هفته قبل انتخابات پارلمانی روسیه پایان یافت و در پی شمارش آرای این انتخابات، اعلام شد که احزاب حامی رئیس‌جمهوری این کشور بیشترین آرا را به خود اختصاص داده‌اند.
درباره اهمیت و تأثیر این نتایج بر سیاست خارجی روسیه، خبرنگار گروه بین الملل بصیرت، گفتگویی را با شعیب بهمن، کارشناس و پژوهشگر مسائل روسیه انجام داده است که در ذیل می آید:
بصیرت: با توجه به پایان یافتن انتخابات مجلس روسیه، جایگاه مجلس را در سیاستگذاری های کلان روسیه چگونه ارزیابی می کنید؟
مجلس روسیه از دو مجلس مختلف تشکیل شده است: 1- مجلس دوما که 450 عضو دارد؛ 2- مجلس شورای فدراسیون که مجلس سنا به شمار می آید و 178 عضو دارد.
مجلس دوما به عنوان مجلسی عمل می کند که از یک طرف طرح ها و لوایح را مورد بررسی و تصویب قرار می دهد، از طرفی دیگر بر روی کابینه دولت روسیه نظارت می کند. طرح ها و لوایحی که در این مجلس «دوما» تصویب می شود برای تصویب نهایی به مجلس سنا که همان مجلس شورای فدراسیون می باشد ارسال می گردد و اگر تایید شود به عنوان قانون در کشور روسیه اجرا می شود.
در روسیه، نظام حکومتی همان نظام ریاستی است. به همین دلیل نقش اصلی در تصمیم گیری ها به ویژه در حوزه سیاست خارجی را ریاست جمهوری آن کشور دارد و مجلس بیشتر در حوزه قانون گذاری در مسائل مختلف که بیشتر جنبه داخلی دارد، عمل می کند. بنابراین مجلس روسیه در حوزه مسائل داخلی جایگاه برجسته تری تا حوزه سیاست خارجی دارد.
بصیرت: با توجه به نتایج انتخبابات پارلمانی روسیه، ترکیب جدید مجلس را چگونه می بیند و آیا بر روی بحران های منطقه ای مثل بحران سوریه و اوکراین و یا روابط روسیه با ایران و غرب تاثیر خاصی خواهد گذاشت؟
ترکیب مجلس جدید روسیه نسبت به مجالس قبلی از جهت حضور و جایگاه احزاب تغییر چندانی نکرده است. هر چند که حزب روسیه واحد موفق شده در انتخابات انجام شده، 105 کرسی جدید را کسب کند و به کرسی های قبلی خودش اضافه کند، اما در مجالس قبلی هم حزب برتر در مجلس بود و از این جهت هم ما شاهد تغییر عمده ای در حوزه سیاست خارجی روسیه مشاهده نخواهیم کرد. در بحران هایی مانند سوریه به نظر می رسد، همچنان رویه پیشین دولت با مجلس روسیه بدون تغییر ادامه پیدا کند و شاهد تغییر آن چنانی در این موضوع نباشیم.
همچنین بررسی انتخابات پارلمانی در داخل روسیه، نشان می دهد که اکثر افرادی که در انتخابات شرکت کردند به حزب روسیه واحد رای داده اند که رهبر این حزب آقای دیمیتری مدودف نخست وزیر روسیه و رهبر معنوی این حزب هم آقای پوتین به شمار می آید. در نتیجه مشخص می شود که مجلس روسیه از سیاست هایی که توسط دولت شخص رئیس جمهور پیگیری می شود حمایت خواهد کرد. در شرایطی که دیدگاه دولت روسیه به خصوص رئیس جمهور در جهت گسترش مناسبات با ایران و تقابل با دیدگاه های ایالات متحده آمریکا قرار دارد و این در تقابل با دیگر دیدگاه ها در داخل روسیه است، همین وضعیت ادامه خواهد داشت. از یاد نبریم که آقای پوتین در سخنرانی که بعد از انتخابات مجلس داشت، به این موضوع اشاره داشت که افزایش رای حزب روسیه متحد، پاسخی در برابر تحریم هایی بوده که کشورهای اروپایی و غربی علی الخصوص آمریکا، علیه روسیه اعمال کردند. بنابراین می توان در ادامه گفت دولت روسیه با توجه به انتخابات پارلمانی که در داخل انجام گرفت سیاست های گذشته را با شدت و وحدت بیشتری ادامه خواهد داد.
بصیرت: بنابراین مخالفان داخلی پوتین و دولت کنونی روسیه توان چندانی نخواهند داشت؟
شعیب بهمن: ما در موضوعات مختلف شاهد بودیم که پارلمان روسیه (مجلس دوما و مجلس شورای فدراسیون که همان مجلس سنا می باشد) از اقداماتی که رئیس جمهور، در حوزه سیاست خارجی انجام داده است، حمایت کرده و صدای مخالف خیلی ضعیفی از مجلس شنیده می شود.
به این دلیل که حزب روسیه متحد اکثریت کرسی های پارلمان را در اختیار دارد در نتیجه خط مشی و دیدگاه این حزب نقش برجسته ای در دولت روسیه دنبال می کند. در نتیجه مجلس این کشور، همسو با دولت این کشور خواهد بود، کما این که در چند سال اخیر چه در خصوص بحران اوکراین و غیره مجلس از اقدامات دولت حمایت کرده است، به خصوص در مورد الحاق شبه جزیره کریمه، وقتی به عنوان یک طرح قانونی از طرف دولت به مجلس ارسال شد، مجلس همراهی لازم و حمایت قاطعی را در این زمینه انجام داد.
در مورد بحث سوریه، وقتی دولت از طریق مجلس دستور حمله نظامی مستقیم به گروهک های تروریستی در داخل سوریه خبر داد، رای مجلس در این مسئله به آن جنبه قانونی داد. روند قبلی مجلس روسیه هم مشخص می کند که همچنان مجلس نقش حامی و پشتیبان سیاست های خارجی روسیه را در مسائل بین المللی ایفا می کند به خصوص که در بین اعضای حزب روسیه متحد، دیدگاه های ضد آمریکایی زیادی وجود دارد که معتقد هستند که روسیه بایستی یک سیاست خارجی مستقل را در برابر غرب داشته باشد. علاوه بر این سایر احزابی هم که در داخل مجلس روسیه وجود دارند، دارای یک چنین دیدگاهی هستند: مثلا حزب کمونیست دارای دیدگاه های چپ گرایانه است و کاملا در ضدیت با آمریکا قرار دارد و خواهان این است که روسیه در حوزه های مختلف مثلا ژئوپلیتیکی با آمریکا مقابله کند. حزب لیبرال دموکرات به رهبری آقای ژیرینوسکی هم چنین دیدگاهی دارد و حتی در بحث سوریه و اوکراین و خیلی از موارد دیدگاه های تندتر و رادیکال تر از حزب روسیه متحد و آقای پوتین دارد، بنابراین احزابی که در مجلس روسیه حضور دارند به صورت یک دست از سیاست خارجی روسیه حمایت می کنند و دولت روسیه کماکان می تواند از طریق همین حمایت ها، سیاست های خود را در منطقه و در مقابله با غربی ها دنبال کند./
با تشکر از جناب آقای بهمن که وقت خود را در اختیار پایگاه بصیرت قرار دادند.
مصاحبه از: وحید قاسمی