بحران سوریه در حالی 5 سالگی خود را پشت سرگذاشته است که این بحران معلول یک علت اصلی است و آن هم تلاش قدرت های غربی- عربی برای نابودی سوریه. بنا بر اظهارات مقام های غربی، سوریه کمر محور مقاومت به رهبری ایران است و این کمر باید بشکند یا حداقل بسیار تضعیف شود. از این رو این جبهه با حمایت از تروریست ها در سوریه در جهت براندازی نظام سوریه حرکت کرد، اما چون ناکام ماند، این کشور را نابود و زیرساخت های آن را ویران کرد.
این در حالی است که آمریکا در رأس جبهه حامیان تروریست ها قرار دارد و برای فریب افکار عمومی سعی دارد اقدامات خود را با عنوان حمایت از مخالفان میانه رو توجیه کند، در صورتی که در سوریه مخالف میانه رویی وجود ندارد و همه سلاح به دست گرفته اند و علیه مردم سوریه به کُشت و کُشتار پرداخته اند.
اکنون یکی از مسائل مطرح درباره سوریه همین موضوع است. آمریکایی ها در جهت طرح های بلندمدت خود برای منطقه و نیز جهت باقی گذاشتن استخوان لای زخم، بر تفکیک تروریست ها و جنگ با برخی و حمایت از برخی دیگر از آنها اصرار دارند، اما ایران و روسیه هشدار می دهند این کار نه تنها امکان پذیر نیست، بلکه سبب ادامه بحران سوریه و حتی توسعه تروریسم نیز می شود. این موضوع بحث جدی مقامات روسیه و آمریکا طی این روزهاست.
آمریکا در صدر حمایت از تروریسم
آمریکا از همان اوایل بحران سوریه از کانال های متعدد، در صدد حمایت از تروریست ها برآمد. سازمان های جاسوسی و اطلاعاتی آمریکا در ایجاد، تجهیز و تقویت گروه های تروریستی حاضر در عراق و سوریه اقدامات زیادی انجام داده است. آموزش نظامی مخالفان مسلح سوری، ارسال تسلیحات، محموله های سبک و نیمه سنگین سلاح، تجهیزات ارتباطی و مواد غذایی از طریق پروازهای هوایی مشکوک در قلمرو تحت کنترل داعش و... تنها گوشه ای از حمایت های واشنگتن از تروریسم بوده است.
هیلاری کلینتون، وزیر خارجه سابق آمریکا در کتاب خود با عنوان «گزینه‌های دشوار»، سخنان غافل‌گیرکننده‌ای را مطرح ساخته و اذعان کرده است که داعش در واقع ساخته دست آمریکا با هدف تقسیم خاورمیانه است. هیلاری کلینتون تأکید کرده است که ما وارد جنگ عراق، لیبی و سوریه شدیم و همه‌چیز بر وفق مراد و بسیار خوب بود، اما ناگهان انقلاب مصر در 30 ژوئن رخ داد و همه‌چیز ظرف 72 ساعت تغییر کرد. وی در ادامه آورده است: من به 112 کشور جهان سفر کرده بودم و با برخی از دوستان این توافق حاصل شد تا به محض اعلام تأسیس داعش، این گروه به رسمیت شناخته شود، اما ناگهان همه‌چیز فروپاشید. توافق شده بود تا دولت اسلامی (داعش) در روز 5/7/2013 اعلام شود و ما منتظر اعلام تأسیس آن بودیم تا ما و اروپا هرچه سریع‌تر آن را به رسمیت بشناسیم.
طنز تلخ ماجرا اینجاست که امریکا پس از حادثه 11 سپتامبر، مقوله مبارزه با تروریسم را مطرح و آن را در جهت منافع ایالات متحده آمریکا، به مثابه ابزاری برای دستیابی این کشور به امیال توسعه طلبانه خود در دیگر کشورها، به کار گرفت . در حالی که در عالم واقع، امریکا و متحدان آن از حامیان اصلی تروریسم در سراسر جهان هستند. در این زمینه می توان به موارد متعددی به ویژه نقش آمریکا در شکل گیری القاعده و حمایت از آن در دوره جنگ سرد اشاره کرد. نمونه متأخر این موضوع نیز، حمایت این کشور و متحدان منطقه ای آن از تکوین و تقویت گروه های تروریستی- تکفیری در عراق و سوریه از جمله داعش است.
