سناريوي جريان‌هاي سياسي براي ورود به
انتخابات، مبتني بر مولفه‌هاي متعددي طرحريزي مي‌گردد که مهمترين آن توجه به مصالح
کشور، شرايط رقابت‌هاي انتخاباتي، توانمندي اردوگاه خودي و وضعيت اردوگاه رقيب
است. نيروهاي انقلاب که رقابت انتخاباتي سال 92 را به رقيب خود واگذار کرده‌اند،
در اين دوره در تلاشند تا با سناريويي بازسازي شده و با رفع خطاهاي گذشته وارد
ميدان رقابت سياسي شوند. اين جريان به خوبي به ياد دارد که چطور تکثر نامزدها در
انتخابات نه تنها کمکي به رشد سبد راي اين جريان نکرد، بلکه رقابت نامزدها، موجب
شد تا برآيند توان اين جريان در مجموع به شکست در انتخابات بينجامد.
در همين راستا مي‌توان تعبير آقاي حداد عادل
را معياري قرار داد تا آنچه اين‌روزها در اين اردوگاه مي‌گذرد را فهم کرد. وي که مدتي
پيش در چهارمين مجمع عمومي جمعيت رهپويان انقلاب اسلامي سخن مي‌گفت، با اشاره به
پيش رو بودن "آزمون بزرگي به‌نام انتخابات رياست جمهوري و شوراهاي
اسلامي" خطاب به همفکرانش خاطرنشان کرد: «بايد همه جريانات منتسب به اصولگرا
با هم متحد باشند و اگر عقل حکم کند اين وحدت امري بديهي است و اگر با تجربه نيز
نگاه کنيم بارها همين تجربه به‌کمک ما آمده است... مؤمن از يک سوراخ دو بار گزيده
نمي‌شود ولي ما چند بار گزيده شده‌ايم و سؤال اين است که "اين تجربه بايد چند
بار ديگر تکرار شود تا برايمان تبديل به يک تجربه شود؟"»
اين تعابير به خوبي حکايت از آن دارد که عزم
بخشي از نیروهاي ارزشي براي وحدت و ائتلاف بر سر يک گزينه جزم شده است و تلاش براي
همراه سازي ديگر جريان‌هايي که بر تکثر تاکيد دارند آغاز شده است. اما در اين ميان
موانعي وجود دارد که جريان ارزشي براي موفقيت بايد براي مرتفع ساختن آن موانع چاره‌اي
بينديشد.
موانع و پيش درآمد انتخابات
اولين مانع پيش روي اردوگاه نيروهاي ارزشي، تکثر
و تنوع نگرشي است که در انتخابات رياست جمهوري در قالب تکثر نامزدها تعين خواهد
يافت. همينک نيز نام هاي مختلفي بر سر زبان‌ها افتاده که هر يک در ميان يکي از
اضلاع اصولگرايي هواداراني دارند. حضور اين تعداد از افراد اگر صحت داشته باشد،
هرچند ممکن است در حال حاضر مانعي براي وحدت نباشد، اما با گذر زمان و صرف هزينه
به سادگي قابل عبور نخواهد بود. نام بردن از آقايان ميرسليم، قاليباف، بذرپاش،
جليلي، رستم قاسمي، حاجي بابايي، ضرغامي، زاکاني، تقوي، نادران و ... نشان مي‌دهد
که رسيدن به نامزدي واحد در اين اردوگاه آنچنان هم آسان نيست و بايد تلاش‌هاي
بسياري توسط افراد صاحب نفوذ اين جريان به عمل آيد.
تعريف معيار و شاخص‌هايي براي رسيدن به
نامزد واحد نيز از جمله اقدامات لازمي است که بايد براي آن دستورالعملي تنظيم
گردد. رسيدن به نامزد واحد بدون داشتن دستورالعملي دقيق ممکن نخواهد بود. چرا که
معضل بعدي در ادامه چگونگي تطبيق اين معيارها با مصاديق است که اختلاف ساز خواهد
بود.
فارغ از موارد فوق، نکته قابل ملاحظه ديگر
آن است که رقابت در فضايي براي اصولگرايان در حال رقم خوردن است که از سوي مقابل
وحدت بر روي گزينهاي واحد تقريبا شکل گرفته است و اصلاح‌طلبان نيز ترجيح دادند
تا گزينهاي را براي رقابت با آقاي روحاني به ميدان نياورند و حداکثر آنکه با
شرايطي از او حمايت نمايند. اين وحدت نظر در اردوگاه رقيب مي‌تواند موجب انسجام
راي آنان گردد.
ملاحظه ديگر آنکه نامزد اردوگاه اصولگرايي
در اين دوره بايد با رقيبي به رقابت بپردازد که در جايگاه رئيس‌جمهوري قرار دارد و
اين امر نيز کار را براي ايشان دشوار خواهد کرد. پيشينه رقابت با رييس جمهوران در
ادوار انتخابات نيز بر دشواري اين امر صحه مي‌گذارد.
موارد برشمرده بخشي از مسايلي است که نيروهاي
ارزشي با آن مواجه‌اند و بدون مرتفع ساختن آن موفقيت در انتخابات دست نايافتني
خواهد بود.
