برکسیت ممکن است آغازگر دومینویی بسیار خطرناک و ویرانگر باشد.
به گزارش گروه بین الملل بصیرت به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، سرانجام قمار سیاسی دیوید کامرون – نخست‌وزیر انگلیس – با شکست مواجه شد و بیشتر مردم این کشور در یک تصمیم تاریخی که می‌تواند پیامدهای سیاسی و اقتصادی سنگینی را برای انگلیس، اروپا و کل جهان به دنبال داشته باشد، به خروج از اتحادیه اروپا (برکسیت) رأی مثبت دادند.
انگلیس که به نوشته روزنامه «لاریپابلیکا» - چاپ ایتالیا – در طول دهه‌ها حضور در اتحادیه اروپا، با تن ندادن به پول واحد اروپا و پیمان شنگن، عملا یک پای خود را خارج از این اتحادیه قرار داده بود، با تصمیم روز گذشته مردم این کشور هر دو پایش را از این اتحادیه بیرون کشید تا خبر این خروج غیرمنتظره امروز به تیتر اول رسانه‌های گروهی جهان تبدیل شود.
به نوشته وبسایت شبکه اسکای نیوز، نتایج همه‌پرسی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا یا همان برکسیت با شمارش بیش از 90 درصد آرای ماخوذه تقریبا نهایی است. طبق گزارشها، نزدیک به 17 میلیون نفر در این همه‌پرسی به خروج از اتحادیه اروپا رای داده‌اند که این میزان رای برای اعلام رسمی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا کافی است.
رویترز نیز گزارش داد حدود 52 درصد از رأی دهندگان به خروج این کشور از اتحادیه اروپا رأی داده‌اند و 48 درصد نیز مخالف ترک این اتحادیه بوده‌اند و این یعنی نقطه مقابل آن چیزی که در بیشتر نظرسنجی‌ها پیش‌بینی شده بود.
طبق آمار منتشر شده، حتی در شهر نیوکاسل نیز که تصور می‌شد مردم با اکثریت قاطع به ماندن در اتحادیه اروپا رأی دهند، کمپین حامی باقی ماندن انگلیس در اتحادیه اروپا تنها با یک برتری ناچیز ۲ درصدی به پیروزی دست یافته و در مقابل، در بیشتر حوزه‌های رأی‌گیری از کمپین حامی خروج شکست خورده است.
با اعلام نتایج اولیه همه‌پرسی برکسیت، «نایجل فاراژ» - رهبر حزب استقلال انگلیس - روز 23 ژوئن را روز "استقلال انگلیس" نام‌گذاری کرد. «دونالد ترامپ» - کاندیدای پیشتاز جمهوریخواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا – نیز که پیشتر بر خلاف باراک اوباما – رئیس جمهور این کشور – از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا حمایت کرده بود، به دنبال اعلام نتایج همه‌پرسی انگلیس، از تصمیم مردم این کشور ابراز خشنودی کرد.
اما بسیاری از کارشناسان، این تصمیم تاریخی را آغازگر دومینویی دانسته‌اند که ممکن است از یک سو، تداوم پادشاهی متحده بریتانیا و از سوی دیگر، حیات اتحادیه اروپا را با یک چالش جدی مواجه کند.
استعفای نخست‌وزیر انگلیس در ساعات اولیه امروز نخستین پس‌لرزه سیاسی همه‌پرسی برکسیت نام گرفت. دیوید کامرون که پیشتر اعلام کرده بود حتی در صورت شکست در این همه‌پرسی نیز همچنان در قدرت باقی خواهد ماند و فرآیند اداری جداسازی انگلیس از اتحادیه اروپا را اجرا خواهد کرد، صبح امروز در پی اعلام نتایج همه‌پرسی با بیان اینکه "بهترین فرد برای اداره کشور در شرایط فعلی نیست"، از سمت خود و همچنین ریاست حزب حاکم محافظه‌کار استعفا کرد.
صبح امروز با اعلام نتایج همه‌پرسی روز گذشته، ارزش پول رایج انگلیس نیز به پایین‌ترین سطح خود از سال 1985 رسید. پوند که ارزش آن تا ۱.۵ برابر دلار بالا رفته بود، پس از اعلام نتایج اولیه همه‌پرسی با افتی محسوس به ۱.۴۳ دلار کاهش پیدا کرد تا اولین پیش‌بینی کارشناسان درباره پیامدهای اقتصادی برکسیت به واقعیت تبدیل شود.
اما در شرایط کنونی، علاوه بر پیامدهای اقتصادی بی‌شماری که برکسیت می‌تواند برای انگلیس و اتحادیه اروپا به همراه داشته باشد، مهمترین پیامدی که این کشور را پس از ترک اتحادیه اروپا تهدید می‌کند، امکان قدرت گرفتن احزاب ملی‌گرای اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی و حذف "پادشاهی متحده بریتانیا" از نقشه سیاسی جهان است.
