نشریه اخبار و تحلیل‌ها چهارشنبه 4 بهمن

پایگاه بصیرت

سوداي زودهنگام فتح مجلس
مواجهه اصلاح‌طلبان و اعتداليون و چگونگي تعاملات آينده اين دو جريان از جمله مسائلي است که نگاه‌هاي متفاوتي درباره آن وجود دارد. برخی معتقدند، اين ائتلاف بايد تا سال 1400 باقي بماند و اعتداليون نيز در نهايت به گزينه‌ اصلاح‌‌طلب رضايت دهند. برخي ديگر به جدايي تدريجي معتقدند، برخي اعتراضات اخير را فصلي مناسب براي جدايي از اعتدال مي‌دانند و ترجيح مي‌دهند به صف منتقدان دولت بپيوندند و خود را به مثابه نسخه‌اي براي حل مشکلات جامعه معرفي کنند.
در اين ميان، اتاق فکر اصلاح‌طلبان برنامه‌ريزي براي رقابت‌هاي انتخاباتي مجلس آتي را دو سال قبل از انتخابات کليد زده و تلاش کرده است سناريوهاي گوناگون براي موفقيت در انتخابات را بررسي کرده و برخي تحولات و جابه‌جايي‌ها را به منزله فعاليت‌هايي مقدماتي سامان بخشد. در اين راستا، اظهارات «عبدالله ناصري» عضو شوراي عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان و از نزديکان سيدمحمد خاتمي تأمل‌برانگیز است. وي در مصاحبه‌اي گفته است: بهترين سرليست براي انتخابات سال 98 مجلس شوراي اسلامي آقاي جهانگيري خواهد بود و بهتر است از سکوي مجلس وارد حريم رياست‌جمهوري شود.
اين خبر مي‌تواند حاکی از برخي تحولات در پس پرده اين اردوگاه باشد. يکي از نکات قابل توجه در اين خبر کمرنگ شدن و بي‌اعتنايي به جايگاه محمدرضا عارف، رئيس فراکسيون اميد و سرليست اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس دهم است. ذهن‌هايي که به سرليستي جهانگيري در سال 1398 مي‌انديشند، بدون شک براي عارف در آينده سياسي اردوگاه اصلاحطلبان اعتبار چنداني قائل نیستند. اين نگاه از دو منظر قابل تحليل است؛ يکي عملکرد ضعيف و دور از انتظار عارف در مجلس و رياست بر فراکسيون اميد و ديگري خط مستقلي است که عارف در پيش گرفته و ديگر حاضر نيست تنها به مثابه بازيگري در خدمت اتاق فکر اصلي اصلاح‌طلبان نقش‌آفرين باشد.
ورود جهانگيري به ميدان مجلس ايجاد تقابل با جريان اعتدال نيز به شمار مي‌آيد، چرا که گزينه مطلوب آنها براي مجلس همچنان لاريجاني است. چنين اظهاراتي هرچند ممکن است خيلي زود از سوی بخشي ديگر از اصلاح‌طلبان تکذيب شود؛ اما حکايت از آن دارد که بازي انتخابات مجلس يازدهم در فاصله دو سال مانده تا زمان مقرر کليد خورده است!