تشکيل "جبهه مردمي نيروهاي انقلاب
اسلامي"، پاسخي به ضرورت زمانه
جريان ارزشي با درس گرفتن از ادوار انتخابات
گذشته، درصدد رفع موانع برشمرده برآمد و محصول آن تشکيل "جبهه مردمي نيروهاي
انقلاب اسلامي" شد که در روز يکشنبه
5 دي ماه، با حضور اعضاي هيئت موسس آن در مجموعه سرچشمه تهران و قرائت بيانيه‌اي
رسماً اعلام موجوديت کرد.
هيئت موسس «جبهه مردمي نيروهاي انقلاب
اسلامي» به رياست حجت‌الاسلام و المسلمين محمدحسين رحيميان تشکيل شده و اعضاي آن
آقايان يحيي آل‌اسحاق، مهدي چمران، حميدرضا حاجي‌بابايي، رضا روستاآزاد، محمود
خسروي وفا، مهدي محمدي، عليرضا مرندي، نادر طالب‌زاده و خانم مرضيه وحيد دستجردي مي‌باشند.
در بخشي از بيانيه اين جبهه مردمي تاکيد شده
است: «جبهه مردمي نيروهاي انقلاب اسلامي» که عنوان اين حرکت مردمي و خيزش عمومي
است، در نخستين گام به تشکيل «مجمع مردمي نيروهاي انقلاب» همت خواهد گماشت. اين
مجمع که برخاسته از متن نيروهاي مومن و انقلابي سراسر کشور است، با توجه به
انتخابات پيش‌رو که با عنايت به شرايط کشور، بسيار مهم و سرنوشت‌ساز خواهد بود، در
فرآيندي مشارکتي و مبتني بر مردم‌سالاري، خط مشي سياسي و اهداف و برنامه‌هاي جبهه
را معين و اعلام خواهد نمود.»
اين خبر بلافاصله با واکنش فعالين سياسي –
اجتماعي همراه بود و در اولين اقدام 210 نفر از آنان با صدور بيانيه‌اي از اين
جريان حمايت کردند. حمايت 13 عضو کابينه دولت‌هاي نهم و دهم را نيز مي‌توان بر
فهرست اين حاميان افزود. با اعلام موجوديت جبهه مردمي نيروهاي انقلاب اسلامي،
رقابت هاي انتخاباتي ارديبهشت ماه 1396 وارد مرحله جديدي شده است
تشکيل جبهه مردمي نيروهاي انقلاب را مي‌توان
پاسخي به اين ضرورت تاريخي در اردوگاه اصولگرايان دانست که بر آن است تا اهداف
نيروهاي ارزشي را در قالب مجموعه‌اي فراگيرتر دنبال نمايد. جبهه‌اي نوپا که هرچند
از درون اردوگاه اصولگرايان برخاسته است اما دامنه تاثيرگذاري خود را فراتر از آن
در سطح تمامي نيروهاي ارزشي و توده‌هاي جامعه قرار داده است. اين جبهه از توانايي‌هاي
برخوردار است که مي‌تواند بر ضريب موفقيت آن بيفزايد.
نگاهي به اسامي 10 نفر هيئت موسس نشان مي‌دهد
که افرادي ميدان دار اين عرصه شده‌اند که چهره‌هاي پرتنش و راديکال به حساب نمي‌آيند
و تقريبا از نوعي اعتدال برخوردارند. ترکيب آنها نيز از طيف‌هاي مختلف نيروهاي
ارزشي است و تنها متعلق به يکي از اضلاع آن نيستند. اين جبهه تلاش دارد تا با بهره
گيري از ظرفيت همه گروه‌ها و طيف‌هاي نيروهاي ارزشي و فراتر از حصارهاي تنگ جناحي‌گري،
مسير فراگيري گفتمان انقلاب اسلامي را دنبال نمايد.
به گفته فعالين اين جبهه، از جمله رستم
قاسمي وزير پيشين نفت؛ جبهه انقلاب اسلامي بايد چتري براي تفکر اصولگرايي و انقلابي
باشد و برنامه‌ريزي براي انتخابات سال 96 تنها يکي از اهداف اين جبهه است. به واقع
اين جبهه مدعي است که حرکتي گفتماني و فراگير است که برآمده از افقي فراتر از نگاه‌هاي
مقطعي معطوف به انتخابات مي‌باشد و تجميع و ساماندهي نيروهاي انقلابي با هدف
پيشبرد اهداف انقلاب اسلامي را سرلوحه خود قرار داده است.
البته اين جبهه براي انتخابات ارديبهشت 1396
نيز برنامه دارد و مکانيزم عملکرد خود را نه از بالا به پايين که از پايين به بالا
و از دل توده‌هاي جامعه و نيازهاي آنان تعريف کرده است و در تلاش است تا برآيند
مطالبات مردمي را به عنوان شعارها و برنامه‌هاي خود در انتخابات قرار دهد. به واقع
تصميم‌گير نهايي در اين جبهه نه هيئت موسس که "مجمع مردمي نيروهاي
انقلاب" خواهد بود. نامزد انتخاباتي اين جريان نيز در نهايت از فرآيندي مردم
سالار نه نخبه‌گرا تعيين خواهد شد. و با تعيين شاخص‌ها از طريق نظرسنجي‌هايي که
نشانگر باورها و دغدغه هاي مردمي است کار رسيدن به نامزد نهايي دنبال خواهد شد.