به نوشته وبسایت شبکه اسکای نیوز، در حال حاضر بسیاری از احزاب ملی‌گرای اسکاتلند مدعی‌اند افرادی که در همه‌پرسی سال 2014 با جدایی اسکاتلند از انگلیس مخالفت کردند، اکنون با جدا شدن انگلیس از اتحادیه اروپا قطعاً به استقلال اسکاتلند رأی خواهند داد؛ زیرا در آن سال، آنها تنها برای باقی ماندن در اتحادیه اروپا بود که بودن در کنار انگلیس را به جدایی از این کشور ترجیح دادند. صحت ادعای این احزاب را به خوبی می‌توان در رأی بالای مردم اسکاتلند به باقی ماندن انگلیس در اتحادیه اروپا در همه‌پرسی روز گذشته مشاهده کرد.
البته انگیزه کسب استقلال تنها محدود به اسکاتلند نیست و این احتمال وجود دارد که ولز و ایرلند شمالی نیز که همواره دارای انگیزه‌های جدایی‌طلبانه بوده‌اند، در آینده نزدیک خواهان برگزاری همه‌پرسی استقلال شوند؛ همچنانکه به نوشته ایندیپندنت، «شین فین» از قدیمی‌ترین احزاب سیاسی ایرلند شمالی صبح امروز نتیجه همه‌پرسی تاریخی در انگلیس را زمینه‌ساز یک همه‌پرسی دیگر برای جدایی این منطقه از انگلیس عنوان کرد.
اتحادیه اروپا نیز به نوبه خود از پیامدهای خروج انگلیس از این اتحادیه در امان نخواهد بود. لندن پایتخت مالی اروپا است و در کنار نیویورک به عنوان یکی از بزرگترین مراکز مالی جهان محسوب می‌شود.
به همین دلیل، اتحادیه اروپا با خروج انگلیس در حقیقت دومین قدرت اقتصادی پس از آلمان و یکی از ثروتمندترین اعضای خود را از دست خواهد داد و این مسئله می‌تواند سیاست‌های اقتصادی اتحادیه اروپا را که در حال حاضر با بحران‌های مالی متعددی از جانب یونان و پناهجویان سوری رو به روست، تحت تاثیر قرار دهد. ضمن اینکه انگلیس نزدیکترین همپیمان آمریکا در اروپا به شمار رفته و یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است که در تصمیم‌گیری‌های این نهاد بین‌المللی از حق وتو نیز برخوردار است.
اما همانطورکه نتیجه همه‌پرسی برکسیت، اتحاد تاریخی انگلیس با اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی را در معرض خطر قرار داده است، خطر بزرگتر برای اتحادیه اروپا نیز کلید خوردن طرح جدایی کشورهای دیگر از این اتحادیه است.
انگلیس اکنون تبدیل به اولین کشوری شده است که اتحادیه اروپا را ترک کرده و ممکن است جدایی آن از این اتحادیه زمینه‌ساز جدایی سایر کشورهای اروپایی مانند فرانسه شود. به بیان دیگر، نتایج همه‌پرسی برکسیت اکنون مهمترین اتحاد سیاسی شکل گرفته پس از جنگ جهانی دوم را در معرض تهدید قرار داده است.
این نگرانی در واکنش مقامات اروپایی به نتایج همه‌پرسی انگلیس نیز به وضوح قابل مشاهده است. «فرانک اشتاین‌مایر» - وزیر خارجه آلمان - با اشاره به نتیجه همه‌پرسی انگلیس، امروز را روزی "غم‌انگیز" برای اتحادیه اروپا برشمرد. «زیگمار گابریل» - معاون صدر اعظم و وزیر اقتصاد این کشور نیز روز خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را «روز بدی برای اروپا» خواند.
«ویکتور اوربان» - نخست وزیر مجارستان – نیز گفت همه‌پرسی بریتانیا نشان داد که بروکسل (مقر اتحادیه اروپا) باید به صدای مردم گوش دهد و به موضوعات کلیدی نظیر بحران پناهجویان پاسخ مناسبی بدهد. وی تصریح کرد: «اتحادیه اروپا باید به صدای مردم این قاره گوش دهد؛ این بزرگترین درسی است که می‌توان از تصمیم مردم انگلیس گرفت.»
«ويتولد واشچيكوفسكي» - وزیر امور خارجه لهستان – نیز خاطرنشان کرد رأی مردم انگلیس نشانه‌ای برای لزوم تغییر در سیاست‌های اتحادیه اروپا به شمار می‌رود. همچنین، «مارک روته» - نخست وزیر هلند - گفت خروج انگلیس از اتحادیه اروپا باید انگیزه‌ای برای اجرای اصلاحات بیشتر در اتحادیه اروپا باشد.
بنابراین، علاوه بر پیامدهای اقتصادی و سیاسی بی‌شماری که کارشناسان بین‌المللی از مدتها قبل نسبت به آنها هشدار داده بودند، انگلیس اکنون پس از خروج از اتحادیه اروپا با تهدید بزرگتری به نام کوچک شدن وسعت جغرافیایی خود و از دست دادن عنوان "پادشاهی متحده بریتانیا" رو به روست و در مقابل، اتحادیه اروپا نیز پس از سالها تلاش برای اجرای برنامه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی یکپارچه در قاره اروپا، اکنون با از دست دادن یک عضو مهم، خطر فروپاشی را بیش از هر زمان دیگری احساس می‌کند.
نویسنده: مهدی حاجت‌پور