یک اقدام انقلابی
«با دستور حجت‌الاسلام‌والمسلمین آل‌هاشم، امام جمعه تبریز نرده‌هایی که در داخل مصلی صف مسئولان را از مردم در نماز جمعه جدا می‌کند، برداشته شد.» یک دستور ساده و یک خبر کوتاه که روز گذشته منتشر شد، نمونه‌ای ساده، روشن و دقیق از یک مدیریت درست و انقلابی است. تعریفی است عملی از «خبر خوب» که این روزها سخنرانی‌ها و مقالات فراوانی درباره آن ایراد و نوشته می‌شود. اگر چه شاید به ظاهر جمع‌آوری چند میله آهنی در یک مصلی موضوع با اهمیتی به نظر نرسد؛ اما معنا و پیامی که این اقدام به مردم و جامعه منتقل می‌کند، هزاران ساعت سم‌پاشی‌های رسانه‌های بیگانه و جریان‌های ضد انقلاب را بی‌اثر می‌کند و موجب دلگرمی مردم خواهد شد. در روزهایی که اقدامات نسنجیده برخی از عناصر نفوذی در بدنه مدیریتی کشور مدام احساس جدایی و فاصله داشتن بین مردم و مسئولان، نگاه از بالا به پایین مسئولان به مردم را القا می‌کند و در روزهایی که رسانه‌های بیگانه از کانال‌های دروغ‌پرداز تا شبکه‌های تلویزیونی که با بودجه دولت‌های اروپایی و آمریکا اداره می‌شوند، تلاش می‌کنند این‌گونه القا کنند که مسئولان در جمهوری اسلامی ایران از مردم فاصله گرفته و به گونه دیگری زندگی می‌کنند، اقدام نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان شرقی ارزش و اهمیت فراوانی پیدا می‌کند تا معنا و مفهوم این کلام رهبر حکیم انقلاب که تأکید می‌کنند «من مکرّر عرض کرده‌ام که هر جا مدیریّت‌های متعهّد، مؤمن و دلسوز بر سرکار بودند و با عقل و درایت و ایمان و تعهّد نسبت به مردم و نظام اسلامی کار کردند، ما توفیق پیدا کردیم... ما هرجا یک مدیریّت انقلابیِ فعّالِ پُرتحرّک داشتیم، کار پیش رفته است؛ هرجا مدیریّت‌های ضعیف، بی‌حال، ناامید، غیرانقلابی و بی‌تحرّک داشتیم، کارها یا متوقّف مانده است یا انحراف پیدا کرده است.» بیش از پیش احساس شود.

اصلاح‌طلبان پشت دولت را خالی می‌کنند؟
در دیدار رئیس دولت اصلاحات با اعضای انجمن موسوم به «مدرسین دانشگاه‌ها»، فعالان اصلاح‌طلب از خاتمی خواسته‌اند علیه دولت مواضعی را بیان کند. محمود صادقی از نمایندگان مجلس در این باره می‌گوید: «در دیدار با خاتمی تأکید داشتیم که اگرچه اصلاح‌طلبان هم‌اکنون در مصدر امور نیستند؛ اما به لحاظ پشتیبانی‌ که آقای خاتمی از روحانی داشت، الآن انتظار از آقای خاتمی این است که با بیان نقدهایی که به آقای روحانی وجود دارد، به نوعی به دولت تذکر دهند. جریان اصلاح‌طلبی در مجموع باید نقش فعال‌تری در مواجهه با تحولات جاری داشته باشد، به ویژه نسبت به دولت. من معتقد هستم ضمن حمایت نباید هزینه رفتارها و ضعف‌های دولت را جریان اصلاحات پرداخت کند.»

حمایت تعجب‌برانگیز از دولت اعتدال
«بهزاد نبوی» در اظهاراتی عجیب در حمایت از دولت اعتدال گفت: «فشارهایی که بر دولت فعلی وارد می‌شود به مراتب بسیار بیشتر از فشار بر دولت هفتم و هشتم است. اگر آن دولت هر ‌۹ روز با یک بحران مواجه بود، دولت فعلی شاید هر ‌۹ ساعت یک بحران دارد! دست آقای روحانی بسته است و بدون هماهنگی با نهادها و قوای دیگر امکان تجدیدنظر در سیاست خارجی، به‌منظور فراهم کردن امکان سرمایه‌گذاری را ندارد.» گفتنی است، دولت اعتدال در حوزه سیاست خارجی با اختیارات کامل مذاکرات هسته‌ای را پیش برد و نتیجه آن برجام شد که اکنون آثار تقریباً هیچ آن برای مردم روشن شده است.
 