اين جبهه تداوم وضعيت موجود کشور را خسراني
براي انقلاب و منافع ملت مي‌داند و سناريوي "عبور از روحاني" را دنبال
خواهد کرد و همين هدف گذاري مرز اين جريان با جريان رقيب اصلاح طلب خواهد بود.
مکانيزم فعاليت انتخاباتي جبهه مردمي
اين جبهه پس از اعلام موجوديت، تلاش نمود تا
تشکيلات خود را در سراسر کشور ساماندهي کرده و آماده برگزاري اولين مجمع عمومي خود
در اسفندماه باشد. اين نشست کليدي روز پنج شنبه 5/12/95 با حضور 3000 نفر از
نمايندگان مردمي از سراسر کشور در مجموعه شهر آفتاب تهران برگزار خواهد شد. در اين
نشست که از صبح تا عصر روز پنج شنبه ادامه خواهد يافت، مهمترين گام و تصميمات
راهبردي انتخاباتي اين مجموعه اتخاذ خواهد شد.
در مجمع عمومي روز پنج شنبه، شوراي مرکزي
جبهه مردمي با راي نمايندگان منتخب مردم در شهرها و از اقشار مختلف انتخاب خواهد
شد.
به گفته حجت الاسلام محمدتقي رهبر: «جبهه از
کانديداهايي که با اين جبهه ارتباط دارند دعوت مي‌کند و به آنها اعلام مي‌کند که
جبهه روي هر فردي که به اجماع رسيد سايرين بايد بپذيرند. تاکنون بسياري از اصولگرايان
پذيرفته اند» در همين راستا گروههاي مختلف جبهه مردمي، نامزدهاي مورد نظر خود را
به جبهه معرفي کرده‌اند. همانطور که سيد محمد حسيني، نيز اعلام داشته است: «جبهه يکتا
گزينه‌هاي خود را مشخص کرده است و همچون ديگر احزاب و تشکل‌‌ها در موعد مقرر به
جبهه مردمي نيروهاي انقلاب معرفي مي‌کند تا در معرض آراي حاضران در مجمع ملي قرار
گيرند.»
به گفته رضا روستا آزاد، عضو هيئت موسس جبهه
مردمي نيروهاي انقلاب: «انتخاب استمزاجي فردي که توانمندي پذيرفتن مسئوليت رياست
جمهوري را دارا باشد در نشست پنج شنبه انجام خواهد شد... قرار است از بين ۵۰ نامزد
منتخب مردم و اقشار مختلف براي پذيرفتن مسئوليت کانديداتوري در انتخابات پيش رو با
راي اعضا ۱۰ نفر انتخاب شده تا پس از آن برنامه ها با اين نامزدها به طور جدي تر
دنبال شود»
مهدي چمران نيز گفته است: «شوراي مرکزي از بين
افرادي که مطرح مي‌شوند به يک تجميع مي‌رسد و نهايتا بعد از مصاحبه‌ها و سنجش‌هايي
که صورت می گیرد يک نفر يا تعدادي از افراد به رسانه‌ها اعلام مي‌شود.
سعي بر اين است که اين
انتخاب به صورت فردي نباشد و يک تيم انتخاب شود مثل تيم اقتصادي، تيم فرهنگي، تيم
سياسي و غيره. اين به اين معنا است که مي‌خواهيم از تمام نيروهاي متخصص استفاده کنيم
تا دولت آينده قرص و محکم تر پايه ريزي بشود.» آل اسحاق عضو ديگر هيات موسس جبهه
مردمي نيروهاي انقلاب نيز تاکيد دارد که همراه نامزدهاي جبهه تيم معرفي مي‌کنيم.
***
براي مشخص شدن دقيق روند کار جبهه مردمي
بايد منتظر بود اولين مجمع عمومي اين جبهه در روز پنج شنبه شکل گيرد، تا هم ترکيب
شوراي مرکزي مشخص گردد و هم از 10 گزينه اصلي اين جبهه براي نامزدي در انختابات
رياست جمهوري دوازدهم رونمايي شود.
اين جبهه براي موفقيت
راهي طولاني و با مشکلات عديده‌اي را در پيش دارد که برخي از آن برخاسته از آسيب‌هاي
دروني و برخي به دليل موانع بيرون و بازي رقيب است که تحليل آن را در جاي ديگري
بايد دنبال نمود. توجه به نقدها و ترميم ضعف‌ها، انسجام تشکيلاتي، اعتماد سازي در
ميان بدنه نيروهاي ارزشي و توده‌هاي مردم، و
پايبندي به فراجناحي و مردمي بودن، مهمترين فوريتي است که مي‌تواند اين
جبهه را مسير دستيابي به اهداف خود موفق بدارد