمهوری اسلامی ایران باید با راهبرد‌های رسانه‌ای هوشمندانه وارد میدان شود:
- تقویت روایت‌های ملی مبتنی بر عزت، استقلال و مقاومت فعال - شکل‌گیری شبکه‌های مردمی روایت‌ساز - خروج رسانه‌های داخلی از حالت تدافعی و چالش‌گری فعال - افشاگری مستند درباره پروژه‌های نفوذ و فساد رسانه‌ای غرب - تقویت سواد رسانه‌ای عمومی، به‌ویژه در میان نسل جوان - ایجاد نظام رصد روایت‌ها برای شناسایی و خنثی‌سازی عملیات روانی
جنگ شناختی، نبردی برای تسخیر ذهن‌هاست، و پیروزی در آن، از آن کسی است که روایت غالب را شکل دهد. اگر ایران بتواند با هوشمندی، انسجام ملی را حفظ کرده، روایت‌های خود را تقویت کند و شبکه‌های نفوذی را خنثی سازد، نه‌تنها در برابر جنگ شناختی دشمن مصون خواهد ماند، بلکه می‌تواند خود به کنشگر فعال در میدان رسانه‌ای منطقه تبدیل شود. این نبرد، بی‌صدا، اما سرنوشت ساز است، و پیروزی در آن، نیازمند هم‌افزایی ملی، بصیرت رسانه‌ای و مقاومت فرهنگی است. ایران اگر در میدان روایت‌ها بایستد، در میدان‌های دیگر نیز خواهد ایستاد. جنگ شناختی را نمی‌توان با سکوت پاسخ داد، باید با آگاهی، روایت و ایمان به حقیقت، در برابر آن ایستاد.

جعفر علیان‌نژادی

در ماجرای جنگ تحمیلی کلیت مردم در مجموع نشان دادند شجاعت بیشتری از خیل مدعیان تریبون‌دار دارند.
- کسانی که انسان احتمال نمی‌داد محکم باشند، مردانه ایستادند و میدان را رها نکردند. 
- افرادی که ظاهری غلط‌انداز داشتند، حرف‌هایی در دفاع از خاک و نظام و رهبر انقلاب می‌زدند که به مخیله هیچ‌کس خطور نمی‌کرد.
- برخی افراد همیشه معترض که از عالم و آدم شاکی بودند، می‌گفتند «خیلی برای ما افت داره از یهودی (صهیونیست) جماعت بخوریم و باید محکم وایستیم و جواب له‌کننده بدیم».
از مجموع این صحنه‌ها، آنچه قابل برداشت بود، مطالبه کم‌سابقه اقتدار از سوی مردم در برابر دشمن متجاوز بود. میل به بسیج و سازماندهی دفاعی حتی در مردم هم بیشتر شد. طیف‌های وسیعی از مردم که عموماً درگیر اشتغالات روزمره و زندگی عادی بودند، سیاسی شده و شدیداً پیگیر اخبار بودند.
انرژی متراکمی شکل گرفت و واقعیتی سخت را به دشمن تحمیل کرد. با اینکه دشمن در میدان نظامی متوقف شده بود اما صحنه جنگ ترکیبی را ترک نگفت و فازی جدید را شروع کرد که مهم‌ترین هدفش، تخلیه بار انرژی شکل‌گرفته است. 
خطر اصلی‌ای که دشمن لمس کرد، این بود که بین «داشته‌های مردم و قوای مسلح» با «اراده‌مان برای کوبیدن دشمن» هیچ فاصله و تردیدی وجود ندارد.‌ تحلیل غلط دشمن برای ایجاد ترس و لرزاندن اراده‌ها در حمله نظامی جواب نداد اما این تحلیل غلط منجر به محاسبه‌ای جدید در دشمن شد که به نحوی این روزها لازم است نسبت به آن هوشیارتر باشیم. 
در این یادداشت کوتاه می‌خواهم به مواردی اشاره کنم که ممکن است بین دست ‌پر یا داشته‌های ما برای دفاع و اراده مقتدرانه استفاده از آن در لحظه لازم شکاف بیندازد.
الف- خوانش ماتریالیستی صحنه: این روزها تریبون‌هایی رونق گرفته و گفتارهایی اعتبار می‌یابد که تنها به مقایسه لجستیک نظامی، فناوری دفاعی و توان امنیتی ما با دشمن می‌پردازد. کلیدواژه غلط‌انداز این دسته، عبارت «روی زمین» است و مدام می‌گویند به من بگو چه روی زمین‌ داری تا بگویم کیستی و چیستی. خروجی مسلم این تحلیل‌ها، تحقیر داشته‌های فعلی و سرزنش و سرکوفت تصمیمات و رفتارهای فرماندهان و مسؤولان می‌شود. علی علیزاده یکی از اصلی‌ترین عناصر صدور چنین گفتارهایی است.
ب- یأس تحلیلی با خوانش غیرتوحیدی صحنه: این محور که به نحوی پیامد رونق تحلیل‌های ماتریالیستی است، معطوف به تأثیرپذیری برخی عناصر تبیینی و تحلیلگران داخلی است که با وجود تذکرات و گفتارهای پیاپی رهبر انقلاب، در حال خوانش غیرتوحیدی صحنه هستند. به نظر می‌آید این دسته دچار لرزش معرفتی شده‌اند و نمی‌توانند بین «جدی دانستن دشمن» با «بزرگ‌‌ دانستن دشمن» تفاوت قائل شوند. در خوانش توحیدی صحنه دشمن جدی دانسته شده (نه بزرگ) و در برابر دشمن جدی، باید جدیت خود را نشان داد. در زمان توقف آتش باید با شجاعت تحلیلی جدیت خود را به دشمن نشان داد، اینکه نه با آیه یأس خواندن و مداومت در گفتارهای هشدارآمیز و ترساننده، او را نزد مردم بزرگ کرد. کلیدواژه غلط‌انداز این دسته «دیدید گفته بودیم» است و مدام فخرفروشی تحلیلی می‌کنند. 
پ- میل به کمی‌ کردن و نادیده ‌گرفتن متغیرهای کیفی: برخی عناصر تحلیلگر، اقدام به مشاوره حداکثری با هوش مصنوعی برای برآورد کمی قدرت دشمن و قدرت خودی می‌کنند. این دسته همه چیز را به عدد تبدیل می‌کنند و هر مؤلفه قدرتی را که به عدد تبدیل نشود، کنار می‌گذارند. مثلاً شانس چندانی برای مؤلفه ایمان و اراده قائل نبوده و منطق تکنولوژی را خفه‌کننده و فائق‌آمده بر این عنصر می‌فهمند و پیشنهاد می‌دهند تا زمان جبران فاصله فناورانه، فعلا از سلاح‌ ایمان و باور حرف نزنیم. آنها به نحوی تکنولوژی را زیربنای ایمان می‌دانند، نه برعکس‌.
بر این موارد تعداد بیشتری می‌توان افزود و شایسته است این کار را کرد اما هدف آن بود که در هر تحلیل یا تبیینی متوجه طرح تحلیلی دشمن بوده و به آثار و پیامدهای «روان‌روحی» پیام‌ها و گفتارهای خود بیندیشیم. طرح دشمن خالی کردن بار انرژی متراکم اقتدار ملی است، تبیین‌ها باید برهم زننده محاسبه دشمن بوده و برای پاسخگویی به مطالبه اقتدار مردم بسیج شود.