▼ اخبار
1ـ انتقال آب از خلیج‌فارس به روستاها
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت: انتقال آب از خلیج‌فارس یکی از ابرپروژه‌های کشور و از دستاوردهای مهم نظام جمهوری اسلامی است که بخش خصوصی انجام می‌دهد. شهباز حسن‌پور بیگلری افزود: این پروژه از سوی گل گهر کرمان، مس سرچشمه و چادرملو یزد با مشارکت بانک‌ها و کنسرسیومی از شرکت‌ها در حال اجرا است و تاکنون ۴۰ درصد در بخش تملک زمین و دیگر اقدامات از جمله تجهیز کارگاه پیشرفت داشته است. نماینده مردم سیرجان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه پروژه یاد شده ردیف دولتی ندارد، گفت: اکنون بخش خصوصی پروژه را با جدیت و علاقه‌مندی دنبال می‌کند و جای نگرانی نیست و امیدواریم بتوانیم هر چه زود‌تر به نتایج ارزشمندی دست یابیم. حسن‌پور بیگلری خاطرنشان کرد: اولین هدف اجرای این پروژه، تأمین آب شرب شهر‌ها و روستاهایی است که در مسیر اجرا هستند و سپس به مصرف صنعت خواهد رسید.

2ـ رونمایی از بازی جدید آمریکا و اروپا در برابر ایران
یک دیپلمات سازمان ملل متحد که خواسته نامش پنهان بماند، به بلومبرگ گفته است فرانسه، آلمان و انگلیس همگی به ایران گفته‌اند برای گفت‌وگو درباره مسائل موشکی خود پای میز مذاکره حاضر شود. بلومبرگ همچنین نوشته است دولت‌های اروپایی در پرتو تهدیدهای ترامپ مبنی بر خارج شدن آمریکا از برجام، فشار بر برنامه موشکی ایران را راهی برای مجاب کردن ترامپ به ماندن در برجام می‌دانند و به همین دلیل سه کشور اروپایی در حال همکاری با وزیر خارجه آمریکا بر سر رسیدن به راهکارهایی به منظور مهار توسعه موشکی ایران هستند. گفتنی است این خبر در شرایطی منتشر شده است که برخی منابع اعلام کرده‌اند کشورهای اروپایی در روزهای گذشته فشارها بر برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را به منظور مجاب کردن «دونالد ترامپ»، با هدف نگاه داشتن این کشور در توافق هسته‌ای با ایران را شدت بخشیده‌اند.

3ـ ترکیب سنی و تحصیلات شرکت‌کنندگان در اغتشاشات
حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی انتظامی وزیر کشور با بیان برخی ویژگی‌ها و پیچیدگی عوامل مؤثر در بروز ناآرامی‌های دی ماه گذشته به جزئیات ترکیب سنی و تحصیلات معترضان اشاره کرد و گفت: ۵۹ درصد از شرکت‌کنندگان در تجمعات دارای تحصیلات زیر دیپلم و دیپلم، ۲۶ درصد نامعلوم، ۱۴ درصد دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و یک درصد با مدارک بالاتر بودند. همچنین، ۸۴ درصد افراد زیر ۳۵ سال بوده و سابقه امنیتی نداشتند. وی با اذعان به ضعف پاسخگویی در روندهای اداری بخش‌های مختلف سازمان‌ها و نهادهای مسئول در قبال امور جاری مردم و مشکل‌زا بودن فرآیندهای غیرضروری و بوروکراسی موجود اداری گفت: چنانچه با رویکرد تحول انقلابی اقدامات اثربخش و رفع اشکالات و ایرادات قانونی‌ـ ساختاری و فرآیند انجام امور و اصلاح مدیریت کشور در دستور کار قرار نگیرد، نمی‌توان انتظار داشت که نارضایتی کاهش یابد.