تروریست های «میانه رو» ابزار تداوم تروریسم
هرچند تمرکز آمریکا برای تأمین و تجهیز تروریست ها در سوریه جهت مقابله و تضعیف دولت بشار اسد در مقایسه با عراق بیشتر است، اما باید در نظر داشت که مخالفان مسلح سوری، فقط عنوان سوری را با خود یدک می کشند، چرا که با توجه به هدف مشترک تررویست ها در عراق و سوریه مبنی بر تأسیس و گسترش «مرزهای خلافت» به اصطلاح اسلامی، هرگونه حمایت آمریکا از تروریست های سوری و آموزش آنها تحت عنوان آموزش نظامی معارضان میانه رو، نوعی حمایت از تروریست ها در عراق و توسعه تروریسم نیز می باشد.
این یک واقعیت تلخ است که آمریکا نمی خواهد طرفین درگیری یعنی، چه تروریست ها و چه دولت های عراق و سوریه، به طور کامل پیروز میدان شوند، چرا که ادامه جنگ فرسایشی را به معنای تضعیف بیشتر طرفین و اعمال نفوذ بیشتر خود می داند. در حقیقت، این گونه اقدامات آمریکا با اهداف متعددی نظیر تسلط بر این گروه ها جهت تأمین منافع خود و متحدان منطقه ای واشنگتن، راهبری می شود؛ اقداماتی که هدف نهایی آن نابودی زیرساخت‌های سوریه و حذف بشار اسد از قدرت، فشار بر دولت عراق و ایجاد نوعی احساس نیاز و ضرورت اتکاء به آمریکا، از بین بردن محور مقاومت ایران- سوریه- لبنان در راستای تضمین امنیت رژیم نامشروع صهیونیستی و در نهایت مقابله با نقش و نفوذ رو به گسترش ج.ا.ایران در منطقه است، از این رو آمریکا سعی دارد تا از ابزار تروریسم در راستای منافع خود بیشترین بهره برداری را بکند و در شرایط کنونی با تغییر نام گروه های تروریستی و زدن برچسب میانه رو به آن ها معتقد است می توان تروریسم خوب را از بد تفکیک کرد.
در این جهت جان کری وزیر خارجه آمریکا اخیرا در کنفرانس خبری مشترک با سعود الفیصل همتای عربستانی خود در ریاض، تصریح کرد که نیاز است تا برای اطمینان از این که سلاح به دست "مخالفان میانه روی” سوری برسد، تضمین هایی دریافت کرد. با این که مخالفان سوری انواع و اقسام سلاح های ساخت آمریکا و دیگر کشورها را از منابع مختلف مثل کشورهای حاشیه خلیج فارس دریافت می کردند، آمریکا تا کنون تاکید داشت که تنها کمک های "غیر کشنده” به مخالفان سوری ارائه می دهند؛ البته پیش از این آمریکایی ها تحت نام کمک های غیر نظامی به مخالفان زره پوش، جلیقه ضد گلوله و تجهیزات ارتباطی می دانند، اما اکنون آمریکایی ها اذعان دارند که می خواهند "مخالفان میانه رو” را مسلح کنند. در واقع تلاش های آمریکا برای تقسیم تروریست ها به خوب و بد و یا به اصطلاح حمایت از مخالفان میانه رو باعث شده است تا بحران سوریه پیچیده تر شود و حل آن ناممکن شود.