4ـ صحبت کردن از بازبینی برجام ناشی از توهم ترامپ است
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان گفت: اقدامات اخیر آمریکا برای به چالش کشاندن برجام رفتاری غیر قانونی بوده و امکان مذاکره مجدد درباره این سند کامل و غیر قابل تجزیه، تحت هیچ شرایطی وجود ندارد. علی شمخانی در پایان با اشاره به تحرکات جدید دستگاه دیپلماسی آمریکا برای همراه‌سازی کشورهای اروپایی و عربی با سیاست‌های ضد ایرانی آمریکا، افزود: به نظر می‌رسد پس از گسترش تروریسم تکفیری به کشورهای اروپایی و لمس تهدیدات آن از سوی شهروندان این کشورها، عقلانیت کافی برای درک نقش تأثیرگذار ایران در مهار تروریسم و شناخت اهداف مخرب آمریکا در این زمینه ایجاد شده باشد.

▼ اخبار کوتاه
◄ علی‌اصغر یوسف‌نژاد با اشاره به آخرین مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه سال 97، برای برداشت از صندوق توسعه ملی پس از تأیید رهبر معظم انقلاب گفت: بنیه دفاعی 5/2 میلیارد دلار، صداوسیما 150 میلیون دلار، بازسازی مناطق زلزله‌زده و سیل‌زده 100 میلیون دلار، واکسن پنوموکوک (سینه پهلو) و روتا ویروس (عفونت کودکان) 100 میلیون دلار، تسهیلات سیستان (بند ز) 350 میلیون دلار، مقابله با ریزگردها 150 میلیون دلار، آبرسانی به روستاها 200 میلیون دلار، آبیاری تحت فشار 250 میلیون دلار و آبخیزداری 200 میلیون دلار خواهد بود.
◄ بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم غاصب صهیونیستی پیش از سفر به سوئیس برای حضور در مجمع جهانی اقتصاد «داووس» گفت، هفته‌های پیش رو آخرین فرصت مکرون، رئیس‌جهور فرانسه و مرکل، صدراعظم آلمان برای تغییر در توافق هسته‌ای ایران است. وی افزود: به هر شکل، چه توافقی باشد یا نه، سیاست ما این است که نگذاریم ایران خودش را به تسلیحات هسته‌ای تجهیز کند که ما، خاورمیانه و کل جهان را به خطر می‌اندازد.
◄ پیمان قربانی، معاون بانک مرکزی در نشست «بررسی یکپارچه‌سازی کسب‌وکارهای مختلف مالی» با بیان اینکه اجزای نظام مالی اعم از بیمه، بانک و بورس، واسطه‌گری وجوه را برعهده دارند، اظهار داشت: تأمین مالی ۹۰ درصد اقتصاد کشور از سوی نظام بانکی است؛ لذا باید هماهنگی و همکاری بین اجزای نظام مالی زیاد باشد، در غیر این صورت به اقتصاد صدمه وارد می‌شود.
◄ سرکنسول ایران در شانگهای چین گفت: جعبه سیاه دو کشتی سانچی و کریستال با حضور نمایندگان ذی‌نفع باز شده و در حال بازخوانی است. بازخوانی جعبه سیاه زمان‌بر است و باید بررسی‌های فنی روی آن صورت گیرد. آزمایش «دی‌ان‌ای» گرفته شده از پیکرهای سانحه سانچی، برای مطابقت به ایران ارسال شد.
◄ «مایک پنس» معاون رئیس‌جمهور آمریکا درباره سرنوشت برجام با وجود حمایت لفظی اروپا از این توافق، گفت: «در نهایت، زمانی فرا می‌رسد که کشورهای اروپایی باید تصمیم بگیرند می‌خواهند با ایالات متحده همراه شوند یا اینکه می‌خواهند در توافق به شدت معیوب با ایران بمانند.»
◄ نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به گزارش‌های مطرح شده در کمیسیون اعلام کرد، آمارهای رئیس سازمان محیط‌زیست از میزان آورد آب رودخانه‌ها غلط است. وی افزود: این خود معضل دیگری است که مسئولان تصمیم‌ساز ما اطلاعات کافی درباره رودخانه‌های کشور ندارند.