شبکه آمریکایی CBS اخیرا به نقل از "جاش ارنست" اعلام کرد که پنتاگون طی دو ماه، 42 میلیون دلار برای آموزش حدود 60 نیروی وابسته به "مخالفان میانه رو" هزینه کرده است. بر اساس این گزارش، سازمان اطلاعات آمریکا در زمان حاضر مشغول دقت نظر در صلاحیت حدود 7 هزار داوطلب و میزان انطباق آنان با معیارهای آمریکا در قالب برنامه " مخالفان میانه رو" است. آمریکا پیشتر اعلام کرده بود که قصد دارد سالانه حدود 5 هزار داوطلب را در اردوگاه هایی در ترکیه، قطر، اردن و عربستان تجهیز کند.
اعتراف آمریکا به ناتوانی در تفکیک
سیاست آمریکا در خصوص تقسیم تروریست ها نه تنها مفید واقع نشد، بلکه باعث در امان ماندن طیف وسیعی از تروریست ها از حملات ارتش سوریه و روسیه شد، تا این که آمریکا نیز به صراحت به این امر اعتراف کرد. جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد مشکل این کشور در مناقشه مسلحانه سوریه که هنوز هم حل نشده این است که واشنگتن نمی‌تواند «شبه‌نظامیان مخالف میانه‌رو» در سوریه را از گروه‌های مسلح تروریست که در مناقشه این کشور حضور دارند، از یکدیگر تمیز دهد. وی که در کنفرانسی مطبوعاتی سخن می گفت، افزود برای آمریکا مشکل تشخیص گروه‌های مخالف میانه رو و گروه های مسلح تروریست مثل جبهه النصره و داعش که در یک منطقه در سوریه حضور دارند، به قوت خود باقی است. وزیر خارجه روسیه اخیرا در این مورد اعلام کرد، اگر تروریست ها به افراطی و میانه رو تقسیم شوند، نمی توان به صورت موثر با آنها مبارزه کرد. روسیه به مبارزه با همه نوع تروریسم پایبند است، اما اگر همگان در این امر متحد نشوند، امکان غلبه بر آن وجود ندارد. لاوروف بیان داشت، در صورت تقسیم تروریست ها به افراطی و میانه رو یا خوب و بد، امکان مبارزه کارآمد با آنها وجود ندارد؛ مخصوصا اگر تلاش ها در تقسیم تروریست ها برای تسلط بر آنها به منظور تحقق اهداف سیاسی انجام شود.
نکته مهمی که در اعتراف سخنگوی وزارت خارجه امریکا پنهان است این که آمریکا تاکنون به طرق مختلف از تروریست ها در سوریه حمایت کرده است. راه حل این کشور برای فرار از عنوان حامی تروریست نیز حمایت از میانه روها بوده است. اما اعتراف اخیر نشان دهنده این است که تقسیم بندی در این مورد ممکن نیست و تا الان آمریکا به تروریست ها سلاح رسانده است. شاید وقت آن رسیده باشد که آمریکا نتیجه بگیرد که برای نابودی تروریست ها تنها راه حل موجود، وجود یک دولت مقتدر مرکزی است و گروه های تروریستی یا به اصطلاح آنها میانه رو که تنها هنر آنها سلاح و ترور است، نمی توانند باعث حل بحران شوند، چرا که اساسا این گروها خود عامل بحران بوده اند. البته این امر در صورتی است که آمریکا به دنبال حل بحران سوریه باشد نه اینکه بخواهد این بحران را فرسایشی کرده و در جهت منافع خود همچنان زنده نگه دارد.
تروریست های حاضر در سوریه با ترور متولد شده و هویت یافته اند؛ آنان حتی به یکدیگر هم رحم نمی کنند و اخبار زیادی از درگیری جبهه النصره و داعش تاکنون منتشر شده است. در این زمینه اخیرا شبکه آمریکایی CBS اعلام کرد: نیمی از نیروهای مخالف سوری حتی قبل از این که با داعش درگیر شوند، نابود، بازداشت و یا ناپدید شدند. این شبکه به نقل از جاش ارنست افزود که این نیروها در نتیجه درگیری با عناصر تندرو جبهه النصره متحمل این خسارت ها شده اند. بنابراین در فضای جنگ و خون ریزی، تنها راه حل ممکن حمایت از دولت مرکزی و مقتدر در سوریه است و این دولت را مردم سوریه انتخاب کرده اند./